ASTYGMATYZM
Astygmatyzm - jest jedną z trzech najczęstszych wad wzroku. Obraz widziany przez astygmatyka jest niewyraźny, zamglony w różnych osiach widzenia. Tę wadę oczu koryguje się okularami albo soczewkami kontaktowymi. Także laser pozwala rozstać się z astygmatyzmem raz na zawsze. Jakie są objawy astygmatyzmu i jak się go leczy?
W prawidłowo zbudowanym oku promienie światła skupiają się w jednym punkcie - na siatkówce. W astygmatyzmie ( inaczej niezborności ) z powodu nieprawidłowości krzywizn wpadająca do oka wiązka promieni po załamaniu skupia się w dwóch punktach, powodując powstanie nieostrego obrazu.
Nieregularny kształt rogówki, która w astygmatyzmie nie jest wycinkiem kuli, lecz przypomina wycinek piłki do rugby, odpowiada za 98 proc. przypadków wady oczu ( tzw. astygmatyzm rogówkowy ).
W nielicznych przypadkach ta wada wzroku może też być skutkiem nieprawidłowego kształtu soczewki ( tzw. astygmatyzm soczewkowy ), najczęściej w wyniku wrodzonej wady soczewki ( np. w soczewce małej i kulistej, w stożku lub garbie kulistym przednim albo tylnym soczewki ). Niekiedy astygmatyzm soczewkowy rozwija się w następstwie zaćmy.
Ogólnie rzecz biorąc, w nadwzrocznym astygmatyzmie oba ogniska są poza siatkówką, a w krótkowzrocznym - przed siatkówką. Istnieje też astygmatyzm mieszany, wtedy jedno ognisko znajduje się przed drugim.
Astygmatyzm: objawy
Astygmatyzm objawia się trudnościami w ogniskowaniu widzianych obiektów ( zamglone widzenie z daleka i z bliska ), czołowe bóle głowy, mrużenie i tarcie oczu, przekrzywianie głowy. Przy niewielkim astygmatyzmie jedynym objawem może być częstsze mruganie, ponieważ osoby z tą wadą wzroku starają się uzyskać ostry obraz poprzez nagłe zmiany w ogniskowej. Osoba cierpiąca na astygmatyzm widzi gwiazdy jako plamki, linie proste jako krzywe. Nie widzi jednocześnie równie ostro linii pionowych i poziomych ( np. widzi wyraźniej tylko jedno ramię krzyża ). Kontury są nieostre, może wystąpić zaburzenie poczucia przestrzeni. Jeżeli u małego dziecka - do 3. Roku życia - nie jest rozpoznany i korygowany duży astygmatyzm, może dojść do niedowidzenia jednego lub obojga oczu.
Badania u okulisty potwierdzające astygmatyzm
Aby upewnić się, czy masz astygmatyzm, konieczna jest wizyta u okulisty. Pierwszym narzędziem służącym do jego wykrycia był keratoskop - wynaleziony przez portugalskiego okulistę A. Placido. Jest to krążek z białymi i czarnymi naprzemiennymi okręgami. Badanie polega na obserwacji kształtu ich odbić na rogówce. Stopień i oś niezborności oka mierzy oftalmometr ( keratometr ) Jawala.
Najdokładniejszą metodą określającą astygmatyzm jest wideokeratografia komputerowa. Wykorzystuje ona obraz krążka Placido rzuconego na powierzchnię rogówki, który jest rejestrowany przez kamerę, a następnie przekazywany do komputera i analizowany. Wynik badań to barwna mapa rogówki, przekrój powierzchni rogówki, mapa cyfrowych wartości krzywizn rogówki. Ostatnie badanie jest konieczne przed zabiegiem laserowej korekcji wady oczu. W codziennej praktyce wykorzystuje się autorefraktometr wyposażony w keratograf. Wszystkie te badania są bezbolesne, polegają na obserwacji oka przez okulistę przy użyciu przyrządów.
Laser pomocny w leczeniu astygmatyzmu
W leczeniu astygmatyzmu wykorzystywany jest laser: Lasik ( do 6 dioptrii ), PRK/Lasek ( do 2,5 dioptrii ) i Epi-Lasik ( do 3 dioptrii ). Wyboru metody korekcji dokonuje się m.in. w oparciu o grubość rogówki. Najefektywniejsza jest metoda Lasik. Epi-Lasik jest zalecana w przypadku cienkiej rogówki. Ta metoda obarczona jest niewielkim ( w porównaniu do PRK/Lasek ) ryzykiem wystąpienia przejściowych przymgleń rogówki. Zabiegi polegają na nadaniu rogówce prawidłowego kształtu, wymodelowaniu jej.
Astygmatyzm a życie codzienne
Astygmatyzm przeszkadza w codziennym życiu, i to zarówno w czynnościach wymagających widzenia z daleka, jak i z bliska. Trudności zależne są od stopnia wady wzroku i od tego, czy można ją skutecznie korygować. Brak lub nieskuteczna korekcja mogą powodować dolegliwości, takie jak przewlekłe zapalenie spojówek, brzegów powiek czy uporczywe bóle głowy, większe zmęczenie przy pracy przy komputerze, u dzieci czasem też niechęć do nauki, a przy prowadzeniu samochodu nieostre widzenie i większe zmęczenie - nie widzimy świateł pojazdów jako punktowe, tylko bardziej rozmyte. Dlatego soczewki kontaktowe i okulary korygujące tę wadę oczu muszą być precyzyjnie dobrane. Astygmatyzm można korygować okularami ze szkłami cylindrycznymi lub miękkimi soczewkami torycznymi, ale gdy powierzchnia rogówki jest zniekształcona w znacznym stopniu ( np. wskutek blizn, chorób ) lub astygmatyzm jest duży- soczewkami twardymi.
Jeśli niezborność jest rogówkowa, można ją leczyć za pomocą laserowej korekcji. Jeżeli pochodzenie wady jest soczewkowe i pojawiło się np. w następstwie zaćmy, znika przy okazji operacji zaćmy, która polega na wymianie naturalnej zmętniałej soczewki na sztuczną wewnątrzgałkową.
Przy niewielkim astygmatyzmie ( do ok. 1 dioptrii ) okulary przeważnie nosi się tylko do nauki, prowadzenia samochodu, pracy przy komputerze. A prawie u każdego człowieka występuje tzw. astygmatyzm fizjologiczny - do ok. 0,5 dioptrii, ponieważ prawidłowa rogówka załamuje się silniej w pionie niż w poziomie.
Zamiast okularów - soczewki toryczne
Wprowadzenie soczewek kontaktowych do codziennego użytku stało się niejako przełomem w korygowaniu astygmatyzmu. Umożliwiają to szkła cylindryczne, które jeszcze do niedawna stosowane były wyłącznie w okularach. Odpowiednie szlify na szkłach pozwalają na załamywanie światła pod kątem prostym, co daje punktowe odbicie obrazu na siatkówce. Zastosowanie takich szkieł cylindrycznych w soczewkach wyeliminowało konieczność noszenia okularów.
Soczewki toryczne, nie tylko korygują astygmatyzm i zapewniają doskonałą jakość widzenia, lecz także eliminują wszystkie objawy poboczne tej wady wzroku, łącznie z silnym bólem głowy czy wrażeniem napięcia oczu. Są przy tym wyjątkowo komfortowe w noszeniu, wykonane są z delikatnego materiału silikonowo-hydrożelowego. Zapewniają wysoki poziom nawilżenia oraz wyróżniają się większą przepuszczalnością tlenu, nie dopuszczając do niedotlenienia i redukując wrażenie suchości oka nawet podczas długotrwałego noszenia soczewek.
Soczewki toryczne ma w swojej ofercie wielu znanych i cenionych producentów. Niektórzy z nich dokładają wszelkich starań, by zapewnić użytkownikom jeszcze większy komfort. Dlatego wykorzystują zaawansowane technologie, dzięki którym można utrzymać soczewkę we właściwej pozycji, wykorzystując przy tym naturalną siłę mrugnięć ( np. soczewki Acuvue Oasys for Astigmatism ).
Soczewki toryczne to doskonała alternatywa dla okularów. Zanim jednak zdecydujesz się na taką zamianę, decyzję skonsultuj z okulistą. Specjalista pomoże Ci dobrać odpowiedni rodzaj soczewek, uwzględniając wadę wzroku.
ASTYGMATYZM - INFO
3