Konfederacje

1352 - konfederacja Maćka Borkowica - usunięcie go ze stanowiska starosty - Kazimierz Wielki

• a Przecława z Gułtów ze Stanowiska starosty kaliskiego

• na ich miejsce Wierzbita z Paniewic

• formalnie przeciw nowemu staroście

• faktycznie antykrólewska

• popierana przez niektóre wielkie rody, Brandenburgię

• obóz królewski przez szlachtę wielkopolską

• Maćko Borkowic skazany na karę śmierci

1572 - kaptury - śmierć Zygmunta Augusta

• przejęły zwierzchnią władze w ziemiach i województwach

• wykonywały sądownictwo

• ściągały podatki

1573 - konfederacja warszawska - aby zapobiec wojnie domowej -

Zygmunt August

• wieczysty pokój pomiędzy wszystkimi wyznaniami w Polsce

• państwo nie może pociągać do odpowiedzialności za wyznawana wiarę

• jedynie szlachta

• swoboda również dla arian

• - konfederacja sandomierska - rokosz Zebrzydowskiego -

Zygmunt III

• Zebrzydowski - wojewoda krakowski, przywódca opozycji

• Zjazd w Lublinie - 1606

• Propozycja detronizacji Zygmunta III

• „łamie podstawowe zasady ustroju państwa”

• król ma stawić się w SANDOMIERZU

• wojna domowa

• reformy królewskie udaremnione

1655/56 - konfederacja wojskowa TYSZOWIECKA i ŁAŃCUCKA - potop szwedzki - Jan Kazimierz

• przywrócić władzę Jana Kazimierza

• cała patriotycznie nastawiona szlachta

1696 - konfederacja wojskowa Piotra Baranowskiego - po śmierci Sobieskiego

- rabowała wsie i miasta

1672 - konfederacja gołąbska - po pokoju w Buczaczu

• obrona polityki prohabsburskiej

- konfederacja szczebrzeszyńska

• profrancuska

• postulowała detronizację Michała Korybuta Wiśniowieckiego

1703 - konfederacja w Środzie - wojna północna - August II

- przeciwko Augustowi II

1704 - konfederacja generalna - wojna północna - August II

• w Warszawie

• detronizacja Augusta II

• opowiadała się za Karolem XII

1705 - konfederacja w Sandomierzu - II generalna - wojna północna -August II

• detronizacja Leszyńskiego

• obrona Augusta II

• walka ze Szwedami

1715 - konfederacja tarnogrodzka - po wojnie północnej - August II

• Stanisław Ledóchowski

• Walka z wojskami saskimi

• Po dwóch latach kompromis przyspieszony wkroczeniem w granice Polski wojsk rosyjskich

• I wzmagającymi się ruchami chłopskimi

1734 - konfederacja dzikowska - po podwójnej elekcji - August III

• Leszczyński vs August III

• przeciwko narzuconemu władcy

• Adam Tarła

• Nawet atak na Saksonię

• Niekarne wojska konfederackie rozbite przez Sasów i Rosjan

1763 - konfederacja wileńska - w czasie wolnej elekcji - po śmierci Augusta III

• zawiązana przez Czartoryskich

• stronnictwo rosyjskie

• pro Stanisław August Poniatowski

1768 - konfederacja barska - po reformach S.A. - Stanisław August Poniatowski

• z części działaczy konfederacji radomskiej

• Józef Pułaski, bracia Krasińscy

• Obalenie reform ostatnich lat

• Detronizacja S.A.

• Na jego miejsce Wettin

• Powrót do stosunków republikanckich

• Odzyskanie niezawisłości narodowej

1792 - konfederacja targowicka - po ogłoszeniu konstytucji - Stanisław August

• Szczęsny Potocki

• Ksawery Braniecki

• Seweryn Rzewuski

• Oficjalnie zwróciła się po pomoc do carycy Katarzyny

• Cel - obalenie konstytucji 3 maja

• Wywołało to wojnę polsko - rosyjską a w następstwie II rozbiór Polski

• 24 lipca Straż Praw opowiedział się za wstąpieniem do Targowicy S.A.

9

---