kino faszystowskie TAK, Kulturoznawstwo


KINEMATOGRAFIA NIEMIECKA

wrażenie autentyzmu, które emanowało z kina, czyniło z niego pierwszorzędną broń propagandową wobec zdezorientowanych i chwiejnych

szybkie uświadomienie sobie wagi propagandy, wyrażone z naciskiem przez Hitlera w „Mein Kampf”, a także roli, jaką mogłoby w niej odegrać kino - powoduje położenie ręki na kinematografii, która zostaje zorientowana wyłącznie na punkt widzenia pożądany przez rządzących

z wyjątkiem kronik i filmów dokumentalnych, tylko tzw. „gwoździe sezonu” w postaci okolicznościowych prestiżowych fabuł dawały pełny wyraz nazistowskiej ideologii na ekranie; resztę stanowiły po prostu romantyczne dramaty, komedie, musicale i widowiskowe historyczne epopeje reprezentujące jedynie popularną rozrywkę, czasem na wysokim poziomie. Była to rozmyślna polityka Goebbelsa, mająca na celu zapełnienie sal kinowych, w których dodatki w postaci kronik i filmów dokumentalnych niosły aktualne nazistowskie przesłanie.

Hitler został kanclerzem 30.01.1933r., a 13.03 mianował ministrem propagandy Goebbelsa, człowieka wykształconego i wielbiciela filmów Eisensteina (szczególnie „Pancernika Potiomkin” dążenie do realizacji nazistowskiej nie odniosło skutków - nazizm potrzebował jednostkowego bohatera, a film radziecki oddawał hołd anonimowemu rewolucjoniście i masowemu ruchowi) , doskonale zdającego sobie sprawę z wagi kina dla uprawianej przez siebie propagandy

„kopia ministra” - kopia filmu przedstawiana Goebbelsowi - film puszczony w kinie mógł wyglądać nieco inaczej.

W strukturze kina nazistowskiego najważniejszą rolę odgrywał V departament ministerstwa propagandy, kierowany przez Fritza Hipplera, którego biura nadzorowały wszystkie etapy produkcji filmowej.

Aby zrealizować film, trzeba było być członkiem oficjalnej organizacji korporacyjnej, Izby Kultury Rzeszy, kierowanej przez Goebbelsa, utworzonej 22.09.1933 r.

system ten pozwolił usunąć ze stanowisk wszystkich niepożądanych, począwszy od Żydów

wszechobecnie panowała cenzura, którą kierował Goebbels. Zaopatrywała ona również filmy w odpowiednie określenia w rodzaju: „film szczególnie wartościowy z punktu widzenia artystycznego”, określeniem najwyższej rangi było „Film Narodu”. Pomiędzy pierwszymi filmami zakazanymi przez nazizm figurują: „Testament doktora Mabuse” (F.Lang), „Kuehle Wampe” (Slatan Dudow, dzieło komunistyczne)

Partia nazistowska nadzorowała również bezpośrednio kino, czy to poprzez departament IV Kierownictwa Propagandy Rzeszy NSDAP, czy tez za pośrednictwem Narodowosocjalistycznego Stowarzyszenia na Rzecz Kultury niemieckiej, kierowanego przez głównego teoretyka nazizmu - Alfreda Rosenberga

W Niemczech wytwórnią, która zdominowała rynek, była UFA), która powstała w czasie I wojny światowej.

Naziści zachęcali producentów do stowarzyszania się, aby można ich łatwiej kontrolować

W 1939 r. nie pozostało więcej niż 17 wytwórni, produkcję kinematograficzną opanowały 4 wytwórnie: UFA, TERRA, TOBIS, BAVARIA

Pożyczki przyznawane kinematografii zmonopolizowane były państwowym Filmowym Banku Kredytowym, zmonopolizowany byłe też eksport filmów.

Podobny proces ekonomicznego ubezwłasnowolnienia dał się zauważyć w kinematografii włoskiej.

Kinematografie faszystowskie, uważane za broń nowoczesnej wojny, korzystały ze znacznego poparcia finansowego

Naziści i faszyści włoscy postawili sobie za cel nakręcenie ogromnej ilości filmów, szczególnie w okresie wojny: Niemcy jeszcze w 1945 rozpoczęli kręcenie 72 filmów,

Kinematografie były wsparte przez doskonałą technikę, szczególnie rozwiniętą w Niemczech. 27 hal zdjęciowych, a szczególnie gigantyczny zespół studiów w Babelsbergu, były w pełni wykorzystywane.

W laboratoriach prowadzono liczne eksperymenty - pierwsze filmy w Agfacolorze

Ulubionym realizatorom nie odmawiano żadnych środków - Leni Riefenstahl korzystała 4-10.09.1933 z 120-osobowej ekipy, 30 kamerami i kosztownymi urządzeniami, by nakręcić „Triumf woli” lub Veit Harlan przy kręceniu „Kolberga”(1944): najdroższy film, jaki nakręcono w Niemczech

Choć pewna liczba filmowców, aktorów, techników, Żydów i opozycjonistów, na początku nazizmu wyemigrowała (Fritz Lang, Billy Wilder) lub została usunięta - to poważna ich część pozostała i służyła reżimowi; główni aktorzy ekspresjonizmu i Kammerspielu uwiarygodniali więc kino nazistowskie: Emil Jannings, Werner Krauss, Paul Wegener,

chciano ukazać faszyzm jako dziedzica historii oraz wielkich mitów narodowych, stąd idea powrotu do natury i na wieś, do kolebki historii i mitów.

zapowiedzi można dopatrywać już w „Nibelungach” Fritza Langa - mimo częściowo żydowskiego pochodzenia reżysera, Niemcy zaproponowali mu kierownictwo nazistowskiej kinematografii- wyemigrował

już od lat 20-tych liczne aluzje do antyku „Olimpiada”, nawiązania do Fryderyka Wielkiego; realizuje się również filmy przypominające walkę z Napoleonem „Kolberg”; moda na filmy o wsi „Utracona dolina”,

Wyświetlanie starych, wartościowych filmów zostało wkrótce zakazane (m.in. „M-Morderca

wsparcie tradycyjnych struktur rodziny, apoteoza matki w jej roli rodzicielki z równoczesnym podkreśleniem „zasady wodzostwa

propagowanie ideologii czystości etnicznej: zachwyt nad urodą rasy aryjskiej, antysemityzm, antymarksizm

  1. zachwyt ciałem atletów, młodzieżowe filmy o Hitlerjugend

  2. obrzydzanie Żydów, przydzielanie im „złych” ról: Żyd usiłuje zrujnować tkaczy niemieckich, bankier-oszust, wykorzystanie przeinaczonych faktów, wyzyskuje chłopów i gwałci Aryjkę; obsadzenie ról znanymi aktorami!), Żydzi jako źródło światowego spisku finansowego przeciw Niemcom)

głównie w Niemczech seria filmów wychwalających poświęcenie i idealizujących śmierć bohaterów: wszystkie filmy Karla Rittera,

gromadzenie frazesów i podobnych wyobrażeń o wartościach moralnych, było w tak zwanych niepolitycznych filmach Trzeciej Rzeszy raczej regułą niż wyjątkiem

„Moje życie dla Irlandii” M. Kimmicha o traktowaniu Irlandii przez Anglię,

atak na Francję: „Zatarte ślady”, V. Harlan,

ataki na Rosjan i partię komunistyczną: „O prawa człowieka”, „Niewola Fryzów”

Dywersja

  1. kamuflaż - zastosowanie alibi w postaci artystycznej, („Jud Süss”)

  2. film „rozrywkowy”,

  3. skierowanie uwagi widzów na ewentualne nieprawości popełnione przez wroga

Prawdziwość

- polega głównie na ustawieniu filmu w historycznych ramach, dyskretnie tylko zdeformowanych („Kolberg”, „Jud Süss”)

Karykatura

- prostacka i na bardzo niskim poziomie, była masowo wykorzystywana przez kinematografie faszystkowskie

Metoda przesadzania

- posługiwanie się symbolami nazistowskimi: swastyką, hitlerowskim powitaniem, portretami Hitlera

- rola muzyki, np. łączenie hymnu i Beethovena, marszu i Wagnera

- pierwszeństwo linii i kątów prostych, podnoszących wrażenie siły

Metoda oczerniania

- zbliżenie i muzyka były jednakowo stosowane: zbliżenie zakrzywionych palców Żydów, byczych karków bolszewików czy szybkie przejście na muzykę orientalną czy murzyńską (jazz)

- uwypuklanie brzydoty przeciwnika, Żydzi „zakamuflowani” - bez brody

1


Wyszukiwarka