konwersatorium 3

ksero

najwyższym dobrem jest Bóg - św. Augustyn (Pisma filozoficzne):

- najwyższe dobro: niezmienne, wieczne, nieśmiertelne;

- od niego pochodzą inne dobra (ale nie z niego);

- wszystko pochodzi od Boga: wszelka miara, postać i porządek;

- zło - zepsucie naturalnej miary, postaci i porządku;

dobro jako działanie zgodne z dobrą intencją - Abelard (Rozprawy):

- każdy człowiek dobry i zły może być przyczyną rzeczy dobrych i złych oraz spowodować następstwa dobre i złe;

- działanie zależy od intencji - dobry to ten co czyni dobrze a nie czyni to co dobre;

dobro jako związek człowieka z Bogiem - Tomasz z Akwinu (Summa filozoficzna Contra Gentiles):

- Bóg dał człowiekowi prawo (podstawa i porządek postępowania);

- dlaczego człowiek otrzymał prawo: możliwość rządzenia swoimi czynami i innymi rzeczami, poznanie racji swego działania, moc działanie lub nie, cel działania;

- cel ostateczny: złączenie się z Bogiem;

- najlepsze czyny ludzkie - przez które człowiek łączy się z Bogiem;

- głównym dążeniem prawa Bożego - kierowanie ku miłości;

- władze w człowieku: rozum i wola (łącząca się z powodu bojaźni - by uniknąć zła, lub z miłości - dla niej samej);

- cel każdego prawa - czynić ludzi dobrymi (z dobrą wolą - chcącą dobra);

- miłość bliźniego - między tymi co mają wspólny cel winna istnieć łączność uczucia;

- prawo Boże wspomaga prawo naturalne;

Tatarkiewicz

teocentryczna metafizyka - Augustyn

- przewaga Boga nad światem:

a. Bóg jest najwyższym bytem, niezależnym; przyczyną wszystkich innych bytów; nie tylko stworzył, ale ciągle podtrzymuje (creatio continua);

b. Bóg jest najważniejszym przedmiotem poznania, przyczyną poznania; człowiek sam prawdy by nie znalazł więc Bóg udziela jej umysłom;

c. Bóg jest najwyższym dobrem i przyczyną dobra;

d. szczęście dla człowieka to zespolenie się z Bogiem; zło, to odsunięcie się od Boga i pycha;

- przewaga duszy nad ciałem:

a. dusza jest substancję samoistną; nie ma w sobie nic materialnego; posiada funkcje (myśl, wola, pamięć); odrębna od ciała bo: funkcje może zwracać ku sobie i nie znajduje się w jednym miejscu; lepsza od ciała bo: bliższa Bogu, niezniszczalna, nieśmiertelna;

b. duszę znamy lepiej niż ciało - wiedza o duszy jest pewna; dusza poznaje Boga; ciało jest w tym przeszkodą;

c. należy dbać o duszę a nie o ciało; rozkosz zmysłowa godna jest potępienia;

- przewaga sił irracjonalnych duszy nad rozumem:

a. zasadniczą postacią życia duchowego wola a nie rozum; woluntaryzm a nie intelektualizm;

b. prawdę o Bogu może poznać wiara a nie rozum; więc wiara i rozum się uzupełniają (zrozum, byśmógłe wierzyć, wierz, byś mógł zrozumieć);

c. zerwanie z intelektualizmem etycznym - nie wystarczy znać dobro by je czynić, trzeba dobro kochać;

- nadprzyrodzone czynniki w świecie przyrodzonym:

• świat doczesny jako dzieło i odblask Boga;

• bez Boga nie można działać, poznawać, istnieć;

• supranaturalistyczny pogląd na świat;

• personalizm - Bóg jako osoba godna miłości, kierownik świata i sędzia;

• dualizm - odrębność świata i Boga;

• idee - główne zasady lub formy rzeczy trwałe i niezmienne znajdujące się w umyśle Boga;

Vardy

Tomasz z Akwinu i prawo naturalne:

- sprzeciwić się nakazowi rozumu, to jak sprzeciwić się Bożemu nakazowi;

- prawo naturalne - kodeks moralny do którego wszyscy skłaniają się w sposób naturalny;

- przykazania Boga wspierają prawo natury (teologia naturalna nie sprzeciwia się teologii objawionej);

- życie moralne to życie zgodne z rozumem;

- cnoty naturalne: skromność, umiarkowanie, wytrwałość, sprawiedliwość;

- cnoty objawione: wiara, nadzieja, miłość;

- cel ludzkiego życia: istnieć, rozmnażać się, uczyć się, tworzyć uporządkowane społeczeństwo, czcić Boga;

- wszyscy ludzie są równi i dla wszystkich istnieje związek między szczęściem a prawym postępowaniem;

- wszyscy ludzie pragną dobra;

- zło wynika z pomyłki człowieka (szukanie dobra tam gdzie go nie ma, dążenie do dobra pozornego);

- grzech - odpadnięcie od dobra, nieosiągnięci tego, co Bóg zamierzył dla danej osoby;

- akty ludzkie - świadome wybory moralne dokonywane dzięki woli i rozumowi;

- akty wewnętrzne (w istocie moralnie dobre lub złe) i zewnętrzne;

- cel ostateczny (ogólny) - Bóg, oraz cel osobisty - związany z talentami i zdolnościami;

- życie moralne zgodne z zasadą środka - bez popadania w skrajności;

2

http://members.lycos.co.uk/nonameuwb

---