T2. OGÓLNY MODEL PROCESU POZNANIA NAUKOWEGO

Poznanie naukowe nie jest aktem, lecz procesem. Proces poznania naukowego

może być również przedmiotem badań naukowych.

Wg J. Brzezińskiego model procesu poznania naukowego wygląda następująco:

1. fakty

2. teoria

3. przewidywanie

4. nowe fakty

Fakty są punktem wyjścia poznania naukowego.

Opisywaniem i wyjaśnianiem zależności między faktami zajmuje się teoria.

Wiedza teoretyczna bowiem jest niezwykle ważna w procesie wyjaśnienia przyczyn powstania określonych zjawisk (faktów).

PODSTAWOWE PRZEDSIĘWZIĘCIA BADAWCZE

1. sformułowanie i uzasadnienie problemu badawczego,

2. sformułowanie celu badań naukowych oraz określenie przedmiotu i terenu badań,

3. określenie tez (problemów szczegółowych) i wysunięcie hipotez(y),

4. dobór metod, technik i narzędzi badawczych,

5. ustaleniu zakresu i ograniczeń w realizacji badań,

6. opracowanie i przyjęcie procedury badawczej,

7. przeprowadzenie badań wstępnych i zasadniczych,

8. uporządkowanie wyników badań i ich analiza,

9. opracowanie materiałów badawczych, uogólnienia,

10. postawienie wniosków końcowych i pisemne ich przedstawienie.

Etapy procesu badawczego:

1. Określenie przedmiotu badań.

2. Sformułowanie głównego problemu badawczego oraz problemów szczegółowych.

3. Sformułowanie, jeżeli istnieje taka potrzeba, głównej hipotezy badawczej oraz hipotez szczegółowych

4. Ustalenie zmiennych i ich wskaźników.

5. Ustalenie terenu badań i dobór próby badawczej.

6. Dobór metod i technik badawczych.

7. Dobór lub opracowanie narzędzi badawczych.

8. zebranie materiału badawczego - pomiar zmiennych.

9. Opracowanie i ocena materiału badawczego.

10. Analiza hipotez (problemów) w świetle uzyskanych wyników badań.