Wykład(12.12.2006r.)
Akt woli i przejaw woli na zewnątrz może być obciążone wadą. Powodują skutki, których należy znaczenie określić w prawie i orzec czy oświadczeni jest ważne czy nie. Błędy:
Brak świadomości lub świadomości- art.. 82 brak świadomości wiąże się z chorobą psychiczną, zaburzeniem świadomości, może to być spowodowane również czynnikami przemijającymi takimi jak gorączka, upojenie. Brak swobody powodowany jest przez czynniki zewnętrzne i wewnętrzne stosowane w celu wymuszenia oświadczenia woli.
Pozorność- złożenie oświadczenie woli na pozór podmiot ma świadomość i wyraża zgodę na złożenie oświadczenia na pozór. Kwalifikowana - poprzez czynność pozorną strony chcą ukryć czynność rzeczywistą. Sprzedaż- darowizna, czynność pozorna, ukrywa czynność rzeczywistą Artykuł 83 §1 oświadczenie woli może być ważne jeżeli odpowiada warunkom czynności rzeczywistej. § 2 zasada ochrony uczestnika obrotu działającego w dobrej wierze dokonując czynności odpłatnej. W obu sytuacjach mamy do czynienia z bezwzględną nie ważnością czynności prawnej(z wyjątkiem pozorności kwalifikowanej) .
Błąd- mylnym wyobrażeniem o rzeczywistym stanie rzeczy .Pomyłka następuje w przypadku oświadczenia woli-jest to zazwyczaj pomyłka językowa lub ktoś źle usłyszał. Błąd co do właściwości- ktoś kupuje kopie myśląc, że to oryginał. Błąd musi dotyczyć elementu prawnie doniosłego- art.84.
Warunki prawnej doniosłości błędu:
błąd musi dotyczyć treści czynności prawnej( co do przedmiotu, podmiotu i innych elementów istotnych)
błąd musi być istotny( §.2) np. gdyby składający oświadczenie woli wiedział, że działa pod wpływem błędu to oświadczenia woli nie złożyłby.)
jeżeli jest to oświadczenie adresowane to błąd musi być przez adresata czynności wywołany albo gdyby o błędzie wiedział lub mógł go z łatwością zauważyć.
Ograniczenia te nie są przewidziane przy czynnościach prawnych nie odpłatnych.
Podstęp- jest to kwalifikowana forma błędu. Wywołany przez druga stronę czynności tzw. doprowadza ona świadomie stronę w błąd w celu wymuszenia na nim złożenia oświadczenia woli. Warunki prawnej doniosłości podstępu są złagodzone
błąd nie musi być istotny
nie musi dotyczyć czynności prawnej
Art.85.- zniekształcenie oświadczenia woli przez posłańca uważa się za błąd strony.
Groźba- zapowiedź nie korzystnych następstw. Ktoś zapowiada nastąpienie niekorzystnych następstw w dobrach osobistych i materialnych. Pochodzi od adresata oświadczenia lub osoby trzeciej( z porozumieniem z adresatem lub bez ale na jego korzyść) Warunki:
bezprawność- tj. grożenie popełnieniem przestępstwa
pochodzi od adresata i osób trzecich
Skutki: TZW. NIEWAŻNOŚĆ WZGLĘDNA- czynność dokonana jest ważna i wywołuje skutki prawne ale czynność ta może zostać unieważniona w oparciu o oświadczenie woli strony. Forma jest dowolna pismo i ustna W terminach krótkich tj. w przypadku błędu 1 rok od wykrycia błędu w przypadku groźby 1 rok od momentu ustania zagrożenia.
FORMA CZYNNOŚCI PAWNEJ:
Zasada; istnieje dowolność w dokonywania czynności prawnej a contrario jeżeli przepis prawa nie wymaga formy szczególnej przewidziana jest forma dowolna. Art.60 oznacza, że osoby składające oświadczenie mogą mu nadać dowolną formę zewnętrzna( konkludentną, ustną, pisemną, elektroniczną, sformalizowaną z podpisami uwierzytelniającymi, formę aktu notarialnego. Wyjątki: zasad dowolności jest wyłączona ponieważ istnieje obowiązek formy szczególnej.
Dowolna forma czyn ości- tam gdzie przepis nie wprowadza formy szczególnej
Szczególna forma czynności:
ze względu na postać:
-zwykła forma pisemna- art.78.w przypadku tej formy pod tekstem umowy musza zosta złożone własnoręczne podpisy stron. Formy równoważne- forma elektroniczna §.2. opatrzone bezpiecznym podpisem elektronicznym oraz formy zastępcze art. 79,80
- kwalifikowana forma pisemna: pismo z urzędowym poświadczeniem podpisu, pismo z urzędowym poświadczeniem daty( pismo z data pewną) forma aktu notarialnego.
-inne formy pisemne: oświadczenie woli przed organem, uznanie dziecka, wystawienie czeku lub weksla.
ze względu na skutki:
-po rygorem nie ważności (ad solemitatem)- zwykła forma pisemna i kwalifikowana może zawierać ten rygor tylko wtedy gdy przepis tak wskazuje lub strony wskazały w umowie.
-dla celów dowodowych( ad probactionem)- występuje w formie pisemnej jeżeli przepis nie zastrzega nieważności. Nie zastrzeżenie formy dla celów dowodowych ma poważne konsekwencje ponieważ mogą zaistnieć ograniczenia dowodowe wyłączenie dowodów ze świadków i przesłuchania stron. Pomimo braku tego zastrzeżenia mogą być te dowody dopuszczone jeżeli zgadza się druga strona postępowanie dotyczy sporu pomiędzy konsumentem a przedsiębiorcą albo fakt zawarcia umowy będzie uprawdopodobniony
-dla wywołania określonych skutków( ad eventum)-oznacza, że nie wystąpią zamierzone skutki prawne w formie zwykłej i kwalifikowanej
art.77 następcza forma czynności prawnej zmierzają one do przekształcenia stosunku prawnego. Uzupełniają lub zmieniając elementy stosunku cywilnoprawnego. Forma uzależniona od sposobu zakończenia. Forma pisemna wymaga formy pisemnej a kwalifikowana kwalifikowanej w przypadku innego sposobu zakończenia wymagana jest forma pisemna
2