Mikrolitotyp-naturalne asocjacje tworzące w pokładach węgla pasemka o grubości co najmniej 50µm lub zajmujące w preparacie pow. 50*50µm.Wskazują one na zmianę szaty roślinnej wraz z głębokością. Mikrolitotypy:monomaceralne-90%jednego macerału, bimac.-zawierają dwie grupy skł., złożone-zawierają przynajmniej dwie grupy skł.
Macerały węgla brunatnego-grupy: huminit, liptynit, inertynit.
Tekstynit-wykazuje dobrą brykietowalność, z uwagi na obecność celulozy i rezynitu. Odmiany tekstynitu bogate w celulozę mogą być wykorzystywane w przemyśle papierniczym. Nie jest on raczej pożądany w przemyśle koksowniczym.
Artynit-jest on powszechnie stosowany, posiada dobre właściwości technologiczne węgla-posiada dużo celulozy. Łatwo się brykietuje, jest pożądany w procesie koksowania.
Densynit,melinit-pogarszają brykietowalność i inne własności technologiczne węgla. Mają skłonność do wysychania i pękania itp. Nie są pożądane w procesie koksowania-mają za dużo wody.
Inertynit-jest to skł.niekorzystny, bo jest on obojętny,znacznie osłabiając strukturę.Nie jest pożądany w węglach.
Liptynit-pozytywnie działa na wszystkie procesy przeróbki węgla brunatnego, zwłaszcza termicznej. Pożądany zwłaszcza w procesie ekstrakcji-wzmaga uzysk subst.bitumicznej.
Złoża węgli brunatnych w Polsce to złoża różnowiekowe o różnym stopniu uwęglenia.
Złoża najstarsze- utwory jury dolnej. Południowe obniżenie Gór Świętokrzyskich, wkładki w utworach piaskowcowo-mułowcowych, średnio o miąż.0,5-0,6m. Rejon Skarżyska Kamiennej, Suchej, Końskiego, Brześcia.
??- na monoklinie Śląsko-Krakowskiej na linii Częstochowa-Zawiercie-Siewierz. Występują tu twarde węgle węgle błyszczące wysokouwęglone, o miąższości 0,5-1,2m. Głębokość występowania 3-30m. Do 1959r. nieprzerwanie eksploatowane w Zawierciu, Siewierzu i Porębie. Węgle te były dość dobre, jednak zawierały sporo siarki całkowitej-2,5-5,5%.
Węgle występujące w utworach kredy górnej - występują gł. na obsz. Niecki …-sudeckiej - Kliczków, Zebrzydów, Czerna, Żerkowie. 0,25m miąższości, max.1m,
Węgle występujące w utw.trzeciorzędowych - miocen Karpat, wśród utw.morskich fliszu karpackiego o miąższ.0,5-3m. Eksploatowane XIX/XX w pionowo stojącym pokładzie w okolicach Grudnej Dolnej. Cienkie pokłady w okolicach Pilzna, Nowego Sącza, w niecce nowotarsko-orawskiej. Zapadlisko Przedkarpackie-Kraśnik, Chomentów,Korytnica-na Pd od Kielc. Są to 40m utwory miocenu. Nie stanowią istotnego znaczenia w zasobach PL.
Platforma paleozoiczna-obszar Niżu PL.Pełen profil wraz z osadami morskimi. Są to węgle miękkie. Wydziela się tu 10grup pokładów.Najw.znaczenie mnie grupa I,II,IV.Są one rozmieszczone niemal w całej środkowej PL. W tym obszarze udokumentowanych jest 78 złóż. Wydziela się tu obszary złożowe:
Obszar zachodni I-przy granicy zach., od pd po część środkową. Od Turów, Mosty, Gubin, Cybinka, Sieniawa, Słubice-Rzepin.
Obszar pn-zach.II-Trzcianka, Jędzbork, Nakło. Złoża stosunkowo nieduże.
Obszar legnicki III-na zach.od Wrocławia-Legnica,Ścinawa,Ruja. Obszar ten jest jednym z bardziej zurbanizowanych,co jest problemem.Ok.12mld ton.Jest to przynajmniej ½ pierwotnej energii kraju.
Obszar wielkopolski IV-koło Poznania. Złoże perspektywiczne-Mosina, Krzywino-Czempin, Szamotuły, Gostyń, Góra.
Obszar… V-Pątnów, Adamów, Drzewce,Tomisławie,Możyszczyn,Mąkoszyc,Dęby Szlacheckie, Piaski, Dębica Kujawska.
Obszar łódzki VI -dość duże złoże, ok.5mld ton, są to węgle zasolone jednak.
Obszar bełchatowski VII -najważniejszy rejon. Złoża dość rozrzucone,niewielkie. Kamieńsk, Złoczew, Gorzkowice, Wieruszek.
Obszar radomski VIII -Głowaczów, Woda Osadowska,Owadów. Trzy złoża,które nie są brane pod uwagę.
Aktualnie węgle eksploatowane są w 4kopalniach:Konin,Adamów,Turów, Siemiany. Każda z tych kopalni ma swą elektrownię. W rejonie Konina węgiel dość dobrej jakości, średnia zaw.popiołów.W rejonie Turowa-bardzo dobry węgiel-popioły>20%,zaw.prasmoły 14%.
Rocznie wydobywamy ok. 60mln ton węgli brunatnych, min.90% na cele energetyczne. Światowe zasoby węgla brunatnego-ok. 550 mld ton (35% w Europie Wsch.) Dominują węgle ksyl.-detrytowe i detr.-ksylit.
WĘGLE KAMIENNE (bituminu coal, hart Kohle)
Tworzyły się w procesach uw.,w których duży udział odgrywała temp.>105st.C. Gł.źr.temp.jest ciepło wew.Ziemi.Wzrost temp.może być też spowodowany oddz.temp.intruzji wulk.i obecnością w pobliżu pokładu pierw.promieniotwórczych. Działanie temp.wspomagane jest przez ciśnienie-statyczne i dyn.Ciś.może utrudniać odpływ produktów uwęglenia. Skały otaczające pokłady-skały osadowe.
W zależności od wielkości działającej temp.i czynników wyróżniamy stadia:
Syngeneza-procesy akumulacji i pierwszych przeobrażeń mat.rośl.Gł.czynnik uwęgl.-bakterie.Produkt-torf.Skały tow.-etap syngenezy,luźne lub słabo zwięzłe.
Diageneza-od teraz zaczynają się procesy geochem.Gł.czynn.w tym procesie jest ciś.nadkładu.Produkt-miękki węgiel brun.
Katageneza-podstadium kat.wczesnej i późnej. Wczesna-ciśn. i niska temp. 75-105st.C.Tworzą się twarde węgle brun.Późna-temp.105-120st.C.Istosne zmiany w strukturze arom.Powstają węgle kam.najniżej uwęglone-w.k.płomienny i gazowy.Skały tow.-etap wczesnej katag.
Metageneza-stadium wczesnej i późnej metag.Wczesna-120-150st.C. Produkt-węgle koksowe.150-220(230)st.C-późna.Tworzą się węgle chude i antracytowe.Str.węgla ulega usztywnieniu.Makro.nabierają kruchości.
Metamorfizm właściwy - wczesny>235st.C.Tworzy się antracyt(>93%C)-wysoka twardość,trudny do spalania. Późny-powstaje metaantracyt.Skały tow.-metageneza
Ultrametamorfizm-występuje w war.metamorf.lokalnego. Tworzy się grafit (100%C)