Socjologia 29.10.2011

ZMIANA

OPIS

ROZWÓJ

N- POSTĘP REGRES

Wariant pośredni

Ani + ani - (stagnacja)

ZMIANA- jest to określenie identyfikujące różnice między porównywanymi stanami danych obiektów czy zjawisk

ROZWÓJ- ciąg zmian kierunkowych tzn. jak w zbiorze da się określić ciąg dążący do danego celu, mówimy wtedy o rozwoju, np. po 1989r rozpoczął się ciąg zmian zwany rozwojem, których celem jest generalna przebudowa ustroju państwa

OPIS- dwie pierwsze kategorie - zmiana + rozwój - należą po porządku opisowego, odpowiada na pytanie: co jest? Co ma miejsce?

N- porządek normatywny (wartościujący) - zachodzące zmiany przez podmioty społeczne. Może być różnie wartościowane (oceniane)

Typologia zmian społecznych:

1. Kryterium -> źródło zmiany

Wyróżnimy zmiany:

a). endogenne

b). egzogenne

ad a.

generowane przez czynniki wewnętrzne danego systemu społecznego danej wspólnoty wynikają z inicjatywy członków danej zbiorowości społecznej.

Ad b.

Są efektem oddziaływania zewnętrznego na daną zbiorowość społeczną. Wpływ innych zbiorowości na dany system i zbiorowość.

Dyfuzja kulturowa- polega na przenikaniu obcych wzorów kulturowych do danego systemy społecznego w wyniku kontaktów międzyludzkich

- zmiany endogenne jako dominujące dotyczą zbiorowości hermetycznej, bazującej na działalności swoich rodzinnych członków (najczęściej już ich nie ma, np. Północna Korea, plemiona)

- dominują czynniki egzogenne- poprzez globalizację

- współcześnie wzory kulturowe pochodzą z USA (centrum)- przenikają na cały świat, mniejsze obszary, np. Kaszuby, Bawaria nie mają takiej możliwości. Większy oddziałuje na mniejszego

2). Kryterium -> siła/ znaczenie danej zmiany

a). zmiana w strukturze systemu społecznego

b). zmiana struktury systemu społecznego inaczej restrukturyzacja

ad a.

zmiany powierzchowne, nie naruszają struktury systemu społecznego, nie zmieniają cech, np. w USA (demokraci i republikanie) bez względu na partię rządzącą, nie zachodzą zmiany w systemie demokratycznym.

Ad b.

Zmiany naruszające fundamenty, zachodzą zmiany jakościowe np. proces zmian zachodzących w Polsce po 89r, jest to zmiana ustrojowa, odnosząca się do fundamentu struktur np. polityka, gospodarka itp.

Gdzie i kiedy należy szukać początku tych zmian?

XVIII w ep. Oświecenia -> nie byłoby powszechnej oświaty, nie wytworzyłaby się nowoczesność

- krytyka w oświeceniu -> wymierzona w porządek społeczny i światopoglądowy

Porządek społeczny -> piętnowanie społecznego systemu feudalnego i stanowego

Porządek światopoglądowy -> atak wymierzony w religię i myślenie dogmatyczne

- oświecenie - moda na naukę ;)

- czas który ma swojego idola - Izaak Newton - dla elit intelektualnych

Jakie procesy zawistują tworzenie się nowego:

- proces, który Max Weber nazwał „odczarowaniem świata” czyli pozbawieniem go aury religijności, tajemnicy- sprowadzenie na ziemię. Konsekwencją jest wielowymiarowa racjonalizacja. Racjonalizacja polega na tym, że za całości życia wyodrębniają się, autonomizują poszczególne dziedziny np. gospodarka, instytucja państwa, prawo. Drugi przejaw racjonalizacji to fakt, że te dziedziny zaczynają funkcjonować według sobie wymyślonych zasad.

- Zasada autonomizacji poszczególnych dziedzin życia społecznego nazywamy - ZASADĄ AUTOPOIESIS (N. Luhmann)

- XIX w- Wielka Rewolucja Przemysłowa, stulecie spektakularnych przemian w zakresie industrializacji- związana z postępem techniki. Technika, kapitalizm, uprzemysłowienie, urbanizacja- koncentracja ludności w osadach przyfabrycznych. Kolonie fabryczne (kopalnie, huty, fabryki)

- urbanizacja- tworzenie się specyficznego, wielkomiejskiego stylu życia, który z czasem przybierze nazwę kultury masowej. Ludność przybywa zewsząd co oznacza, że każdy wprowadza nabyty wcześniej „bagaż” kulturowy i nawykowy. Powstaje „mozaika kulturowa”. Różnorodność kulturowa.

- Ludzie pracują w jednej fabryce, co ich ujednolica. Czas społeczny dzieli się na:

1. czas pracy

2. czas wolny

3. czas regeneracji organizmu

Nowość dla społeczeństwa -> czas wolny. Wcześniej nie było konkretnie wyodrębnionego momentu w ciągu dnia na czas wolny.

3 wymiar urbanizacji -> upowszechnia się wielkomiejski styl życia - z czasem wykracza poza przestrzeń i zagarnia pozostałe tereny. Coraz mniej jest społeczności o wiejskim charakterze

---