Jak interpretować prozę

I. Wstępne rozpoznanie całości
a) określenie nadrzędnego sensu utworu
b) sformułowanie tezy interpretacyjnej

II. Określenie relacji: narracja - świat przedstawiony
a) obecność narratora, np.:
- czy ujawnia swoją obecność
- czy znamy jego nazwisko
- czy ujawnia osobowość (komentarze)
- czy ujawnia subiektywne/emocjonalne nastawienie
- czy uczestniczy w wydarzeniu
- czy jest bierny/kreacyjny
b) sytuacja narracyjna, np.:
- okoliczności wypowiedzi
- obecność adresata i jego wpływ na kształtowanie wypowiedzi
- usytuowanie narratora wobec świata przedstawionego (np. abstrakcyjny, osobowy)
c) postawa narratora, np.:
- zaangażowanie
- postawa sprawozdawcza/informacyjna/interpretacyjna, itp.
- postawa dygresyjna/sarkastyczna/ironiczna, itp.

III. Ukształtowanie narracji:
a) analiza wypowiedzi i języka narratora
- dominanta wypowiedzi: kompozycyjna i stylistyczna (np. stylizacje językowe, ironia, złośliwe wyrażenia, subiektywizm, poetyzmy, krytycyzm, itp.)
b) formy podawcze (np. monologi wewnętrzne, mowa pozornie zależna/niezależna/zależna, opowiadanie unaoczniające, opowiadanie dynamiczne, itp.)
c) sposób prezentacji świata przedstawionego (np. układ chronologiczny, dygresje, itp.)

IV. Ogólny sens utworu. Poziom idei:
a) określenie elementów świata przedstawionego (np. czas i miejsce akcji, itp.)
b) funkcjonalne określenie przywołanych w utworze odwołań kulturowych, zastosowanych symboli i motywów
c) kluczowe wyrażenia i motywy
d) określenie zależności między analizowanym fragmentem a całością utworu

V. Przywołanie właściwych kontekstów oraz wyzyskanie w odczytaniu sensu utworu:
a) nawiązania przywołane bezpośrednio
b) odniesienia kulturowe (np. kontekst filozoficzny, historyczny, osobisty ucznia, itp.)

VI. Interpretacja uogólniająca wynikająca z odczytania całości:
a) teza interpretacyjna i potwierdzenie tezy

---