Polityka Społeczna kolokwium, Studia, Polityka społeczna


1.Wyjaśnić pojęcia ( podać definicję): ubóstwo, wykluczenie społeczne, pomoc społeczna, bezrobocie, osoba bezrobotna, stopa bezrobocia, bezrobocie frykcyjne, bezrobocie koniunkturalne, bezrobocie strukturalne, bezrobocie sezonowe.

-UBÓSTWO - brak dostatecznych środków materialnych dla zaspokojenia potrzeb jednostki, w szczególności w zakresie jedzenia, schronienia, ubrania, transportu oraz podstawowych potrzeb kulturalnych i społecznych.

-WYKLUCZENIE SPOŁECZNE - osoby uznane za nieprzystosowane do życia w społeczeństwie industrialnym , żyjące na marginesie społeczeństwa oraz osoby, które nie są objęte żadnym systemem ubezpieczeń.

-POMOC SPOŁECZNA - jedna z instytucji polityki społecznej państwa, której głównym zadaniem jest pomoc osobom i rodzinom w radzeniu sobie w trudnych sytuacjach życiowych, jakich nie mogą one same pokonać przy wykorzystaniu swoich możliwości, uprawnień i własnych środków.

-BEZROBOCIE - zjawisko społeczne polegające na tym, że część ludzi zdolnych do pracy i deklarujących chęć jej podjęcia nie znajduje faktycznego zatrudnienia z różnych powodów.

-OSOBA BEZROBOTNA - osoba niezatrudniona, nie prowadząca działalności gospodarczej i nie wykonująca innej pracy zarobkowej. Osoba taka zdolna jest i gotowa do podjęcia zatrudnienia w pełnym lub niepełnym wymiarze godzin

-STOPA BEZROBOCIA - wielkość statystyczna opisująca nasilenie zjawiska bezrobocia w danej populacji.

-BEZROBOCIE FRYKCYJNE (PŁYNNE) - polega na równoległym występowaniu bezrobocia i wolnych miejsc pracy. Wiąże się to np. z:

-BEZROBOCIE KONIUNKTURALNE - pojawia się, gdy popyt w całej gospodarce się zmniejsza; związane jest z cyklicznymi zmianami koniunktury gospodarczej; w okresie recesji, wraz z malejącą produkcją maleje zapotrzebowanie na pracę. Pracodawcy zwalniają ludzi tymczasowo zbędnych, a przyjmują w okresie lepszej koniunktury. Stan transformacji gospodarczej może się jednak wydłużać, co ma wpływ na wydłużenie okresu pozostawania bez pracy.

-BEZROBOCIE STRUKTURALNE - związane z ograniczeniem produkcji lub zanikaniem pewnych

dziedzin działalności gospodarczej, w związku z czym powstaje nadmiar pracowników

reprezentujących określone zawody. Jest ono rezultatem niedostosowania liczby osób

poszukujących pracy i wolnych miejsc pracy w całej gospodarce oraz w przekroju

regionalnym, kwalifikacyjnym lub gałęziowym (np. górnictwa węgla kamiennego,

hutnictwa). Ten rodzaj bezrobocia towarzyszy rozwojowi społeczno-ekonomicznemu,

zwłaszcza wprowadzaniu innowacji techniczno-organizacyjnych, które oszczędzają pracę

ludzka, lub zmianom konkurencyjności gałęzi przemysłu.

-BEZROBOCIE SEZONOWE - jest jedną z form bezrobocia strukturalnego; wynika z sezonowości

zapotrzebowania na określony rodzaj pracy; np. rośnie na zimę, gdy zamierają prace

budowlane.

2. Główne tendencje zmian w rodzinach - wymienić.

a) Model skandynawski:

- spadek skłonności do zawierania małżeństw

- spadek dzietności rodzin

- wzrost urodzeń pozamałżeńskich

- wzrost liczby rozwodów

- rozszerzenie się skali samotnego rodzicielstwa

- wzrost aktywności zawodowej kobiet

- praca dla kobiet staje się źródłem samorealizacji

- urlop macierzyński trwający 450 dni

- zatrudnianie kobiet na część etatu

b) Model południowo- europejski

- dominującą formą powstania rodziny jest małżeństwo

- spada liczba małżeństw

- wzrost urodzeń pozamałżeńskich

- separacje małżonków

- wzrost liczby rodzin niepełnych

- życie blisko swoich krewnych

- wzrost liczby kobiet na rynku pracy

3. Instrumenty polityki rodzinnej - wymienić i omówić.

Środki prawne

które regulują stosunki rodzinne oraz relacje rodziny z państwem i innymi instytucjami.

Wyznaczają również zasady i warunki korzystania ze świadczeń rodzinnych, określając w ten sposób krąg uprawnionych do świadczeń pieniężnych, rzeczowych i usług;

Świadczenia pieniężne

które w postaci różnych zasiłków i zapomóg mogą być kierowane do poszczególnych rodzin obligatoryjnie, albo uznaniowo (przez system pomocy społecznej).

System świadczeń pieniężnych w ramach polityki rodzinnej stanowi częściową kompensatę kosztów utrzymania i wychowywania dzieci, które ponosi rodzina. W kontekście inwestycji w człowieka dla osiągnięcia poziomu wykształcenia młodych generacji na poziomie odpowiadającemu XXI wiekowi niezwykle ważne znaczenie ma wysokość tych świadczeń. W krajach UE występują różne uregulowania prawne, środki i metody działań a także niejednakowy jest rozwój infrastruktury społecznej;

Świadczenia w formie usług

które udzielane są przez różne instytucje. Mają one na celu wspieranie rodziny w wypełnianiu jej podstawowych funkcji. Usługi te realizowane są przy pomocy infrastruktury społecznej (np. żłobki, przedszkola, świetlice szkolne). Potencjał usługowy żłobków i przedszkoli w krajach UE jest znacznie zróżnicowany.

Świadczenia rzeczowe

obejmują dobra rzeczowe przekazywane rodzinom (odzież, opał, paczki żywnościowe itp.);

4. Omówić rodzaje ubóstwa i ich miary; ubóstwo absolutne, ustawowe, relatywne, subiektywne

-UBÓSTWO ABSOLUTNE - stan niezaspokojenia podstawowych potrzeb

życiowych, niezaspokojenia potrzeb uznanych w danym społeczeństwie i czasie za

minimalne.

Minimum biologiczne potrzebne do przetrwania. Wskaźnik min. Egzystencji to ok. 500zł.

-UBÓSTWO USTAWOWE - kwota dochodów, która zgodnie z obowiązującą ustawą o pomocy społecznej uprawnia do ubiegania się o przyznanie świadczenia pieniężnego. OK. 542zł.

-UBÓSTWO RELATYWNE - kwota równa 50% średnich miesięcznych wydatków gospodarstw domowych.

-UBÓSTWO SUBIEKTYWNE - odpowiada w przybliżeniu poziomowi dochodów deklarowanych przez respondentów jako ledwie wystarczające.

5. Etapy rozwoju pomocy społecznej w Polsce - 4 etapy, wymienić i omówić.

Etap I- od 1989 do 1990 r.
Ujawniało się bezrobocie i ubóstwo, zaczęły się prace nad ustawą o pomocy społecznej. Przygotowywano odpowiednie instytucje i ludzi przez kształcenie , którzy będą gotowi do podjęcia pracy w Ośrodkach Pomocy Społecznej tzw. Pracownicy socjalni.

Etap II od 1991-1998r.
System pomocy społecznej kształcił się w oparciu o ustawę z 1990roku.
Utworzone zostały Gminne Ośrodki Pomocy Społecznej jako główną instytucję pomocy ludziom . Powołany również został samorząd gminny.
Powstały wojewódzkie zespoły pomocy społecznej, które kontrolowały i koordynowały pracę placówek Pomocy społecznej. Katalog Świadczeń został rozbudowany.

Etap III od 1999-2003r.
Utworzone zostały nowe szczeble samorządu terytorialnego:
-Powiaty
-Reorganizacja województw
To spowodowało nowy podział zadań i obowiązków.
Pod opiekę powiatów zostały oddane placówki opiekuńcze, wychowawcze, tzw. Rodziny zastępcze oraz niosące pomoc dla kombatantów i uchodźców.

Etap IV od 2004-2011 r.
Polska w 2004 roku weszła do Unii Europejskiej co spowodowało ,że Polsce zostały przyznane pieniądze - z funduszu społecznego Unii na lepsze możliwości przeciwdziałania bezrobociu i wykluczeniu społecznemu i Pomocy potrzebującym.

6. Świadczenia z pomocy społecznej - wymienić.

- Pieniężne - zasiłki (stałe, okresowe, celowe, celowe specjalne); świadczenia

- Niepieniężne - praca socjalna; paczki żywnościowe; darmowe obiady; bony na odzież; schronienie; usługi opiekuńcze; sprawienie np. pogrzebu.

7. Główne reformy systemu edukacji z 1999 roku - wymienić.

1999 - Ustawa o zmianie oświaty.

a)zmieniła się struktura kształcenia:

Przedszkole -> szkoła podstawowa ( 6lat) -> Gimnazjum (3lata) -> zawodówka (2-3lata) lub technikum ( 4lata) lub liceum profilowane i ogólnokształcące (3 lata) lub szkoła artystyczna.

b)Szkoły policealne - zmiany w programie:

- kształcenie zintegrowane ( klasy od 1-3 i od 4-6 - nauka blokowa)

- system ocenowy (od 1-3 to oceny opisujące, a od 4-6 oceny 1-6)

- wprowadzenie testowych egzaminów, ocenianych z zewnątrz;

- zamiast egzaminu wstępnego liczy się matura,

- przynależność szkoły ( gmina, powiat, samorząd, województwo)

- reforma nauczycielska ( system awansu nauczyciela)

8. Proces Boloński - wymienić i omówić główne elementy, jak: punkty ECTS, ramy kwalifikacji, studia dwustopniowe/ trójstopniowe, mobilność studentów i pracowników.

-wprowadzenie punktowego systemu rozliczania osiągnięć studentów ECTS;

( zbiór procedur, które zostały opracowane przez Komisję Europejską, gwarantujących zaliczaniestudiów krajowych i zagranicznych do programu realizowanego przez studenta w macierzystej uczelni. Komisja Europejska promuje w ten sposób współpracę pomiędzy uczelniami w zakresie wymiany studentów. ECTS jest częścią programu Socrates-Erasmus.

Jego zasadniczym celem jest stworzenie uregulowań prawnych i organizacyjnych dotyczących organizacji studiów oraz ujednolicenie sposobu studiowania w Europie. )

- podział studiów na dwustopniowe;

- promocja programów mobilności studentów i wykładowców.

- promocję kształcenia przez całe życie

- współpracę europejską w zakresie zapewniania jakości kształcenia oraz opracowania kryteriów i metod oceny jakości(systemy akredytacji, certyfikacji itp.)

9. Pasywne i aktywne środki przeciwdziałania bezrobociu - wymienić i omówić 1 wybrany środek pasywny i aktywny.

FORMY PASYWNE PRZECIWDZIAŁANIA BEZROBOCIU

PASYWNA POLITYKA na rynku pracy ma na celu łagodzenie ekonomicznych skutków bezrobocia osób nim dotkniętych. Stosowane są przede wszystkim finansowe formy łagodzenia tych skutków. Programy pasywne to:

- zasiłki dla bezrobotnych,

- zasiłki przedemerytalne,

- świadczenia przedemerytalne,

- wcześniejsze emerytury.

Zasiłki dla bezrobotnych - powinny jednocześnie spełniać dwie funkcje:

- funkcję dochodową - zapewnienie dochodów po utracie pracy,

- funkcję motywacyjną - motywowanie do poszukiwania zatrudnienia.

Systemy zasiłkowe są wyrazem kompromisu między obiema ich funkcjami: socjalną i motywacyjną. Kompromis ten może być jednak bardziej lub mniej zrównoważony. W Polsce kombinacja kryteriów socjalnych i motywacyjnych w systemie świadczeń dla bezrobocia była istotnie zmienna. W pierwszym okresie dominowały kryteria związane z ochroną dochodów.

Pierwsza ustawa z grudnia 1989 r. - określiła zasiłki na poziomie:

- 70 % wynagrodzenia przez 3 miesiące,

- 50 % wynagrodzenia przez 6 miesięcy,

- 40 % wynagrodzenia przez 9 miesięcy,

Wcześniejsze emerytury - wykorzystywane do zmniejszenia podaży siły roboczej przez eliminację z rynku pracy ludzi w starszym wieku.

W Polsce szybki wzrost i utrzymywanie się bezrobocia na wysokim poziomie wzmocniły tendencję do zwiększania elastyczności wieku emerytalnego .

Ustawą z dnia 6 grudnia 1996 roku o zmianie ustawy o zatrudnieniu i przeciwdziałaniu bezrobociu, oraz o zmianie niektórych ustaw - wprowadzono dla osób o długim stażu pracy i długotrwale bezrobotnych dwa rodzaje świadczeń zaliczanych do programów pasywnych polityki rynku pracy:

- świadczenia przedemerytalne,

- zasiłek przedemerytalny.

Świadczenia przedemerytalne - wprowadzone w odniesieniu do osób, którym brakuje pewnego okresu do osiągnięcia wieku emerytalnego, gdyż w momencie utraty pracy mają oni nie wielką szansę podjęcia jej na nowo. W związku z narastającym bezrobociem w Polsce, oraz ograniczeniem okresu wypłaty zasiłku dla bezrobotnych do 12 miesięcy, wprowadzono przedłużony okres pobierania zasiłku do czasu nabycia prawa do emerytury.

Świadczenie przedemerytalne przysługuje osobie spełniającej warunki do posiadania statusu bezrobotnego. Ubiegać się o nie mogą trzy kategorie osób:

- kobiety w wieku 58 lat i mężczyźni w wieku 63 lat,

- kobiety w wieku 55 lat i mężczyźni w wieku 60 lat - którzy posiadają staż pracy uprawniający do emerytury, a stosunek pracy został rozwiązany z przyczyn dotyczących zakładu pracy,

- osoby w każdym wieku, o stażu: kobiety 35 lat pracy, mężczyźni 40 lat pracy, z którymi rozwiązano stosunek pracy z przyczyn leżących po stronie zakładów pracy.

W obecnej chwili wysokość świadczenia przedemerytalnego zamyka się w przedziale 603,90 - 1006,40 zł brutto

Drugi rodzaj świadczeń to:

Zasiłek przedemerytalny - przysługuje osobie spełniającej warunki do posiadania statusu bezrobotnego i prawa do zasiłku, jednocześnie mającej okres zatrudnienia uprawniający do emerytury:

- kobiety z - 30 letnim stażem pracy, mężczyźni z - 35 letnim stażem pracy,

- kobiety z - 25 letnim stażem pracy ,mężczyźni z - 30 letnim stażem pracy - pod warunkiem że byli zatrudnieni ,,w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze”.

Wysokość zasiłku wynosi 120 % kwoty zasiłku podstawowego dla bezrobotnych (603,90 zł brutto), a w szczególnych przypadkach 160 % tego zasiłku (805,20 zł brutto), ale kwota zasiłku nie może być wyższa niż 90 % - przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia danej osoby - stanowiącego podstawę wymiaru składki na ubezpieczenie społeczne i Fundusz Pracy. Osoby uprawnione do zasiłku i świadczenia przedemerytalnego nie są rejestrowane w ewidencji urzędów pracy, nie mają obowiązku zgłaszania się w urzędach w celu potwierdzenia gotowości do podjęcia pracy. Od tych zasiłków i świadczeń urzędy pracy nie opłacają składek na ubezpieczenie społeczne i w związku z tym okresy pobierania tych świadczeń nie podlegają zaliczeniu do okresu wymaganego do emerytury.

FORMY AKTYWNE PRZECIWDZIAŁANIA BEZROBOCIU

AKTYWNA POLITYKA pełni kilka głównych funkcji:

- aktywizacji zawodowej bezrobotnych - włączanie ich do uczestnictwa w aktywnych programach (roboty publiczne, prace interwencyjne, programy pożyczek dla bezrobotnych i zakładów pracy). Dzięki uczestnictwu w tych programach następuje zahamowanie utraty kwalifikacji i umiejętności zawodowych przez bezrobotnych oraz podtrzymywanie ich aktywności zawodowej.

- zmniejszenia niedopasowań strukturalnych na rynku pracy - w dynamicznej gospodarce pojawiają się stale niedopasowania strukturalne popytu na pracę i podaży pracy pod względem zawodów, wykształcenia, kwalifikacji oraz miejsca zamieszkania. Podstawowe znaczenie mają tutaj szkolenia zawodowe i podnoszenie kwalifikacji.

- podnoszenie produkcyjności siły roboczej poprzez szkolenia i podnoszenie kwalifikacji, które bezpośrednio zwiększają produkcyjność bezrobotnych, oraz uczestnictwo w robotach publicznych i pracach interwencyjnych - programy te osłabiają proces utraty kwalifikacji przez bezrobotnych.

10. Omówić 4 modele polityki zdrowotnej : Bismarckowski, Beveridge'a, rezydualny, Siemaszki.

MODEL BISMARCKA:

  1. MODEL TRADYCYJNO - UBEZPIECZENIOWY
    - nie każdy ma prawo do świadczeń ( niepracujący, niezarejestrowani, bezdomni)
    -istnieje wielu ubezpieczycieli : muszą pokryć koszty leczenia
    -ubezpieczyciel nie musi być firmą publiczną - tzw. Pluralizm sektorowy
    -system częściowo płatny
    -przymus ubezpieczeniowy

  2. UBEZPIECZENIE O CHARAKTERZE OGÓLNONARODOWYM
    - jeden ogólnonarodowy ubezpieczyciel (ubezpieczenie systemowe) : ubezpieczenie prywatne tak, ale tylko jako dodatek do obowiązkowego ubezpieczenia
    - konieczność płacenia składek - przymus ubezpieczeniowy
    -ubezpieczyciel publiczny, nie prywatny
    - usługi zarówno w prywatnych i publicznych jednostkach medycznych

MODEL BEVERIDGE'A

MODEL SIEMASZKI

MODEL REZYDUALNY


Wyszukiwarka