TECHNIKA I ŚRODKI OCHRONY ROŚLIN
Prowadzący: dr inż. Wojciech Pusz
Ćwiczenie 2: SYNTETYCZNE POCHODNE PYRETRYN I NIKOTYNY ORAZ NEREISTOKSYNY
Pyretroidy, a pyretryny
- mniejsza podatność na fotodegradacje i rozkład enzymatyczny w ciele owada
- większą odporność na utlenianie
- większa trwałość środka
- niższa toksyczność dla zwierząt stałocieplnych
PYRETROIDY
Mają szerokie spektrum działania. Na owady działają kontaktowo, żołądkowo, a na roślinę - powierzchniowo. Wykazują także działanie repelentne (np. na pszczoły).
Zalety:
- odstraszające działanie na niektóre owady
- stosowanie niskich dawek na 1 ha
- szerokie spektrum działania
- stosunkowo mała toksyczność dla stałocieplnych
Wady:
- brak selektywności
- wysoka toksyczność dla ryb, pszczół i owadów pożytecznych
- szybkie pojawienie się szkodników odpornych na te związki
- „faworyzowanie” przędziorków
- ograniczenia temperaturowe (do +20C) tzw. ujemny współczynnik temperaturowy
Optymalna temperatura dla pyretroidów to 15-16C
Wpływ temperatury można minimalizować poprzez:
- wykonanie zabiegu wieczorem
- brak słońca podczas zabiegu
- rozpylanie wytwarzające krople o większej średnicy
Pyretroidy działają na owady szybko, zakłócając działanie kanałów jonowych w membranach komórek nerwowych.
[ t u t a j j e s t r y s u n e k P R E S Y N A P S Y]
Do najczęściej stosowanych pyretroidów należą:
- Alfametryna (Fastach 10EC)
- Bifentryna (telstar 100EC) - do zwalczania przędziorków
- Cypermetryna (Cyperkill 25EC)
- Deltametryna (Decis 25EC)
- Lambda-cyhalotryna (Karate Zeon 100CS) - do zwalczania przędziorków
NEONIKOTYNOIDY
Dzielimy na trzy podklasy:
- związki chloronikotynilowe (neonikotynoidy pierwszej generacji)
- związki tianikotynilowe (neonikotynoidy drugiej generacji)
- związki nitrometylenowe
Najważniejsze cechy:
Lepsza rozpuszczalność w wodzie - lepsze działanie systemiczne i żołądkowe, gorsze- kontaktowe niż nikotyna.
Wiąże się to z większą selektywnością wobec owadów pożytecznych.
Działają także owicydalnie (jajobójcze).
Pochodne nikotyny wiążą się z receptorem NAChR i początkowo powoduje nadwzbudzenie neuronu, a następnie zahamowanie przewodnictwa przez synapsę.
Do najczęściej stosowanych pochodnych nikotyny należą:
- Tiametoksam (Actara 25WP)
- Tiachlopryd (Calypso 480 EC) - krótki okres karencji i prewencji (polecane dla sadownictwa)
- Imidachlopryd (Chinook 200 FS, Confidor 200 SL) - na mszyce ochojniki
- Acetamipryd (Mospilan 20 SP) - na stonkę
Pochodne nereistoksyny
Jedną substancją zarejestrowaną w Polsce jest Bensultap (Bancol 50 WP). Wszystkie związki SA analogami związków wyizolowanych z pierścienic morskich z rodziny Nereidae. Wykazują działanie podobne jak pochodne nikotyny - są inhibitorami NAChR w układzie nerwowym owadów.