BADANIE GINEKOLOGICZNE TEORETYCZNE I TECHNICZNE PODSTAWY BADANIA Badanie ginekologiczne jest badaniem lekarskim podmiotowym (wywiad lekarski) i przedmiotowym (oglądanie, obmacywanie, opukiwanie, osłuchiwanie) z uwzględnieniem specyfiki badania kobiety, a więc z badaniem przedmiotowym wewnętrznym, tj. badaniem przez pochwę (per vaginam) lub badaniem przez odbytnicę (per rectum). CZEMU SŁUŻY BADANIE? Badanie ginekologiczne jest metodą zbierania informacji dotyczących przeszłości i teraźniejszości kobiety, pozwalającą na ich analizę i wnioski kliniczne, mające na celu dokonanie rozpoznania i podjęcie właściwego leczenia. WSKAZANIA DO WYKONANIA BADANIA  Wszystkie objawy sugerujące istnienie patologii związanej z narządem rodnym kobiety.  Badanie profilaktyczne, nawet w stanie pełnego zdrowia każda kobieta powinna być raz w roku badana ginekologicznie. Badanie może być wykonane bez zlecenia lekarza SPOSÓB PRZYGOTOWANIA DO BADANIA Badanie wymaga opróżnienia pęcherza moczowego. Nie ma bezwzględnej konieczności wykonywania wcześniej innych badań. OPIS BADANIA Badanie przedmiotowe wewnętrzne odbywa się na fotelu ginekologicznym odpowiedniej konstrukcji, który umożliwia ułożenie kobiety we właściwej pozycji. Po rozebraniu dolnej połowy ciała kobieta układa się na fotelu w taki sposób, że ma zgięte we wszystkich stawach kończyny dolne. Ponadto, kobieta rozchyla nogi, przez co stwarza dobry dostęp do badania narządów płciowych. Badanie rozpoczyna się oglądaniem sromu i okolicy krocza (Ryc.4-6). Ryc.4-6 Badanie ginekologiczne przez pochwę: A. oglądanie sromu; B.bdanie za pomocą wziernika; C. i D. palpacja macicy; E. palpacja przydatków   Dalszym etapem badania jest badanie we wzierniku dopochwowym. Wzierniki powinny być sterylne. Najczęściej stosowane wzierniki pochwowe to wzierniki dwułyżkowe i wzierniki typu Cusco (jednoczęściowe, samotrzymające się). Lekarz dobiera odpowiednią wielkość wziernika. Badający rozchyla palcami lewej ręki wargi sromowe, a następnie wprowadza wziernik do pochwy - jednocześnie uciskając go ostrożnie w kierunku krocza (przy posługiwaniu się wziernikiem dwułyżkowym lekarz najpierw wkłada częściowo do pochwy łyżkę tylną). Ponieważ wziernik wprowadzany jest stopniowo, lekarz dokonuje równocześnie oględzin ścian pochwy, aby na koniec dokładnie obejrzeć tarczę szyjki macicy. Jeżeli jest to wskazane, następuje teraz pobranie rozmazów z pochwy i szyjki macicy (patrz "Opis badania" w: "Badanie cytologiczne w ginekologii" i "Rozmaz mikrobiologiczny z pochwy"). Po wyjęciu wziernika lekarz przystępuje do badania wewnętrznego zwanego też dwuręcznym lub zestawionym. Badający staje między nogami pacjentki, a następnie kciukiem oraz palcem wskazującym jednej ręki (nazywanej dalej w opisie badania ręką wewnętrzną), na której ma nałożoną jałową rękawiczkę, rozchyla wargi sromowe, wprowadzając do pochwy palec środkowy, którym uciskając na ścianę tylną pochwy, stwarza miejsce dla wprowadzenia palca wskazującego. Lekarz obydwoma palcami obmacuje sklepienie pochwy, szyjkę macicy, jej ujście zewnętrzne. Następnie, "ustalając" macicę ręką wewnętrzną, drugą ręką - spoczywającą na podbrzuszu pacjentki (ręką zwaną badającą lub zewnętrzną) bada położenie macicy, jej topografię w stosunku do ścian miednicy, wielkość, konsystencję. W badaniu dwuręcznym wyczuwalne są również przydatki - jajniki i jajowody, które dzięki obmacywaniu można scharakteryzować pod względem wielkości, konsystencji, bolesności. Niekiedy konieczne jest badanie przez odbytnicę. Ma ono szczególne znaczenie u dziewic, dziewczynek i kobiet w podeszłym wieku, gdy przedsionek pochwy pozwala na wprowadzenie tylko jednego palca. Badanie to może być wykonane badaniem zestawionym za pomocą ręki zewnętrznej i wewnętrznej. W niektórych przypadkach stosowane jest badanie jednoczesne przez pochwę i odbytnię. O wyniku badania ginekologicznego lekarz badający informuje pacjentkę ustnie. CZAS Badanie ginekologiczne przedmiotowe wewnętrzne trwa kilkadziesiąt minut INFORMACJE, KTÓRE NALEŻY ZGŁOSIĆ WYKONUJĄCEMU BADANIE W czasie badania  Wszelkie informacje istotne dla wywiadu lekarskiego.  Podczas badania wewnętrznego należy zróżnicować zwykłe odczuwanie dotyku i ucisku od czucia bólu; należy zgłaszać moment pojawienia się bólu. JAK NALEŻY ZACHOWYWAĆ SIĘ PO BADANIU? Nie ma specjalnych zaleceń. MOŻLIWE POWIKŁANIA PO BADANIU Brak powikłań. Badanie może być powtarzane wielokrotnie i wykonywane w każdym wieku.

---