Agnieszka Bąk, gr 7

Miejsca badania tętna na kończynie górnej i dolnej

Tętnice badamy oglądaniem, omacywaniem i osłuchiwaniem, a poza tym przyrządami, jak sfigmograf, oscylometr, za pomocą radiografii oraz innymi sposobami.

Badanie tętna na kończynie górnej:

- tętnica promieniowa- w 1/3 dolnej części przedramienia leży powierzchownie, bocznie od ścięgna mięśnia zginacza nadgarstka promieniowego, tu zwykle można badać tętno

-tętnica pachowa- jej tętno można wyczuć na bocznej ścianie dołu pachowego, przyciskając ją lekko do kości ramiennej

-tętnica podobojczykowa- można wyczuć jej tętno w dole podobojczykowym
- tętnica ramienna- wzdłuż środkowego brzegu kości ramienia i przy łokciu, dośrodkowo od ścięgna mięśnia dwugłowego.

Badanie tętna na kończynie dolnej:

- tętnica udowa- w trójkącie udowym, poniżej 1/3 bliższej części więzadła pachwinowego

- tętnica podkolanowa - w środku dołu podkolanowego

- tętnica piszczelowa tylna- poza kostką przyśrodkową

- tętnica grzbietowa stopy- przebiega zwykle pomiędy I a II kością śródstopia. U 12% ludzi tęnica grzbietowa może mieć przebieg zmienny, dlatego brak tętna na tej tętnicy nie jest jeszcze objawem pozwalającym na rozpoznanie choroby.

Badanie tętna w medycynie chińskiej

Diagnostyka z tętna jest jedną z podstawowych metod diagnostycznych Tradycyjnej Medycyny Chińskiej. Lekarze chińscy uważają, iż obieg krwi i funkcjonowanie układu krążenia jest ściśle związane z wszystkimi czynnościami organizmu, dlatego tętno jest tak ważnym miernikiem jego funkcjonowania. Każda zmiana w czynności narządów wywołuje odpowiednią reakcję ze strony układu krążenia, a tym samym musi znajdować swe odbicie w tętnie. Każdy narząd ma swój przynależny punkt na tętnicy promieniowej.

Tętno jest wyczuwane w trzech pozycjach na każdym nadgarstku, wzdłuż tętnicy promieniowej. Według medycyny chińskiej pozycje te odpowiadają strefom metabolicznym, znanym jako Potrójny Ogrzewacz. Na poziomie wyrostka rylcowatego kości promieniowej znajduje się punkt badania tętna zwany guan, poniżej umiejscowiony jest punkt chi, przynależący do Yin. Powyżej punktu guan znajduje się punkt cun, przynależący do Yang.

Badając tętno w podanych punktach można określić stan poszczególnych narządów, ponieważ każdy z nich ma swoją indywidualną pozycję.

Pozycje cun są pozycjami Górnego Ogrzewacza, pozycje guan Środkowego, a pozycje chi są pozycjami Dolnego Ogrzewacza. I tak w badaniu lewego nadgarstka

• punkt cun na lewym nadgarstku, przy zastosowaniu lekkiego nacisku, bada się stan jelita cienkiego, a silniejszy ucisk niesie informację o stanie serca.

• punkt guan na lewym nadgarstku jest odzwierciedleniem pęcherzyka żółciowego przy lekkim nacisku oraz wątroby przy mocniejszym.

• punkt chi lewego nadgarstka przynależy do pęcherza moczowego jeżeli będzie zastosowany lekki ucisk, a do nerek stosując mocniejszy nacisk.
  
  W badaniu prawej ręki:

• punkt cun odpowiada funkcji jelita grubego (lekki ucisk) i płuca (mocniejszy ucisk).

• Punkt guan jest odzwierciedleniem stanu żołądka (słaby nacisk) i śledziony oraz trzustki (mocniejszy nacisk).

• punkt chi jest właściwą pozycją dla badania stanu potrójnego ogrzewacza (lekki ucisk) i osierdzia (mocniejszy ucisk).

Podczas stawiania diagnozy z tętna, palce diagnozującego muszą być odpowiednio rozstawione, w zależności od wielkości pacjenta. Dlatego u dziecka punkty należy dotykać kolejno jednym palcem. Prawidłowe tętno, określane jako regularne, elastyczne, wywołujące wrażenie żywego i harmonijnego rytmu, bije 4-5 razy na jeden oddech. Prawidłowe tętno powinno być wyczuwane na wszystkich trzech poziomach, przez co najmniej pięć uderzeń.

Tradycyjna Medycyna Chińska w diagnozowaniu z tętna używa siedem technik, do których zalicza się technikę powierzchowną, środkową, głęboką, górną, dolną, lewą i prawą.
Powierzchowna technika w badaniu tętna określa obecność chorób rozwijających się w powierzchownych warstwach, spowodowanych przez atak zewnętrznych czynników.
Środkowa określa obecność patologii śledziony i żołądka, a głęboka określa obecność chorób w głębszych warstwach. Technika górna odnosi się do tętna w pozycji cun, a dolna odnosi się do tętna w pozycji chi. Lewa technika określa tętno lewej ręki, a prawa określa tętno prawej ręki. Przeprowadzając diagnozę z tętna, należy porównywać technikę dolną z górną i prawą do lewej. Techniki te są powszechnie stosowane do ustalenia objawów i przyczyn choroby.
Diagnostyka z tętna pozwala rozróżnić zmiany chorobowe całego ciała. Tętna w pozycji cun, pozwalają diagnozować choroby rozwijające się powyżej przepony. Tętna w pozycji guan są używane do diagnozowania chorób rozwijających się pomiędzy pępkiem i przeponą, zwłaszcza w śródbrzuszu, a tętna w pozycji chi diagnozują schorzenia poniżej pępka, zwłaszcza w okolicy miednicy. Tętna wyczuwane w trzech pozycjach lewej ręki używane są dla diagnozowania chorób dotyczących lewej strony ciała, a tętna w pozycji prawej ręki, określają choroby prawej strony ciała.

W klasycznej medycynie chińskiej wyróżnia się 32 rodzaje tętna, przy czym każde z nich obrazuje konkretny rodzaj zaburzenia. I tak np. wyróżniamy tętno: falujące, głębokie, szybkie, ślizgające, szorstkie, cebulowate, krótkie, długie, napięte, spokojne, masywne, strunowate, mocne, miękkie, nitkowate, nieregularne, przyspieszone itd.

Ustalenie rodzaju tętna w każdym punkcie i właściwa interpretacja, pozwalają na pełne rozpoznanie stanu zdrowia pacjenta, dokładne określenie funkcjonowania i stanu poszczególnych narządów. Diagnostyka z tętna pozwala uzyskać istotne informacje o stanie fizycznym pacjenta, ale również o jego psychice czy przeżywanych emocjach. Badając tętno pacjenta można postawić trafne rozpoznanie, ustalić rokowanie, a co najważniejsze, dobrać właściwą metodę leczenia.

---