16. Problem uzależnień - zagrożenia dla współczesnej rodziny
Uzależnienie, rozumiane jako szkodliwy nawyk, zakorzenione przyzwyczajenie do picia alkoholu, ale również do zażywania narkotyków, palenia papierosów, nadużywania leków, przebierające postać chorobową, przejawiające się w psychicznej i fizycznej zależności organizmu od tych środków toksycznych wkroczyło do współczesnej rodziny. Objęło nie tylko ojców, matki, ale również ich dzieci.
Współczesna rodzina, podobnie jak środowisko szkolne, narażona jest na wiele niebezpieczeństw i kryzysów, które w połączeniu z negatywnym wpływem środowiska, często popychają, zwłaszcza młodego człowieka, w kierunku różnych uzależnień. Staje się to przyczyną zagrożenia życia rodzinnego i społecznego. Obecny okres jest niezmiernie trudny dla społeczeństwa polskiego, a szczególnie dla rodziców dorastającej młodzieży. Zjawisko uzależnień należy do najważniejszych problemów zdrowotnych, psychologicznych i społecznych w kraju. Próby przeciwdziałania im są nikłe, a działania rządowe i pozarządowe nieskuteczne.
Bardzo ważnym problemem współczesnych rodzin, jest alkoholizm. Powodem popadania w tą chorobę jest często poczucie bezsensu życia, opuszczenia, brak zrozumienia ze strony najbliższych. Najczęściej, alkoholizm wiąże się z bezrobociem i stale pogarszającymi się warunkami ekonomicznymi życia, jest też źródłem przemocy, która skierowana jest w stronę najbliższego otoczenia, w tym żony, dzieci. Choroba ta stopniowo wyniszcza więzi rodzinne, jest p[przyczyną rozpadu rodziny.
Kolejną wartą omówienia sprawą jest narkomania. Uzależnienie od narkotyków, dotyka przede wszystkim młodzież oraz studentów. Zazwyczaj powodem pierwszego kontaktu ze środkami uzależniającymi, jest spróbowanie nowej rzeczy, perspektywa szybszej i bardziej owocnej nauki, wreszcie zaimponowanie dziewczynie, czy chłopakowi. Taki „ pierwszy raz” niesie za sobą ryzyko następnych, a w konsekwencji prowadzi do stałego i nieuleczalnego uzależnienia. Co ciekawe, bardzo często jego symptomy są niezauważalne dla rodziców, i dopiero dziwne zachowanie dziecka lub nawet zapaść, budzą ich niepokój i zmuszają do interwencji. W wielu przypadkach, jest już niestety za późno. Warto pamiętać, że podobnie jak alkoholizm, tak i narkomania, jest powodem, nierzadko bezpowrotnego rozpadu rodziny.
Uzależnienie od komputera przejawia się najczęściej w postaci uzależnienia od gier komputerowych (głównie dzieci) oraz od Internetu (głównie młodzież). Podobnie jak w przypadku uzależnienia od telewizji, dziecko, czy nastolatek zwodzi rodziców, że za chwilę wyłączy komputer i zajmie się nauką czy innymi obowiązkami. W rzeczywistości ta „chwila” trwa zwykle kolejne godziny. Problem ten nie dotyczy tylko dzieci i młodzieży.
Zwykle jest to „normalna rodzina”. Taka, jakich wiele. Żyje tuż obok nas. Często nie widzimy, albo nie chcemy zobaczyć, że ta rodzina ma problem, że żyje w pułapce uzależnienia. Bo uzależnienie to choroba, która dotyczy nie tylko chorego, ale atakuje również jego bliskich.
Wiele niepokojących zjawisk występujących w rodzinie wymaga ingerencji z zewnątrz i szeroko pojętej pomocy. Obecnie nie wystarcza działalność filantropijna, ukierunkowana na wspomaganie środowisk najuboższych. Współcześnie konieczna jest wszechstronna pomoc, nie tylko materialna, ale również poradnictwo rodzinne, wychowawcze, zdrowotne itd.