PSYCHOLOGIA

ĆWICZENIA 2 02.03.2007.

Temat: Ból

Proces doświadczania bólu rozpoczyna się z chwilą wystąpienia urazu co powoduje uszkodzenie tkanki prowadząca do uwolnienia androgenu substancji sygnalizauących uraz.

Podrażnienie zakończeń nerwowych nazywane receptorami bodźców urazowych wysyłają impulsy wzdłuż różnych zakończeń nerwowych do wypustek rdzenia kręgowego i dalej do rdzenia w którym następuje modyfikacja impulsów następnie przechodzą przez twór siateczkowaty, wzgórze i do kory mózgowej gdzie następuje świadoma interpretacja sygnałów

Rodzaje włókien biorących udział w doznaniu bólu:

• Włókna nerwowe A delta włókna drobne okryte osłonką melonową odpowiedzialne za ostre zlokalizowanie bólu, przewodzą impulsy z dużą prędkością

• Włókna nerwowe C drobne bez osłonki mielinowej, odpowiedzialne za ból rozległy i tępy. Przewodzą impulsy z mniejsza prędkością niż a delta

• Włókna nerowe A beta o grubym przekroju pokryte osłonką mielinową szybko przewodzące impulsy o mniejszej skali zagrożenia i wpływają na modulację doświadczania bólu.

• Opiety endogenne endorfiny, enkofaliny- naturalne substancje chemiczne występujące w mózgu, rdzeniu kręgowym i innych organach, które mają działanie przeciwbólowe poprzez spowolnienie lub hamowanie transmisji impulsu nerwowego

Odpowiedź organizmu na bodziec bólowy obejmuje:

• Reakcje ruchowe na ból które są obserwowane obiektywnie wizualnie, palpacyjnie lub przy użyciu elektromiografii

Rodzaje:

• Reakcje ucieczki lub obrony przed dalszym działaniem bodźca bólowego

• Lokalny przykurcz mm nad ogniskiem bólowym dotyczy bodźca bólowego wewnętrznego

• Zewnętrzny wyraz reakcji psychicznej w postaci zaciskania powiek, robienia prymasu, zaciskanie szczęk, palców.

REAKCJA PSYCHICZNA NA BÓL: odzwierciedla się w doznawanych emocjach. Jest to reakcja subiektywna zależna od czynników zewnętrznych np. rodzaju bodźca bólowego a maleje przy powtarzającym się działaniu znanego bodźca oraz depresja, która towarzyszy bólowi przewlekłemu.

REAKCJA WEGETATYWNA NA BÓL: związana z aktywnością podwzgórza. Jej przejawami są w zakresie układu krążenia przyspieszenie akcji serca, w układzie oddechowym: zwolnienie oddechów w I fazie a przy nasileniu bólu oddech przyspieszony lub nierówny, w układzie pokarmowym: owrzodzenia, biegunki, bóle jelit i żołądka , w układzie moczowo-płciowym: zahamowanie płciowe i parcie na mocz

REAKCJA WEWNĄTRZWYDZIELICZA NA BÓL: związana ze zwiększonym poziomem kortyzolu i zwiększonym poziomem endorfin które działają przeciwóbolowo

REAKCJA IMMUNOLOGICZNA: zmniejsza aktywność limfocytów i odporność na zakażenie bakteryjne i wirusowe. Krótkotrwałe działanie bodźca bólowego może wzmagać odporność.

PSYCHOLOGICZNA PRACA Z BÓLEM OBEJMUJE:

1. psychoedukacja dotyczy podłoża odczuwalnego bólu i jego powiązań z konkretną sytuacją danej osoby, zakłada się ze wiedza bólu ma wpływ na jego lepsze zrozumienie daje możliwość przewidywania i zaangażowania pacjenta w proces leczenia. Obejmuje dostarczenie informacji na temat bólu oraz możliwych sposobów radzenia sobie.

2. Akceptacja bólu: uznanie faktu ze doświadcza się bólu porzucenie nieefektywnych sposobów jego kontrolowania oraz podjęcie aktywności w celu satysfakcjonującego życia pomimo doznawanego bólu.

3. Psychoterapia doświadczania bólowego obejmująca podejście behawioralne-poznawcze:

wstępna ocena: to ocena stanu i sytuacji chorego przekazanie informacji na temat leczenia wyznaczanie celów terapii

rekonceptualizacji: rozpoznanie destruktywnych przekonań na temat bólu wypracowanie nowych określających ból jako problem z którym można sobie poradzić.

nabycie umiejętności: uczenie pacjenta nowych metod radzenia sobie z bólem, które pozwalają na uzyskanie kontroli poznawczej nad bólem. Duży nacisk kładzie się na tu na techniki relaksacji kontroli oddechów świadomej koncentracji uwagi

trening taktyczny: ćwiczenie nabytych umiejętności w grupach pacjentów przez odgrywanie scen z życia codziennego.

generalizacja w utrzymaniu zachowań : realizowanie zadań wyznaczonych przez terapeutę w życiu codziennym oraz wykorzystywanie nabytych umiejętności w rzeczywistości .

Kontrolny: ocena długofalowych terapii w trakcie wizyt okresowych