Wymień wojew, gdzie najwięcej i najmniej prod jest SO2 i pyłu. ZANIECZ PYŁOWE: najwyższe: śląskie Łódzkie, Mazowieckie, wielkopolskie Dolnośląskie, małopolskie; najniższe - Warmińsko-Mazurskie, Podlaskie, Lubuskie; SO2:najwyższe: dolnośląskie, Śląskie, Łódzkie, Mazowieckie, Wielkopolskie, małopolskie; najniższe: Warmińsko - Mazurskie, Podlaskie, Lubuskie; najniższe - Warmińsko-Mazurskie, Podlaskie, Lubuskie; NOx: najwięcej: Śląsk, łódzkie, mazowieckie, wielkopolskie, opolskie, małopolskie; najmniej: lubuskie,podlaskie, warminsko-mazurskie; Wojew gdzie najwięcej i najmniej jest prod odpadów niebezpiecznych i przemysłowych PRZEMYSŁOWE:najwięcej: Sląskie, dolnośląskie, małopolskie, mazowieckie, zachodniopomorskie,najmniej:lubuskie, warm-mazurskie, podlaskie NIEBEZPIECZNE: najwięcej: mazowieckie, dolnośląskie, śląskie; Które wojew wytwarzają najmniej a które najwięcej odpadów przemysłowych (wg danych z 2008) NAJWIĘCEJ: Śląskie - 35 tys ton,Dolnośląskie - 33tys ton, Małopolskie, Mazowieckie 6900 tys ton, Zachodniopomorskie, Łódzkie NAJMNIEJ: Warmińsko - Mazurskie, Lubuskie, Podlaskie,Podkarpackie Sposoby oczyszczania ścieków w PL:2,1km3/rok oczyszczone; 0,1 km3/rok nieoczyszone; mało oczyszczonych tylko mech, najwięcej oczyszcz z podwyższonym usuwaniem biogenów; Sposoby postępowania z osadami z oczyszczalni ścieków komunalnych i przemysłowych. KOMUNALNE:stos w rolnictwie(19,7%), stos do rekultatywacji terenów w tym gruntów na cele orne(18,6%), stos do uprawy roś przeznaczonych do prod kompostu(4,8%), przekształcone termicznie(1,1%), na inne cele(30,2%), składowane(16,1%), magaz czasowo(9,3%) PRZEMYSŁOWE mniej mag czasowo, mniej stos w rolnictwie, więcej przekształconych termicznie Oczyszczanie ,scieków w PL: 2,2 km3/rok-wymaga oczyszcz a)2,1-oczyszcz: 0.7-mech, 0,1-chem, 0,4-biolog, 0.9-z podwyższonym usuwaniem biogenów b)0,1-nieoczysz Scieki nieocz. Max śląskie, dolnośląskie, małopolskie, mazowieckie; min. lubuskie
KONWENCJA SZTOKCHOLMSKA „Środowisko człowieka” 1972, o transgenicznym transporcie zanieczyszczeń(90stacji pomiar. w 25 krajach)1982(konf. sztokcholmska w spra.zakwasznia środowiska naturalnego KONFERENCJA GENEWSKA CLRTAP 13.11.1979 *dotyczyło: obniżenia emisji SO2 *34 państwa podpisały, polska 13.12.1988 *klub 30% -1983-ograniczyć emisje SO2 o 30% do 1993, postawa rok 1980.(Inicjatywa krajów skandynawskich); *protokoły: 1984-o długoterminowym finansowaniu monitoringu europejskiego (1988 ratyfikacja), 1985-o redukcji So2 o 30% do 1993, za podstawe 1980 (helsinki) (ratyfikacja 1987), 1987 - montrealski subst. zubożających wa-e ozonową1988 -o redukcji NOx, zamrozenie do roku 1994 biorąc za podstawe 1987 (sofia) (1991 ratyfikacja), 1991 - dot kontroli emisji lotnych zw org (VOC5) (13 ratyfikowalo z 23, brak 3) redukcja o 30% do1999 przyjmujac 1988 podst. (genewa),1992 - fifth enviromental action plan (5EAP) SO2 redukcja o 35% do2000, podst1985 (dalsze obnizanie) NOx stabilizacja do 1994 - oraz redukcja o 30% do 2000, podst.1990, 1994 - OSLO dalsza redukcja SO2 o 50% podst1980 (28 panstw podpisalo, 3 ratyfikowaly, Holadnia, Norwegia , Szwecja), 1997-Kioto - redykcja gazów cieplarnianych (Polska w 1998)1998 - 1)NOx+VOC5+NH3=>fotoutleniacz; 2)POPs 20 subst:pestycydy, dioksyny, pentachlorofenole, PCBs; 3)metale ciężkie Cd,Pb,Hg 1999 - Geteborg w sprawie przeciwdziałania zakwaszaniu, eutrofizacji i ozonowi przyziemnemu (ratyfikacja 2005) 1985 Konwencja Wiedeńska o ochronie wa-y ozonowej;
RIO DE JANERIO „Środowisko i rozwój” 3-14.06.1992 - najwieksza- dotyczyła całego świata - 30 tys delegatow, 183 panstwZasady: 1.ludzie są w centrum zainteres. W proces. zrównoważ rozwoju, maja prawo do życia w harmonii z przyroda; 2.panstwa w zgodzie z Karta NZ i prawem międzynar. maja prawo do korzyst. ze swoich zasobów naturalnych, stosownie do ich polityki dotyczącej środow. i rozwoju z zapewnieniem ze ich działalność nie spowoduje zniszczeń w innych państwach 3.prawo do rozwoju musi być tak realizowane, by połączyć rozwojowe i środowisk. potrzeby obecnych i przyszłych generacji; 4. ochrona środowiska powinna stanowić nieodłączną część procesu rozwoju, aby osiągnąć zrównoważony rozwój; 5. państwa i ludzie musza współpracować w zlikwidowaniu nędzy 6.wyjątk. sytuacje i potrzeby krajów rozwij. się oraz tych najbardziej podatnych na zagrożenie środowiska - uzasadnione otrzymanie specjalnych przywilejów; 7. Państwa powinny współpracować w celu zachowania, ochrony i przywracania integralności ekosystemu. Wspólna ale zróżnicowana odpowiedzialność; 8. państwa powinny zredukować lub wyeliminować niezrównoważ. systemy produkcji i konsumpcji oraz promować odpowiedz. polityka demograficzna; 9. współpraca państw w celu wymiany naukowej i technologicznej wiedzy poprzez transfer najlepszych technologii;10. zagadnienia środowiskowe powinny być rozwiązywane z udziałem wszystkich obywateli. Państwo powinno zapewnić szeroki dostęp do inform, zwiększyć świadomość społeczną i zapewnić dostęp do środków prawnych i administrac; 11.panstwa powinny wprowadzać efektywne prawo środowiskowe. standardy środowiskowe, cele i priorytety zarządz. powinny odzwierciedlać środowisk. i rozwojowe cele dal których są stosowane; 12. promowanie otwartego miedzynar.systemu ekonomicznego, co ma prowadzić do wzrostu gosp. I zrównoważ. rozwoju oraz rozwiąz. problemów degradacji srodowiska. Działania środowisk. Zajmuj. się transgranicznymi i globalnymi problemami srodow.powinny opierac się na zasadzie międzynarodowego konsensusu; 13. rozwijanie narodowego prawa w odpowiedzialności i odszkodowaniu dla ofiar zanieczyszcz; 14. wspóldziałanie w zapobieg i sprzeciwianiu się przemieszcz i transferowi do innych panstw działalnosci lub substancji szkodliwej dla ludzi i srodowiska; 15.stosow. zapobiegawczego podejścia w celu ochrony środowiska mając na uwadze wlasne mozliwosci; 16. starania do pokrycia wewnątrzpaństwowych kosztów naprawy srodow, oraz ekonomii ze zanieczyszczajacy ponosi wszelkie tego koszty; 17. ocena oddziaływania na srodowisko - zapobieganie; 18. powiadomienie innych krajów o katastrofie lub niebezpieczeństwach oraz udzielenie pomocy tym państwom; 19. informacja o wydarzeniach które w panstwach nastapily a mogą mieć skutki w inncyh krajach; 20. kobiety odgrywaja istotna role w zarzadzaniu srodowiskiem i ich udzial jest wazny dla osiagniecia zrownowazonego rozwoju; 21. tworczosc, odwaga i ideały młodych powinny zostac zmobilizowane; 22. ludnosc tubylcza zasadnicza rola - wiedza i tradycje, podtrzymanie ich tożsamości i kultury przez p; 23. chronione powinno być srodow. I zasoby naturalne ludzi znajdujacych się pod okupacja lub dominacja; 24. ochrona srodowiska w czasie zbrojnego konfliktu 25. pokój, rozwój i ochrona srod. Sa współzalezne i nierozdzielne;26.rozwiazywanie sporow srodowiskowych na drodze pokojowej z uzyciem srodków zgodnych z karta narodów zjednoczonych. 27 panstwa i ludzie powinni wspolpr. W dobrej wierze w duchu partnerstwa, wypełniając zasady zaw w tej Deklaracji
KONFERENCJA JOHANESBOURG „Światowy szczyt zrównoważonego rozwoju” 26.08-4.09 2002 *5 głównych tematów: 1)czystej wody 2)energii nieszkodliwej dla środowiska 3)opieki zdrowotnej 4)zrównoważonego rolnictwa 5)zachowania bioróżnorodności ziemi *ustalenia: 1-zredukowanie o 50% liczby ludności żyjącej poniżej granicy ubóstwa do 2015; 2-zmniejszenie o połowę liczby ludności bez dostępu do wody pitnej i urządzeń sanitarnych do 2015r; 3-do2015 maja być odnowione morskie i oceaniczne zasoby ryb; 4-do 2010 ma znacznie osłabić się tempo wymierania gat. fauny i flory; 5-do 2020 ma zostać zaniechana produkcja szkodliwych subst.chem oraz ich stosowanie; POLITYKAEKO.PAŃST.PL: celem realizacji przyjętej w konstytucji RP zrównoważonego rozw. Przyjęta w RIO w 1992,takie stymulowanie procesów gospodarczych i społecznych aby zachować zasoby i walory środow. w stanie zapewniającym trwałe możliwości korzystania z niego przez pokolenia zachowując trwałość funkcjonowania środowiska przyrodniczego. Ta zasada uzupełniana szeregiem zasad:*równego dostepu do środow.przyrod*regionalizacji polityki ekol.*uspołeczniania realizacji polityki ekol.*zanieczyszczający płaci; *przezorności; *prewencji; *likwidacji zanieczyszczen, uciazliwosci i zagrozen u źródła*zintegrowanego podejscia do ochrony*ochr.srod na najwyzszym poziomie dostepnym technicznie i ekonomicznie*wyzszy potem nizszy szczebel zarzadzania; Wszystkie działania powinny być zintegrowane i powiązane; Racjonalizacja uzytkowania dóbr-kluczem strategii zrównow. rozwoju. Dobre gospodarownie pozwala połączyc efekty gospod. z efektami eko.:*racjonalne uzytkowanie wód*zmniejszenie materiałochłonnosci i odpadowosci produkcji*zmniejszenie energochłonnosci gosp.*ochrona gleb i racjonalne ich wykorzyst.*prawidłowa gospod. lesna*ochrona zasobów kopalń. II POLIT.EKOL.PAŃ.POLSKIEGO zakłada poprawę jakości życia obywateli przez zapewnienie im bezpiecz. ekolog., egzystencji w nieskażonym środow. i racjonalnych możliwości korzystania z zasobów naturalnych. Podst.zasadami są: podniesienie energetycznej efektywności całej gosp.-zmiany w technologii spalania w energetyce i transporcie-wprowadzania czystych paliw-rozwoju odnawialnych i niekonwencjonalnych źródeł energii. Cele II politykiEko.państ.PL: *zrównoważ.wykorzyst.surowców(zmiejszenie energochłonności gospod.),ochrona dziedzictwa przyrod.(wzrost lesistości z28,4%do30%potem33%,ochr.terenów wodno-bagiennych,rekultyw.terenów zdegrad)Woda:kontynuacja podjętych działań w zakr.racjonalizacji zużycia wód;eliminow.wykorzyst.wód podziemnych;modernizacja,budow.komunalnych oczyszczalni;zapewnienie 75% poziomu usuwania Beginów w dorzeczach Odry i Wisły;ograniczenie emisi zaniecz. ze źród. punktowych Powietrze:wdrożenie jednolit.krajowego systemu bilansowania i weryf.ładunków zanieczyszcz.;identyf.obszarów z przekroczeniem dopuszcz. Poziomów stęż.Zanieczyszcz. i przygotow. Działań naprawczych Odpady:zwiększ. poziomu odzysku odpadów poprzez odpow. Politykę podatkową;stworz.podstaw dla nowoczesnego gospodarow. Odpadami komun;zbudow.krajowego systemu unieszkod.odpadow niebiezp.Hałas:ograniczenie hałasu na obszarach miejskich(w porze nocnej nie przekracz.55db);harmonia z przepisami UE.Klimat:redukacja emisji gazów cieplar.do 6%w stos.do1988;zapewnienie realizacji polityki ochrony klimatu.
Trzy konwencje o ochronie powietrza:*"II Protokół Siarkowy" "Protokół do Konwencji z 1979 roku w sprawie transgranicznego zanieczyszczania powietrza na dalekie odległości, dotyczący dalszego ograniczenia emisji siarki" podpisany 1994 Oslo.PL Zmiejsz. emisje SO2 (podstawa1980) 2000 37%; 2005 47%; 2010 66%. *"Konwencja klimatyczna" NZ, Rio 1992(ratyf.1994). Zobowiązuje do stabilizacji emisji gazów cieplarnianych na poziomie 1990 r. (dla Polski 1988); *"Konwencja wiedeńska o ochronie warstwy ozonowej"1985 w Polsce 1992 Ochrona powietrza art.85*polega na zapewnieniu jak najlepszej jego jakości przez utrzymanie ilości subst. W powietrzu poniżej normy lub w ilości równej z normą*Zmniejszenie ilości subst. W pow. do normy art86.*alarmowe normy(godzinne)*po raz 1 mowa o wpływie zaniczyszcz. Pow. na zdrowie człow.*zanieczyszczenie powietrza: łódzkie, śląskie, mazowieckie, dolnośląskie, małopolskie powiaty najgorzej zanieczyszczone pyłami i gazowymi:krakowski, nowy sącz, chrzanowski, tarnow, oswiecimski, krakow. Zanieczyszczenia powietrza: Zanieczyszczenia powietrza są najbardziej niebezpieczne ze wszystkich zanieczyszczeń, gdyż są mobilne i mogą skazić na dużych obszarach praktycznie wszystkie komponenty środowiska. Głównymi źródłami zanieczyszczeń są: *uprzemysłowienie i wzrost liczby ludności, *przemysł energetyczny, *przemysł transportowy. Rosnące zapotrzebowanie na energie uczyniło ze spalania główne źródło zanieczyszczeń atmosferycznych pochodzenia antropogenicznego:*dwutlenek siarki (SO2), *tlenki azotu (NOx), *pyły węglowe (X2); *tlenek węgla (CO), *ozon troposferyczny (O3), *ołów (Pb), *pyły, Antropogeniczne źródła: *chemiczna konwersja paliw, *wydobycie i transport surowców, *przemysł chemiczny, *przemysł rafineryjny, *przemysł metalurgiczny, *cementownie, *składowiska surowców i odpadów, *motoryzacja. Naturalne źródła: *wybuchy wulkanów, *erozja wietrzna skał, *pożary lasów i stepów, *pył kosmiczny, *niektóre procesy biologiczne. Normy dopuszcz.dla niektórych subst. w pow.:benzen 5ng/m3;dwutl.azotu:1 godz-200ng/m3; rok-40ng/m3; dwutl.siarki:1 godz-350ng/m3; 24godz-125ng/m3;rok-20ng/m3; ołów: rok - 0,5ng/m3; pył zawieszony:24 h - 50ng/cm3;rok - 40ng/cm3; tlenek węgla:8 godz-10000ng/m3;arsen: rok-6 ng/m3; kadm - rok-5ng/m3; nikiel: rok - 20ng/m3; ozon - 8 godz. - 120 ng/m3. Stan czystości wód powierzchniowych w PL 2007r:0%-I klasa, 5%-II, 45%-III, 35%-IV, 15%-V(gł Wisła); Nowa klasyfikacja wód w PL (z11.II.2004) *klasa I-b.dobra jakosc: a) do zaopatrzenia ludnosci, sposób uzdatnianiaA1, b)wartosc wskaźników jakości wody nie wskazuje na żadne działanie antropogeniczne; *klasa II-dobra jakosc a)spożycie, sposób uzdatnianiaA2 b)niewielki wpływ oddziaływań antropogen; *klasa III- zadowalające a)uzdat sposóbA2 b)umiarkowany wpływ oddziaływań antropogen; *klasa IV-niezadowalające a)uzdat sposób A3 b)wskutek oddzial.atropogen zmiany ilościowe i jakościowe w pop biolog; *klasa V-zła jakość-a)nie spełniają wymagań, nie nadają się do spożycia b)zanik znacznej części pop biolog na wskutek oddział antropogen; Stan wód w PL, jakimi stopniami się go mierzy? Zły w większości. Poddatnośc wód na eutrofizacje: niewrażliwe-NE PL(Mazury)+pas pojezierzy, Beskidy Zach. Wrażliwe-PL centralna, górny sląsk; W większości występ. wody klasy 3(45%-zadowalające jakości),później także dużo jest wód klasy4(niezadow.jakości). 15%(głównie Wisła)należy do wód o złej jakości, w PL praktycznie nie wystep. wody kl.1-o b.dobrej jakosci. Wskaźniki wg których oblicza się syntetyczny wskaźnik środow przydatności gleb do prod rolnej. 1.jakośc rolniczej przestrzeni produkcyjnej 2.wskażnik gleb marginalnych(uzytkowane ale niska produktywnośc) 3.wsk uzytków zielonych4.wsk obszarów chron 5. wsk zanieczyszczenia gleb 6.wsk kwasowości 7. wsk próchniczności
Odwet ekologiczny-nieprzewidywalne szkodliwe następstwa przekształcenia środowiska, wynikające z jednostkowych działań, (Szwecja zakaz nudowy kominów powyżej 100m), np. zapory wodne (zalew czorsztyński), zapora ta źle oddziałuje na PN Pieniński, źle na kulturę regionu (przesiedlanie), plus-zapobiega podwoziom. Zagrożenia PN Bialowieskigo-zbiornik Siemianówka miał być do picia a woda b.żelazista i trudno się oczyszcza. Huta sendzimira-na żyznej glebie lessowej, złe wpływa na puszcze niepołomicką. Wybudowanie HS dec.polityczna (sprowadzenie ludzi spoza galicji); Kryzys ekologiczny-całokształt niebezpieczeństw i zagrożeń wynikających z istniejącego stanu powiązań i zależnosci miedzy człowiekiem a przyrodż. Oznacza stan środowiska w którym stopień ingerencji człowieka w przyrodę oraz intensywność jej przekształcenia przekraczają jego zdolność do samodzielnej kompensacji zachodzących zmian; Katastrofa ekologiczna-tak daleko posunięta degradacja, ze podjęcia środków zaradnych jest już nie możliwe lub nadzwyczaj utrudnione. środowisko staje się nieprzydatne do zaspokajania ludzkich potrzeb i zatraca zdolność reprodukcji zasobów odnawialnych. Nagle zdarzenie z dużą ilością substancji szkodliwych dla zdrowia i środowiska. Np. tankowce, Czarnobyl; Zjawiska wpływające na współczeny kryzys ekologiczny: *globalne ocieplenie; *niszczenie ozonosfery (stratosfera); *wycinanie lasów tropikalnych; *zanik różnorodności gatunkowej i genetycznej; *degradacja gleb; *wzrost zasolenia gleb (nawożenie i dział. rolnicza); *degradacja środowiska morskiego; *zanieczyszczenie środowiska trwałymi substancjami organicznymi; ładunek krytyczny-poziom depozycji subst. zakwaszającej powyżej którego jest możliwy efekt szkodliwy (siarka 5kg/ha; 0,5g/m2); *emisja siarki - duza w europie centralnej 100kg/ha; S Szwecja 15-30kg/ha; *emisja tlenków azotu: *naturalna depozycja 1-2kg/ha; drzewa szpilkowe 3-15kg/ha; drzewa liściaste 5-20kg/ha; S Szwecja 20-30kg/ha; Holandia 100kg/ha; *efekty przekroczneia ładunku krytycznego: uszkodzenia lasów-najlepszy wskaźnik zanieczyszczenia siarka. Państwowy Monitoring Środowiska -systemem pomiarów, ocen i prognoz stanu środowiska oraz gromadzenia, przetwarzania i rozpowszechniania wyników badań i oceny elementów środowiska. Celem PMŚ jest systematyczne informowanie organów administracji i społeczeństwa o: * jakości elementów przyrodniczych, dotrzymywaniu standardów jakości środowiska określonych przepisami oraz obszarach występowania przekroczeń tych standardów;* występujących zmianach jakości elementów przyrodniczych i przyczynach tych zmian, w tym powiązaniach przyczynowo skutkowych występujących pomiędzy emisjami i stanem elementów przyrodniczych; Czarny trójkąt-zamieranie lasów na terenie Europy(3państ.:pd-zach PL;pn Czechy;pd-wsch.Niemcy),chlorozy i nekrozy na Pinus Sylvestris,odlistnienie(defoliacja)-szpilkowe bardziej wrażliwe,bo dłużej ich szpilki są narażone,chlorozy i nekrozy pojawiają się na skutek zanieczyszcz. Tlenkami azotu i SO2, nadmiar wapna w glebie,niedobór S.Chlorozy pojaw. Się przy ciągłej emisji niskich stężeń,mogą się zregenerować;Nekrozy-pojaw.się przy nagłej intensyw. Emisji(martwica).
Zanieczyszczenia miasta: Duże aglomeracje miejskie sa źródłem zanieczyszczenia ponieważ jest duży rozwój ekonomiczny, duzy rozwój miasta, duży transport i zużycie energii. Do głównych substancji zanieczyszczających miasto należą CO, SO2, NOx, węglowodory (hc), pyły (pt) i ołów. Do zanieczyszczeń miasta mozemy tez zaliczyć smog typu Los Angeles (fotochemiczny) i smog typu angielskiego (Londyn) - SO2 + mgła ( podwyższona smiertelność i choroby układu krwionośnego i oddechowego. Gazy cieplarniane: 64% CO2; 19% metan; 6% podtlenek azotu i neonu;
Leśne Kompleksy Promocyjne- obszary wdrażania proekologicznej polityki leśnej państwa, obejmujące najciekawsze duże zwarte obszary leśne. Powołanie LKP nawiązywało do ustaleń "Szczytu Ziemi" w 1992 r. w Rio de Janeiro. Celem ustanowienia leśnych kompleksów promocyjnych jest: 1.wszechstronne rozpoznanie stanu biocenozy leśnej na ich obszarze i warunków jej bytowania oraz trendów zachodzących w nich zmian; 2. trwałe zachowanie lub odtwarzanie naturalnych walorów lasu metodami racjonalnej gospodarki leśnej prowadzonej na podstawach ekologicznych; 3.integrowanie celów trwałej gospodarki leśnej i aktywnej ochrony przyrody; 4. promowanie wielofunkcyjnej i zrównoważonej gospodarki leśnej przy wykorzystaniu wsparcia finansowego ze środków krajowych i zagranicznych; 5.prowadzenie prac badawczych i doświadczalnictwa leśnego w celu wyciągnięcia wniosków dotyczących możliwości i warunków upowszechniania zasad ekorozwoju na całym obszarze działania Lasów Państwowych; 6.prowadzenie szkoleń Służby Leśnej i edukacji ekologicznej społeczeństwa. Stan lasów w PL na tle Europy (współczynnik). Opisać strukturę drzewostanów w Pl na podstawie składu gat.w 2006-12m-ce, 2004-4 od końca,1.gł.drzewostany iglaste75,8%(sosna i modrzew-67,6%, jodła i swierk-8.2%)2.liściaste-dąb, jesion, klon, wiąz-6,6%, buk-4,9%, grab, osika, lipa, wierzba, topola-1,1%, brzoza-6,3%, olcha-5,3% Stan lasów w PL: mniej drzew b uszkodz, pow.20%nie uszkodz. Ogółem: Lasy:bez uszkodzeń 25,78%;lekka defoliacja 58,18%; średnia def. 15,09%:Duża def. 0,64%:Drzewa martwe 0,31%;
GLOBALNY PROGRAM DZIAŁAŃ AGENDA 21 *I - wymiar społeczny i ekonomiczny: 1.miedzynarodowa współpraca by przyśpieszyć zrównoważony rozwój i odpowiednia polityka wewnętrzna w krajach rozwijających się; 2.walka z nędza; 3. zmiana modelu konsumpcji; 4. dynamika demograficzna 5.ochrona i wspomaganie zdrowia ludzi; 6.propagowanie trwałego rozwoju osiedli ludzkich; 7.integracja zagadnień środowiska i rozwoju w procesie podejmowania decyzji *II - ochrona i zarządzanie zasobami rozwoju: 1.ochrona atmosfery; 2.zintegrowane podejmie do zarządzania i planowania gruntami 3.walka z niszczeniem lasów; 4. walka z pustynnieniem i susza; 5. zrównoważony rozwój obszarów górskich; 6. propagowanie zróżnicowanego rolnictwa i rozwój wsi 7.ochrona różnorodności 8. bezpieczny system zarządzania badaniami naukowymi w zakresie biotechnologii; 9. ochrona oceanów, mórz, terenów przybrzeżnych Racjonalne wykorzystanie ich zasobów; 10.ochrona zasobów słodkowodnych; 11. nieszkodliwe dla środowiska zarządzanie toksycznymi substancjami (zwalczanie nielegalnego obrotu); 12. nieszkodliwe zarządzanie odpadami niebezpiecznymi; 13. odpadami stałymi , ściekami i pochodnymi; 14.odpadami radioaktywnymi*III - umacnianie roli rożnych grup społecznych: 1.udział kobiet; 2.dzieci i młodzież; 3.uznanie i umacnianie roli społeczności lokalnych i ich wspólnot; 4.umacnianie roli pozarządowych organizacji; 5. inicjatywy władz lokalnych we wspieraniu realizacji postanowień Agendy 21; 6.umacnianie roli robotników i ich związków zawodowych; 7.biznesu i przemysłu; 8.wspólnota naukowa i naukowo-techniczna 9. umacnianie roli rolników;*IV - środki realizacji:1. środki i mechanizmy finansowe; 2. transfer technologii nieszkodliwych dla środowiska, współpraca i tworzenie możliwości realizacyjnych; 3. nauka dla zrówn.rozw.; 4.edukacja, szkolenie i świadomość społeczna; 5.mechanizmy krajowe i współpraca międzynarodowa w procesie tworzenie możliwości realizacyjnych; 6. międzynarodowe mechanizmy i instrumenty prawne, ustalenia instytucjonalne;7.informacja w procesie podejmowania decyzji;
REALIZACJA Z RIO w PL:1991 przyjecie przez sejm „polityki ekologicznej państwa”; rozpoczęcie tworzenia nowego prawa ekologicznego przez uchwalenie 4 ustaw m.in. powołanie Państwowej Inspekcji Ochrony Środowiska;stworzenie systemy finansowania;1993 przetłumaczenie i wydanie dokumentów z konferencji „środowisko i rozwój”;1992 powołanie Rady Rkologicznej przy Prezydencie RP ;powołąnie wojewódzkich i gminnych rad ekologicznych w celu opracowania lokalnych programów ekorozwojowych ;1994 powołanie Narod.Komisji ds.Ekorozwoju; wydanie materiałów instruktazowych dla przygotow. programów ekorozwoju gmin; powołanie towarzystwa Filozofii Ekologicznej;rozwój ekologicznych ruchów pozarządowych wydających czasopisma i mat.ekologiczne