7 narzędzi TQC
Zarządzanie jakością stosuje się w ramach ogólnego systemu zarządzania przedsiębiorstwem. Stosowanie ma na celu ulepszenie pozycji rynkowej przedsiębiorstwa poprzez uzyskanie lepszej jakości usług, produktów. Jest to pewna filozofia zarządzania, rodzaj kultury przedsiębiorstwa.
Do dobrego skutecznego zarządzania jakością, kadrze zarządzającej potrzebne są przedewszystkim informacje. Informacje muszą być rzetelne, aktualne i przedewszystkim prawdziwe. Zarządzanie przez jakość ma na celu udoskonalanie produktów i/lub usług - stwarzanie i ochrona ich jakości, tak aby zadowolić klienta. Jest to kompleksowa działalność a w jej realizacji pomagają róznego rodzaju narzędzia i metody.
Narzędzia zarządzania jakością są wykorzystywane do zbierania, przetwarzania iformacji, do nadzorowania procesu zarządzania przez jakość , do wykrywania błędów, wad i nieprawidłowości w przebiegach procesów, produktach lub usługach.Tradycyjne narzędzia zarządzania jakością
Tradycyjne narzędzia są nazywane wielką siódemką (ang. Magnificient seven). Są one najczęsciej wykorzystywane i mają one podstawowe znaczenie. Narzędzia te mogą być stosowane samodzielnie ale często używa się ich jako składniki metod zarządzania jakością.
Narzędzia te opierają sie na prostych aparatach matematycznych i na statystyce matematycznej. Dlatego też nazywane są narzędziami statystycznego sterowania procesami ( ang. Statistical process control)
Do podstawowych narzędzi statystycznego sterowania procesami zalicza się:
1.Diagram przebiegu procesu
2.Karta kontrolna.
3.Arkusz analityczny
4.Wykres Ishikawy
5.Diagram Pareto
6.Histogram
7. Punktowy diagram korelacji
Ad. 1. Diagram nazywany także schematem blokowym jest wykorzystywany najczęsciej przy
projektowaniu systemu zarządzania jakością. Pokazuje graficznie etapy przebiegu
procesów technologicznych " przepływy materiałów, informacji ...
Ad. 2. Karty kontrolne Shewharta mają na celu ustalanie czy dany proces przebiega zgodnie z
oczekiwaniami. Tworzy się ją z pobieranych, w określonych odstępach czasu, próbek
o danej liczebności. Próbki te zapisywane są do kart i pozwalają na odczytanie czy wszystko przebiega tak jak powinno. Pozwala wykrywać ewentualne zakłócenia, które dzieki temu mogą być eliminowane, by proces / produkt mógł poprawnie funkcjonować. Eliminacja dokonuje się za pomocą tzw. Cyklu Shewharta, która usuwa wszystkie zakłócenia jakości produktu, które zostaną wykryte.
Ad. 3. Są prostym narzędziem zbierania iformacji na temat konkretnych procesów lub
produktów. Na arkuszu umieszcza się cel, dla którego jest on stworzony. Następnie dokonuje się rejestracji stanu faktycznego, który zapisuje się w odpowiednie miejsce na arkuszu. W tabeli 1. pokazany jest arkusz, którego pzedmiotem jest zbadanie ilości wad w sześciu dostawach. Można odczytać, że najwięcej wad posiadają dostawy C. Dzięki taj informacji kadra zarządcza może bądź zrezygnować z tej dostawy lub pojąć próbę jej ulepszenia.
Ad. 4. [[[Wykres Ishikawy]Wykres przyczynowo-skutkowy]] został opracowany przez [[[Kaoru Ishikawa]Kaoru Ishikawę]] dla [[[koła jakości]kół jakości]] w japońskich przedsiębiorstwach. Jest on graficzną postacią ukazującą jakie przyczyny powodują konkretne skutki w danym procesie. Jest to bardzo pomocne przy rozwiązywaniu problemów. Do przyczyn głównych zaliczne są tzw. przyczyny "5M" (z ang. man, material, method, management) człowiek, meteriał, metoda zarządzanie. Do tych pięciu głownych przyczyn często dodaje się jeszcze mierzenie (ang. measurement) co daje regułę "6M". Można doierać ponadto dowolne czynniki wpływające na dany proces, nie ma ograniczeń. Tworzenie diagramu powinno być oparte na pracy grupowej np. na wykorzystaniu burzy mózgów.
Ad. 5. Nazywany także diagramem Pareto-Lorenza. Ten diagram jest bardzo prostym
sposobem zapisu, które wady występują najczęsciej. Pozwala to na szybkie
identyfikowanie problemu, który powinien być jak najszybciej naprawiony.
?Diagram ten opiera się na stwierdzonej empirycznie prawidłowości w przyrodzie, technice, działalności człowieka itp. Zazwyczaj 20-30% przyczyn (czynników) decyduje o około 70-80%skutków." [Zarządzanie Jakością... 2002, str.220]
Ad. 6. Histogram w analizie jakości służy do oreślenia częstości występowania danych
wyników z procesu badanego w ustalonych przedziałach.
Ad. 7. Punktowy diagram korelacji pozwala badać jaki wpły mają na siebie dwie zmienne.
Pomagają ustalić w przedsiębiorstwie jak i czy wogóle ma wpływ np. spadek jakości na wzrost sprzedaży.Na podstawie otrzymanego diagramu można stwierdzic o kierunku współzależności tych dwu zmiennych.
Nowe narzędzia zarządzania jakością
Wraz z rozwojem zarządzania jakością powstało 7 nowych narzędzi. Mają one na celu wspomaganie narzędzi podstawowych. Dzięki nim usprawniony jest przebieg informaji w przedsiębiorstwie oraz ich porządkowanie. W przedsiębiorstwach, do zarządzania jakością, są wykorzystywane we wczesnym stadium tworzenia jakości.
Są bardzo ważne przy rozwiązywaniu problemów. Są wykorzystywane w metodzie rozwinięcia funkcji jakości - QFD (Quality Function Deployment).
Zalicza się do nich :
1.Diagram pokrewieństwa (ang. affinity diagram)
2.Diagram relacji (ang. interrelationship diagram)
3.Diagram macierzowy ( ang. matrix diagram)
4.Macierz analizy danych (ang. matrix data analysis)
5.Diagram strzałkowy (ang. arrow diagram)
6.Drzewo decyzyjne (ang. tree diagram)
7.Wykres programowy procesu decyzji (ang. process decision programme chart)