Finanse samorządowe
istota samorządu terutorialnego
samorząd terytorialny:
funkcjonuje obok innych władz publicznych
działa wyłącznie na szczeblach lokalnych i regionalnych
posiada określone kompetencje
posiada dochody umożliwiające realizację zadań publicznych
Od lat trwa spór pomiędzy zwolennikami teorii naturalistycznej oraz państwowej, dotyczą one:
istoty samorządu
zakresu jego działalności
stopnia uzależnienia od państwa
Teoria naturalistyczna:
wywodzi się z prawa naturalnego określa organizację lokalną jako starszą od państwa
brak jest podporządkowania samorządu państwu
samorząd i państwo istnieją niezależnie od siebie
Teoria państwowa:
samorząd istnieje z woli państwa
gwarancją jego istnienia i funkcjonowania jest konstytucja
przepisy stosowane przez s. Lokalne są gałęzią prawa państwowego
Współczesne modele samorządu terytorialnego zawierają elementy obu teorii:
……………
……………
istnieje sprzeczność pomiędzy interesem centralnym i lokalnym. Istnieje odpowiedzialność państwa za sprawy publiczne
zagwarantowanie s.ter sądowej samodzielności prawnej i
ograniczenie praw s.ter do spraw lokalnych
samodzielność określona w granicach ustalonych przez państwo
Samorząd terytorialny możemy określić jako:
zdecentralizowaną
nie podporządkowaną hierarchicznemu systemowi centralną część administracji publicznej
z własnymi wybieranymi organami
W myśl europejskiej karty samorządowej S.T. określany jest jako:
prawo i zdolność społeczności lokalnej w granicach określonych prawem do kierowania zasadniczą częścią spraw publicznych na ich odpowiedzialność i w interesach ich mieszkańców. Prawo to jest realizowane przez rady lub zgromadzenia w skład których wchodzą członkowie wybrani w wyborach (przepis ten ma …… referendum). Kompetencje S.T. są określone w konstytucji lub ustawie. Odpowiedzialność za sprawy publiczne powinny ponieść organy będące najbliżej obywateli. Należy uwzględnić zakres i charakter zadań oraz wymogi efektywności i gospodarności.
Decentralizacja - przekazywanie środków pieniężnych organom niższego szczebla wraz z ograniczeniami co do sposobu ich wydatkowania.
przekazywanie zadań
korzystanie przez S.T. z odpowiedniego majątku i uprawnień gwarantujących samodzielność
posiadanie przez S.T. odpowiednich środków finansowych do realizacji zadań.
Decentralizacja branżowo korporacyjna - przebieg poziomy
Wady procesu decentralizacji:
rozproszenie władzy i środków. Ma to sens obustronny gdy w wyniku decentralizacji środki te będą użytkowane bardziej racjonalnie
centralizacja …………… . Działalność władz państwa …………
istnieją sprzeczności pomiędzy interesem centralnym i lokalnym. Istnieje odpowiedzialność państwa w sprawach publicznych,
prowadzenie jednolitej polityki w zakresie np.: ……buplicznej kraju jest w sprzeczności z lokalnym władztwem podatkowym
……… organy przedstawicielskie nie są w stanie podejmować czynności manipulacyjno technicznych
Dekoncentracja - polega na przekazywaniu wyłącznie środków i zadań bez przekazywania ograniczeń
Podstawy gospodarki finansów samorządowych
BUDŻET SAMORZĄDOWY
fundusz zdecentralizowany (słuzy zaspokajaniu potrzeb lokalnych)
plan finansowy
akt normatywny (uchwalany przez władze lokalne na 1 rok budżetowy
Wydatki: |
Dochody |
- zadania własne |
- podatki i opłaty lokalne (z majątku, spadki itp.) - dochody własne |
- zadania zlecone |
- udziały - dochody wyrównawcze |
- zadania powierzone |
- dodatek do podatku |
|
- dotacje - dochody wyrównawcze |
RODZAJE DOTACJI
celowe;
wyrównawcze
Dotacje celowe
instrument ingerencji organów centralnych w gospodarkę lokalną,
przyznawane są na ściśle określony cel, finansowanie zadań bieżących
o przeznaczeniu dotacji celoej decyduje organ który ją udzielił
podlegają zwrotowi w przypadku nie wykorzystania środkow
Dotacje równoważące
przyznawane w celu równoważenia budżetów samorządowych
nie podlegają zwrotowi nawet gdy budżet uzyskał nadwyżkę
celem ich nie jest sfinansowanie jednego ściśle określonego zadania
celem ich jest sfinansowanie ogółu wydatków budżetowych
decyzje o kierunku rozdysponowania leżą w gestii organów samorządowych.
Zasada konstrukcji dotacji, sposobów ich udzielania kryteriów
uznaniowe
obiektywne, zobiektywizowane
mieszane
Uznaniowe:
ogólne rozeznanie w zakresie sytuacji gospodarczo finansowej i społecznej poszczególnych regionów kraju przez organ centralny,
decyzje arbitrażowe
ocena potrzeb
siła przebicia
układy personalne
Obiektywne:
przy przyznawaniu stosuje się określone klasy
liczba ludności
obszar, ilość dróg, areał
wartość urządzeń komunalnych
Dotacje wyrównawcze - przyznawane w oparciu o kryterium obiektywne
Dotacje celowe - przyznawane w oparciu o kryterium uznaniowe
UDZIAŁY:
formy partycypacji w dochodach
nie powodują wzrostu obciążeń fiskalnych podatników
zaliczane do dochodów własnych S.T.
system pracochłonny
trudne jest …… dochodów z tego tytułu
Przesłanki poziomej redystrybucji środków
dokonywane jest w ramach instytucji sektora publicznego
uwarunkowaniem dla tego działania może być:
konieczność neutralizacji różnic, jakie występują w sytuacji finansowej S.T.
potrzeba zrealizowania zadań które przyczyniają się do zaspokajania potrzeb kilku jednostek terytorialnych
potrzeba udzielenia pomocy jednostce terytorialnej znajdującej się w trudnej sytuacji
Zasady finansowania … lokalnego w świetle europejskiej karty samorządowej. Społeczności lokalne mają prawo do posiadania własnych wartości finansowych którymi mogą dysponować w ramach wykorzystania uprawnień:
wysokość zasobów finansowych społeczności lokalnej powinna być dostosowana do zakresu uprawnień przyznanych im przez konstytucje lub prawo. Przynajmniej ich część powinna pochodzić z podatków i opłat lokalnych których wysokość społeczności te mają prawo ustalać w zakresie określonym w ustawie
systemy finansowe na jakich … są zasoby pozostawione w dyspozycji społeczności lokalnej winny być zróżnicowane i elastyczne aby w miarę możliwości odpowiadać rzeczywistym zmianom poziomu kosztów związanych z wykorzystaniem uprawnień
ochrona finansowa społeczności słabszych wymaga procedur wyrównawczych korygujących skutki nierównomiernego podziału potencjalnych źródeł dochodów i wydatków tych społeczność
dla potrzeb finansowych nakładów inwestycyjnych społeczności lokalne powinny mieć dostęp do krajowego rynku kapitałowego w granicach określonych w prawie
PODSTAWY SAMORZĄDU TERYTORIALNEGO W POLSCE
I Etap
1991 Ustawa o dochodach gmin:
ustawa o podatkach i opłatach lokalnych
podatek od nieruchomości
p. od środków transportu
p. od posiadania psów
na mocy innych ustaw
p. rolny
p. leśny
p. od spadków i darowizn
karta podatkowa
Władztwo podatkowe:
stosowanie innych niż ustawowe zwolnień i ulg podatkowych
obniżanie stawek podatkowych
prawo do nakładania podatków (smoopodatkowanie mieszkańców w drodze referendum)
|
B. Państwa |
|
||
|
|
|
|
|
|
B. Województwa |
|
||
|
|
|
|
|
|
B. Powiatu |
|
||
|
|
|
|
|
|
B. Gminy |
|
Szukasz gotowej pracy ?
To pewna droga do poważnych kłopotów.
Plagiat jest przestępstwem !
Nie ryzykuj ! Nie warto !
Powierz swoje sprawy profesjonalistom.