Międzynarodowe Stosunki Kulturalne

Temat I. Kultura jako przedmiot współpracy międzynarodowej

1. geneza i rozwój międzynarodowych stosunków kulturalnych;

2. międzynarodowe stosunki kulturalne - definicja;

3. podmioty międzynarodowych stosunków kulturalnych;

3 a. dobra i wartości kultury;

4. funkcje MSK.

Międzynarodowe Stosunki Kulturalne
Temat I. Kultura jako przedmiot współpracy międzynarodowej

1. Geneza jest to zespół warunków które się przyczyniły do powstania a tym samym i rozwoju międzynarodowych stosunków kulturalnych, czyli najogólniej mówiąc są to czynniki sprawcze rozwoju msk:

• czynniki polityczny;

• czynnik ekonomiczny;

• czynnik społeczny;

• czynnik naukowo-techniczny.

a. Czynnik polityczny jest rozpatrywany w trzech aspektach:

Po pierwsze: jako polityczny warunek zawierania umów kulturalnych (potrzebujemy wówczas minimum zgodności interesów politycznych, sprzeczności mogą je wykluczać)

Po drugie: jako polityczne uzasadnienie praktycznej realizacji umów (umowy kulturalne jako faktyczna podstawa wspólnych działań, niezbędna zgodność w interesach politycznych)

Po trzecie: jako czynnik modyfikujący samą treść umów o współpracy kulturalnej.

Międzynarodowe Stosunki Kulturalne
Temat I. Kultura jako przedmiot współpracy międzynarodowej

b. czynnik ekonomiczny:

• Dobrobyt a kultura wyższa a kultura masowa (niższa)

c. czynnik społeczny:

• czynnik społeczny w msk jest nieodłącznie połączony z procesami demokratyzacji życia społecznego;

• po przez systemową demokratyzację państwa stwarzany jest relatywnie większy dostęp jakościowy i ilościowy społeczeństwa do wszelkiego rodzaju dóbr i usług.

• efektem procesu demokratyzacji życia społecznego niezależnie od poziomu ekonomicznego państw jest rozszerzenie oświaty podstawowej, ponadpodstawowej i różnych instytucji nie szkolnych, upowszechnia się znajomość języków obcych, z czym wiąże się dostęp do literatury światowej, filmu itd.

• demokratyzacja kultury jest zjawiskiem uniwersalizacji kultury masowej/niższej; kulturę masową wyraża masowość jej produkcji, łatwość przenoszenia ponad granicami krajów i upowszechnienie znajomości kultur zewnętrznych.

Międzynarodowe Stosunki Kulturalne
Temat I. Kultura jako przedmiot współpracy międzynarodowej

d. czynnik naukowo-techniczny:

- historyczny rozwój kultury ma trzy etapy: 1. oralny (oralnonaturalny), 2. pisma, 3. elektroniczny (aktualny).

• kultura masowa zawdzięcza swój rozwój głównie nowoczesnym technikom;

• film: 1895 r., bracia Lumier, pierwszy pokaz krótkich filmów, masowa produkcja stała się korzystna finansowo dla twórców, producentów, dystrybutorów, kształtował się swoisty świat filmu;

• radio: 1895/97 Popow, Marconi, szybkości przenoszenia dźwięku, pierwsze audycje dla zagranicy (informacje, propaganda) itd.;

• -telewizja: 1928 (USA) - Alexanderson, służy informacjom, rozrywce, edukacji, prezentowaniu różnorodnych treści wypełniających czas wolny i wzbogacających wiedzę; a o minusach dla kultury płynącej z TV sami studenci ...;

• TV satelitarna;

• komunikacja (ziemska, wodna, powietrzna, jako odrębna część turystyka kulturalna): możliwość szybkiego przemieszczania dzieł sztuki, przenoszenia się twórców i wykonawców, możliwość nieograniczonej migracji ludzkiej.

Międzynarodowe Stosunki Kulturalne
Temat I. Kultura jako przedmiot współpracy międzynarodowej

2. międzynarodowe stosunki kulturalne - definicja;

Definicją: międzynarodowe stosunki kulturalne to część kontaktów, regularnych i systematycznych, jakie ludzie nawiązują ze sobą przy okazji tworzenia i użytkowania dzieł sztuki, kultury.

3. podmioty międzynarodowych stosunków kulturalnych:

• podmiot podstawowy - Państwo - najważniejsze pozostaje głównym uczestnikiem msk, stwarzając podstawy formalno-prawne dla współpracy dwu- i wielostronnej, określa granice wzajemnych oddziaływań, jego działalność w sferze msk podlega zasadom polityki międzynawowej;

• podmiot, tzw. uczestnicy niesuwerenni: są to międzynarodowe organizacje globalne i regionalne, międzyrządowe np. UNESCO, ONZ, pozarządowe, regionalne pozarządowe, tak więc ich podmiotowość wynika ze zgody i zakresu określonego przez państwo

• podmiot, tzw. duże grupy społeczne - np. narody, grupy etniczne, grupy językowe, grupy religijne, grupy ludowe;

• podmiot, tzw. małe grupy ludzi i jednostki - małe grupy społeczne - funkcjonują w msk z upoważnienia państwa bądź w granicach ustalonego przez państwo prawa np. profesjonalni organizatorzy usług kulturalnych, twórcy kultury, wykonawcy, tworzą międzynarodowe organizacje pozarządowe (np. Międzynarodowe Stowarzyszenie Krytyków Sztuki, itd..).

Międzynarodowe Stosunki Kulturalne
Temat I. Kultura jako przedmiot współpracy międzynarodowej

3a. dobra i wartości kultury:

Prawo humanitarne. Dobra kultury to:

• dobra ruchome i nieruchome mające wielką wartość dla dziedzictwa kulturowego;

• gmachy, których zastosowaniem w praktyce jest przechowywanie lub wystawianie dóbr kulturalnych ruchomych;

• ośrodki obejmujące znaczną ilość dóbr kulturalnych, zwane ośrodkami zabytkowymi;

• konwencja UNESCO w sprawie światowego dziedzictwa kulturalnego i naturalnego obejmująca 3 grupy dóbr nieruchomych, określanych jako zabytki, zespoły budowlane i miejsca;

Międzynarodowe Stosunki Kulturalne
Temat I. Kultura jako przedmiot współpracy międzynarodowej

4. FUNKCJE MSK

a. funkcja promocyjno-rozwojowa (dynamizująca):

• dotyczy dwustronnej współpracy kulturalnej państw;

• ma dwa współzależne i nakładające się na siebie wymiary: na zewnątrz i do wewnątrz państwa;

• polega na prezentacji na zewnątrz państwa wartości szczególnego rodzaju, różnych od politycznych, militarnych czy ekonomicznych;

• jest określana jako rozwojowa, ponieważ kultura jest podstawowym składnikiem rozwoju społecznego i jedna z jego sił napędowych.

b. funkcja stabilizująca:

- ma charakter dynamiczny, nie jest uniwersalna w czasie;

- by mogła się przejawiać konieczne są warunki:

• stworzenie instytucjonalnych form współpracy kulturalnej;

• polityczna akceptacja miejsca kultury w SM;

• rozwój środków masowego komunikowania;

• rozwój kontaktów międzyludzkich;

• poszerzenie definicji kultury poza kulturę symboliczną;

• przyznanie społeczeństwom większej swobody w dokonywaniu wyborów kulturalnych.

Międzynarodowe Stosunki Kulturalne
Temat I. Kultura jako przedmiot współpracy międzynarodowej

3. funkcja legitymizująca:

• ma uwzględniać aspekt podmiotowy i przedmiotowy msk;

• oznacza stworzenie szczególnych warunków potwierdzających zdolność uczestnictwa danego państwa w SM:

- rozwój cywilizacyjny państwa i stopień włączenia państwa w aktualne procesy internacjonalizacji, globalizacji itd.

4. funkcja regulacyjna:

• podstawowa regulacyjna funkcja msk, to stworzenie przez msk warunków do prawnych i politycznych regulacji zagadnień związanych z zasadami funkcjonowania kultury w SM, np.: międzynarodowa ochrona praw autorskich, podstawy prawne funkcjonowania TV Satelitarnej, itd.

Międzynarodowe Stosunki Kulturalne

Temat II. Wpływ kultury na zjawiska dezintegracji i konfliktu na arenie międzynarodowej:

1. konfiguracja polityki globalnej - kryterium kulturowe;

2. konflikty kulturowo-cywilizacyjne;

3. oddziaływanie religii i ideologii;

4. bezpieczeństwo kulturowe (wymiary i aspekty);

5. uwarunkowania bezpieczeństwa kulturowego; zagrożenia; hegemonizm kulturowy.

Międzynarodowe Stosunki Kulturalne
Temat II. Wpływ kultury na zjawiska dezintegracji i konfliktu na arenie międzynarodowej

1. konfiguracja polityki globalnej - kryterium kulturowe;

Podstawowe pojęcia: globalizacja, kultura, kulturowy, kulturalny.

• Globalizacja to zespół procesów, polegających na uniwersalizacji (standaryzacja) zjawisk politycznych, ekonomicznych i kulturowych od partykularnych, narodowych, do ogólnoświatowych standardów.

• Słowo kultura często jest wymiennie wykorzystywane z pojęciem cywilizacja. Kulturę można określić jako ogół wytworów ludzi, zarówno materialnych (namacalnych), jak i niematerialnych: duchowych, symbolicznych (takich jak wzory myślenia i zachowania).

• Pojęcie kulturowy jest mniej lub bardziej ustalonym sposobem zachowywania się i myślenia w danej zbiorowości. W jego skład wchodzą też wytwory kultury materialnej.

• Pojęcie kulturalny wywodzi się z pojęcia kulturowy inaczej są to normy wedle których ktoś powinien postępować.

Międzynarodowe Stosunki Kulturalne
Temat II. Wpływ kultury na zjawiska dezintegracji i konfliktu na arenie międzynarodowej

Proces globalizacji obejmuje kryterium kulturowe (po politycznym i ekonomicznym/gospodarczym) inaczej chodzi o tzw. uniwersalizację (standaryzację) więzi i tożsamości kulturowej, w tym też wartości religijnej;

Podstawowym instrumentem globalizacji kulturowej są środki masowej komunikacji (mas media, np.: reklamy), zwłaszcza telewizja i sieć komputerowa Internet.

2. konflikt kulturowo-cywilizacyjny:

- cywilizacja zachodnioeuropejska kontra euro-amerykańska cywilizacja na gruncie Europejskim. Często się o niej mówi, że jest cywilizacją przemysłową, miejską, techniczną, informatyczną, gdzie człowiek wydaję się być bardziej panem swego losu;

- przeciwstawianie się cywilizacji zachodnioeuropejskiej czy euro-amerykańskiej cywilizacji do pozostałych krajów.

Międzynarodowe Stosunki Kulturalne
Temat II. Wpływ kultury na zjawiska dezintegracji i konfliktu na arenie międzynarodowej

3. oddziaływanie religii i ideologii;

• Mówimy tu o postmodernizmie (ponowoczesność):

• tezą postmodernizmu jest stwierdzenie, iż człowiek współczesny powinien nauczyć się żyć w sytuacji całkowitego braku sensu oraz pod znakiem tymczasowości i przemijalności wszystkiego, ponieważ epoka pewników odeszła bezpowrotnie do historii.

Międzynarodowe Stosunki Kulturalne
Temat II. Wpływ kultury na zjawiska dezintegracji i konfliktu na arenie międzynarodowej

4. bezpieczeństwo kulturowe (podejście amerykańskie, australijskie i francuskie).

• dylematy wielokulturowości;

- pluralistyczne podejście do imigrantów, tzn. imigrantom powinny być przyznane równe prawa we wszystkich sferach życia społecznego bez oczekiwania, iż zrezygnują oni ze swojej odrębności. Zwykle oczekuje się jednak, iż członkowie grup etnicznych przystosują się do kluczowych wartości kraju przyjmującego.

- Pluralizm ma dwa wymiary, podejścia (amerykańskie i australijskie).

W podejściu laissez-faire, podejściu typowym dla Stanów Zjednoczonych, inność jest tolerowana, ale nie uważa się, aby rolą państw było podtrzymywanie odrębności etnicznych. Ekonomiczna i społeczna integracja imigrantów pozostawiona została w dużej mierze siłom wolnego rynku.

Drugi wariant charakterystyczny dla Australii jest wariantem wielokulturowym. Model ten uznaje istnienie specjalnych praw, instytucji i polityk społecznych mających na celu ułatwienie w partycypowania w życiu społecznym kraju. Agencje rządowe pomagają imigrantom w znalezieniu pracy, organizują kursy językowe etc., a przedstawiciele stowarzyszeń mniejszości etnicznych pomagają rządowi jako konsultanci w planowaniu różnego rodzaju działalności usługowej.

Podejście francuskie jest to bezdyskusyjne, kulturowe dostosowanie się do państwa przez imigrantów.

Międzynarodowe Stosunki Kulturalne
Temat II. Wpływ kultury na zjawiska dezintegracji i konfliktu na arenie międzynarodowej

5. uwarunkowania bezpieczeństwa kulturowego: zagrożenia, hegemonizm kulturowy.

• hegemonizm - przywództwo polityczne jednego państwa nad drugim; ideologia głosząca przywództwo polityczne lub ekonomiczne jednego państwa nad innym.

• Hegemonizm kulturowy USA;

• unitaryzm a hegemonizm:

- unitaryzm - polityczna zasada porządku i organizacji, polegająca na dążeniu do zjednoczenia wielu autonomicznych tworów społecznych w jedną całość, np. połączenie landów, kantonów (Niemcy, Szwajcaria), grup etnicznych, narodów (USA, b. ZSRR, Indie, Jugosławia) oraz państw (Wspólnota Europejska).

Międzynarodowe Stosunki Kulturalne

Temat III. Adaptacja społeczeństw i państw do odmiennych bodźców kulturowych.

1. reakcje społeczeństw na odmienne bodźce kulturowe;

2. typy adaptacji do odmiennych wzorców kulturowych.

Międzynarodowe Stosunki Kulturalne
Temat III. Adaptacja społeczeństw i państw do odmiennych bodźców kulturowych

2. typy adaptacji jednostek do odmiennych wzorców kulturowych

5 typów - adaptacji:

1. konformizm - polega na uznaniu wzorów zachowań i wartości grupy, do której wstępuje, ulega grupie

2. innowacja - oprócz zaakceptowanych wzorów dodanie swoich indywidualnych

3. rytualizm --jednostka ściśle przestrzega zasad wewnątrz grupowych nawet gdy nie jest to konieczne

4. wycofanie -jednostka wycofuje się przez odrzucenie norm społecznych i nieakceptowanie tych norm

5. bunt - dotyczy ludzi, jednostek celowo, świadomie przekraczających normy i wzory

Międzynarodowe Stosunki Kulturalne
Temat III. Adaptacja społeczeństw i państw do odmiennych bodźców kulturowych

2. typy adaptacji jednostek do odmiennych wzorców kulturowych (wg Roberta K. Mertona).

1. Konformizm- akceptacja celów kulturowych i środków służących do ich realizacji. Jednostka dąży do osiągnięcia sukcesu przestrzegając reguł gry. Takim wyznacznikiem sukcesu jest pozycja społ. a z tym wiąże się pieniądz;
2. Innowacja- dążenie do osiągnięcia kulturowo usankcjonowanych celów przy wykorzystaniu celów zabronionych, nieetycznych. Jednostka dąży do realizacji tych samych celów i wartości, ale odrzuca konformistyczne środki prowadzące do ich realizowania. Reakcja innowacyjna jest wtedy, gdy jednostka akceptuje kulturowy nacisk na osiągnięcie celu bez udziału norm, które kierują sposobami jego realizacji;
3. Rytualizm- odrzucenie celów wyznaczonych przez kulturę przy jednoczesnej akceptacji norm postępowania. Jest to znaczna redukcja lub rezygnacja z aspiracji do uzyskania życiowego sukcesu przy jednoczesnym trzymaniu się norm postępowania. Rytualista nie robi kariery, lubi stabilizację, rezygnuje z aspiracji;
4. Wycofanie- odrzucenie celów kulturowych i środków służących do ich realizacji. Jednostka znajduje się w społeczeństwie, jest jej członkiem, ale tylko formalnie, bo nie podziela systemu wartości społecznych. Odrzuca cele kulturowe i normy postępowania, rezygnuje z gry. Do jednostek, które się wycofują zalicza się narkomanów, alkoholików, hippisów. Drastyczną formą wycofania jest samobójstwo. Wycofanie to samotniczy typ adaptacji. Cechuje go prywatność, izolacja, brak szerszych społecznych celów;
5. Bunt- odrzucenie celów kulturowych i środków służących do ich realizacji przy jednoczesnym wprowadzeniu nowych celów i norm postępowania. Ma on charakter grupowy, zorganizowany. Bunt dotyczy warstw lub klas społecznych nowo wyłaniających się, którym stary system nie daje możliwości rozwoju. Takim indywidualnym buntownikiem jest renegat tzn. osobnik, który odrzuca panujące wartości, łamie solidarność grupy, klasy społecznej, podważa jej ideały.

Temat IV. Instytucje międzynarodowej współpracy kulturalnej

• UNESCO: główne kierunki działania; aktywność w dziedzinie kultury; współczesna działalność normotwórcza; akcje specjalne; Polska w UNESCO.

• Rada Europy: ewolucja funkcji; organizacja działania; rola w promocji kultury europejskiej; stymulacja współpracy wielostronnej w dziedzinie kultury; efektywność oddziaływania.

• Unia Europejska: miejsce kultury w polityce UE; główne programy współpracy; środki budżetowe UE na kulturę; warunki finansowania.

Temat IV. Instytucje międzynarodowej współpracy kulturalnej

UNESCO (United Nations Educational, Scientific and Cultural Organization) Organizacja założona 16 listopada 1945 roku przez 37 państw. Obecnie do UNESCO należy 191 krajów, 6 państw posiada status krajów stowarzyszonych.

Główne kierunki działania

• Edukacja - Nauka - Kultura

Aktywność w dziedzinie kultury

• Działania specyficzne w sektorze kultury (polityka kulturalna):

Konferencje UNESCO poświęcone kształtowaniu polityki kulturalnej krajów członkowskich mają za cel wypracowanie wspólnej, uniwersalnej koncepcji polityki w dziedzinie kultury.

• Pierwsza konferencja rok 1967 (Monaco) - zalecenia państwom członkowskim raczej interwencję, niż leseferyzm w sferze finansowania kultury.

• Konwencja o środkach zapobiegania i przeciwdziałania nielegalnemu importowi, eksportowi i transferowi praw własności do dóbr kulturalnych z 1970 r.

• W 1972 roku UNESCO wypracowało Konwencję dotyczącą Ochrony Światowego Dziedzictwa Kulturowego i Naturalnego (Polska ratyfikowała Konwencję w 1976 roku).

Temat IV. Instytucje międzynarodowej współpracy kulturalnej

Współczesna działalność normotwórcza:

• W 2001 roku na Konferencji Generalnej UNESCO 185 państw członkowskich przyjęło jednomyślnie Powszechną Deklarację o różnorodności kulturalnej. Głównym przesłaniem tego dokumentu jest przekonanie, że dialog pomiędzy kulturami jest najlepszą gwarancją pokoju i bezpieczeństwa.

• W 2005 roku przyjęto projekt Konwencji o Ochronie i Upowszechnieniu Treści Kulturalnych i Ekspresji Artystycznych. Dokument ten, określając nową formułę międzynarodowej współpracy w dziedzinie kultury stawia sobie za cel obronę różnorodności kulturalnej przed wpływem globalizacji. Podkreśla on suwerenne prawa państw do wypracowania własnej polityki w tej dziedzinie, uznając jednocześnie nienaruszalność praw człowieka i swobód w zakresie twórczości i dostępu do dóbr kultury.

• Konsekwencją ostatnich ustaleń UNESCO w dziedzinie polityki kulturalnej jest powołanie Międzynarodowego Funduszu na rzecz Różnorodności Kulturalnej.

Temat IV. Instytucje międzynarodowej współpracy kulturalnej

• Lista Światowego Dziedzictwa UNESCO. Pełną Listę Światowego Dziedzictwa można zobaczyć na stronie (strona dostępna w języku angielskim i francuskim, wyposażona w wyszukiwarkę) : http://whc.unesco.org/FR/list/

akcje specjalne

- wielkie misje religijne w tym przede wszystkim jezuitów w latach 80, 90 w Ameryce Płd., Afryce, Ameryka Płn. i Środkowa, Australia i Oceania i Europa same zgłaszały swoje obiekty;

Polska w UNESCO

Polski Komitet ds. Współpracy z UNESCO - Komitet narodowy zapewnia stałą obecność UNESCO w państwach członkowskich i przyczynia się do rozwoju międzynarodowej współpracy intelektualnej.

Członkowie Polskiego Komitetu ds UNESCO reprezentują resorty:
Ministerstwo Spraw Zagranicznych
Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego
Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego
Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji
Ministerstwo Środowiska
Ministerstwo Sportu
Członkowie mianowani imiennie: wybitni naukowcy, reżyserzy, malarze, politycy itd.  

Temat IV. Instytucje międzynarodowej współpracy kulturalnej

Rada Europy:

Początki i członkostwo
Rada Europy, założona w 1949 roku, jest najstarszą organizacją polityczną na Kontynencie, która:
- skupia 47 państw
- otrzymała wniosek o przyznanie członkostwa 1 państwu (Białoruś),
- przyznała status obserwatora dalszym 5 państwom (Japonia, Kanada, Meksyk, Stany Zjednoczone, Stolica Apostolska),
- jest odrębna od Unii Europejskiej złożonej z 27 państw, jednak żadne państwo nie zostało członkiem Unii, jeśli wcześniej nie należało do Rady Europy,
- ma siedzibę w Strasburgu (Europejski Trybunał Praw Człowieka), w północno-wschodniej Francji.

Temat IV. Instytucje międzynarodowej współpracy kulturalnej

• ewolucja funkcji organizacja działania; rola w promocji kultury europejskiej; stymulacja współpracy wielostronnej w dziedzinie kultury RE

Rada Europy została utworzona, aby:
- chronić praw człowieka, bronić demokracji parlamentarnej i rządów prawa,
- rozwijać porozumienia o zasięgu kontynentalnym w celu ujednolicania praktyki społecznej i prawnej poszczególnych państw,
- promować świadomość europejskiej tożsamości opartej na wspólnych wartościach i obecnej w różnych kulturach.

Od 1989 roku główne zadania Rady Europy to:
- działanie jako ostoja demokracji i strażnik praw człowieka w postkomunistycznych, demokratycznych państwach Europy,
- pomoc krajom Europy Środkowej i Wschodniej w przeprowadzaniu i umacnianiu reform politycznych, prawnych i konstytucyjnych, wprowadzanych równolegle do reform gospodarczych,
- przekazywanie wiedzy w dziedzinach takich jak prawa człowieka, demokracja lokalna, edukacja, kultura i środowisko.

Temat IV. Instytucje międzynarodowej współpracy kulturalnej

Przyjęty Plan Działania (na III szczycie RE - Warszawa 2005 r.) formuje podstawowe zadania Rady Europy na najbliższe lata. A te zadania to:

• 1. PROMOWANIE WSPÓLNYCH WARTOŚCI PODSTAWOWYCH: PRAW CZŁOWIEKA, RZĄDÓW PRAWA I DEMOKRACJI

• 2. POPRAWA BEZPIECZEŃSTWA OBYWATELI EUROPEJSKICH
  

• 3. BUDOWANIE EUROPY BLIŻSZEJ LUDZIOM, EUROPY WŁĄCZENIA SPOŁECZNEGO
  

• 4. ROZWÓJ WSPÓŁPRACY Z INNYMI ORGANIZACJAMI I INSTYTUCJAMI EUROPEJSKIMI
  

• 6. WDRAŻANIE PLANU DZIAŁAŃ: PRZEJRZYSTA I SKUTECZNIE DZIAŁAJĄCA RADA EUROPY
  

Budżet zwyczajny RE
W 2008 roku: 200.999.600 euro.

Temat IV. Instytucje międzynarodowej współpracy kulturalnej

Unia Europejska a kultura pt. Dialog kultur w Europie:

Europejski Rok 2008 Dialogu Międzykulturowego w Europie

• Po raz pierwszy od momentu idei zjednoczonej Europy nacisk na kulturę został położony w Traktacie o Unii Europejskiej (Maastricht, 1993 r.)

• Cele akcji Europejski Rok 2008 Dialogu Międzykulturowego w Europie:

- budowa społeczeństwa na zasadzie współpracy szeroko rozumianej;

- tolerancji i wzajemnego poszanowania praw, bez względu na różnice kulturowe, religijne i etniczne.

• Rok 2006 został ustanowiony Europejskim Rokiem Mobilności Pracowników;

• Rok 2007 Europejskim Rokiem Równych Szans.

Temat IV. Instytucje międzynarodowej współpracy kulturalnej

• W wydarzeniach kulturalnych realizowanych w ramach Roku Dialogu uczestniczą kraje członkowskie UE.

- kraje zobowiązane są do przedstawienia Komisji Europejskiej dokumentu zwanego Narodową Strategią (opisującego sytuację społeczno-kulturową swojego kraju i co ważne głównie w odniesieniu do sytuacji mniejszości narodowych), np.:

- Łotwa i Czechy - liczna grupa Romów już mają zaplanowane działania w celu zintegrowania społeczności Romów poprzez przedsięwzięcia kulturalne i artystyczne;

- Irlandia, jako kraj, w którym imigranci stanowią coraz liczniejszą grupę (w ciągu 4 lat liczba imigrantów wzrosła tam o 87 %) chcą nawet zmienić system sedukacyjny, służbę zdrowia i warunki zatrudnienia;

-Cypr (Grecy i Turcy) dwie zupełnie różne kulturowo społeczności żyją na niewielkiej przestrzeni - uświadamianie społeczeństwu wartość pokojowego współistnienia narodów i korzyści z tego płynących;

- W Polsce napływ stale rosnący imigrantów ze wschodu stąd akcję, działania artystyczne przyczyniające się do ułatwienia integracji społeczności ukraińskiej i białoruskiej, np.: festiwale, warsztaty, seminaria i konferencje.

Temat V. Kultura w prawie i obrocie międzynarodowym

„Pijemy capuccino i brandy, wyposażamy mieszkania w meble IKEA, ubieramy się u Bennetona, słuchamy brytyjskiego rocka, jeździmy samochodami Hyundai”

czy to nie jest międzynarodowy obrót kulturą???????????

• Rola umów międzynarodowych. Umowy wielostronne - powszechne i regionalne; umowy dwustronne:

- ochrona dóbr kultury w czasie konfliktów zbrojnych (Konwencja haska);

- transgraniczny obrót dobrami kultury - państwa można zamknąć w granicach a idei się nie da;

- międzynarodowy rynek sztuki - kwestie globalizacji;

- regulacje UE odnośnie rewindykacji i restytucji dóbr kultury;

- regulacje UNIDROIT (Międzynarodowy Instytut Unifikacji Prawa Prywatnego) - prawa autorskie;

- ochrona światowego dziedzictwa, podwodnego dziedzictwa, niematerialnego i zróżnicowanego dziedzictwa kulturalnego.

Temat V. Kultura w prawie i obrocie międzynarodowym

Podstawą prawną w zakresie międzynarodowej ochrony dóbr kultury jest konwencja O ochronie dóbr Kultury w razie konfliktu zbrojnego podpisana 14 maja 1954 r. w Hadze.

• Konwencję uzupełnił Regulamin Wykonawczy, który wprowadził Międzynarodowe Listy Osobistości nadających się do sprawowania funkcji Komisarza Generalnego do Spraw Dóbr Kulturalnych.

• Regulamin powołał również Międzynarodowy Rejestr Dóbr Kulturalnych Objętych Ochroną Specjalną, do którego członkowie konwencji mają prawo wpisywać nieruchome dobra kultury oraz miejsca przechowywania ruchomych dóbr kultury (schrony).

Temat V. Kultura w prawie i obrocie międzynarodowym

• Regulacje UE odnośnie rewindykacji i restytucji dóbr kultury;

Rewindykacja - odzyskanie dóbr kultury będących własnością państwa ubiegającego się o nie, a wywiezionych w wyniku zagrabienia (np. kolekcje obrazów, monet, księgozbiory, archiwalia).

Restytucja mienia to zwrot w formie ekwiwalentu (np. pieniężnego) lub w naturze mienia bezprawnie skonfiskowanego przez rząd lub władze samorządowe (np. sprawa restytucji mienia pożydowskiego, poniemieckiego w Polsce).

W europejskim ustawodawstwie od dawna obowiązuje generalna zasada, że zajęcie terytorium przez inne państwa nie oznacza wywłaszczenia własności prywatnej.

Temat V. Kultura w prawie i obrocie międzynarodowym

• Prawo autorskie obowiązujące w USA uznawane jest za transakcję pomiędzy społeczeństwem i „autorami” (chociaż w rzeczywistości zazwyczaj wydawcy przejmują kontrolę nad należącą do autorów częścią tej umowy).

• W UE do czasu wydania Białej Księgi - społeczeństwo powinno zrezygnować z niektórych wolności wymienić na możliwość korzystania z opublikowanych dzieł. Inaczej: prawo autorskie wiąże się z rezygnacją z niektórych wolności i utrzymaniem innych.

• Uwaga podstawowa do postanowień Białej Księgi UE, to system odpowiedzialności zbiorowej, w którym np.: od właściciela komputera wymaga się monitorowania kontrolowania działalności wszystkich jego użytkowników, pod groźbą bycia ukaranym za czyny, których nie był współuczestnikiem, ale którym nie zdołał aktywnie zapobiec.

Temat VI. Polityka kulturalna Polski

• Instytucje realizujące zagraniczną politykę kulturalną RP;

• Priorytety terytorialne zagranicznej polityki kulturalnej, adresaci;

• Model polskiej dyplomacji kulturalnej.

Temat VI. Polityka kulturalna Polski

Instytucje realizujące zagraniczną politykę kulturalną RP:

• Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego;

• Ministerstwo Spraw Zagranicznych.

Cele zagranicznej polityki kulturalnej w 2008 r.:

• zwiększenie obecności polskiej oferty kulturalnej w wybranych krajach i regionach świata mające na celu wzmocnienie pozytywnego wizerunku Polski na arenie międzynarodowej,

• podkreślenie wkładu najwybitniejszych polskich twórców w kulturę europejską i światową poprzez zwrócenie większej uwagi zagranicznych odbiorców na osiągnięcia współcześnie żyjących polskich artystów, zarówno renomowanych, jak i młodych, odnoszących pierwsze sukcesy na arenie międzynarodowej,

• promocja polskiego dziedzictwa kulturowego i popularyzacja za granicą postaci i wydarzeń historycznych związanych z Polską, które pozostawiły istotny i trwały ślad w dziejach kultury europejskiej i światowej. Upowszechnianie wiedzy o polskiej myśli politycznej i wkładzie naszego kraju w rozwój demokracji na świecie,

• promocja polskich dokonań w dziedzinie ochrony zabytków, w tym archeologicznych i działań polskich specjalistów na rzecz ratowania dziedzictwa kulturowego w świecie.

Temat VI. Polityka kulturalna Polski

Priorytety zagranicznej polityki kulturalnej RP w układzie geograficznym

na 2008 rok:

• Kraje Unii Europejskiej, Rosja

• Inne kraje europejskie (w tym Ukraina)

• Izrael, Bliski Wschód

• USA, Kanada,

• Kraje Azji Centralnej i Dalekiego Wschodu

• Kraje Afryki, Ameryki Łacińskiej i inne niewymienione.

Temat VI. Polityka kulturalna Polski

• Model polskiej dyplomacji kulturalnej.

Instytuty Kultury Polskiej za granicą:

Berlin, Bratysława, Budapeszt, Bukareszt, Düsseldorf, Kijów, Lipsk, Londyn, Mińsk, Moskwa, Nowy Jork, Paryż, Petersburg, Praga, Rzym, Sofia, Sztokholm, Tel Awiw, Wiedeń, Wilno.

Temat VI. Polityka kulturalna Polski

Przykład pozarządowej promocji kultury polskiej zagranicą w roku 2007:

- Wyjazd Teatru Śląskiego z "Weselem" St. Wyspiańskiego do Lwowa w ramach Roku Wyspiańskiego;

- Udział Zespołu Pieśni i Tańca "Lublin" im. Wandy Kaniorowej w Międzynarodowych Festiwalach Folklorystycznych we Włoszech, na Cyprze, w Belgii i Mołdawii w 2007 roku

- UDZIAŁ WARSZAWSKIEGO CHÓRU CHŁOPIĘCEGO I MĘSKIEGO W 46 MIĘDZYNARODOWYM KONKURSIE SEGHIZZI CORALE W GORIZZI WE WŁOSZECH

- Premiera opery "Straszny Dwór" Stanisława Moniuszki w Chicago (USA, stan Illinois)

- Polscy uczniowie Nadii Boulanger w twórczości kameralnej - Paryż

- TOURNEE ARTYSTYCZNE ORKIESTRY KAMERALNEJ POLSKIEGO RADIA AMADEUS POD DYREKCJĄ AGNIESZKI DUCZMAL - JAPONIA 2007

- Podróż koncertowa Chóru Kameralnego Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu do Australii i udział w National Multicultural Festival w Canberze oraz koncerty w ośrodkach skupiających Polonię australijską

• Tournee Zespołu Wokalistów Camerata Nova w Brazylii

• FESTWAL KULTURY POLSKIEJ POLONIA CARIOCA, RIO DE JANEIRO 2007

• Zagraniczne Konkursy Polskiej Piosenki - w Niemczech, w Szwecji, w Czechach, w Danii, na Ukrainie, na Białorusi, na Litwie, na Łotwie, w Rosji, na Węgrzech oraz na Słowacji

• Prezentacja przedstawienia teatralnego "2007: Macbeth" w reżyserii Grzegorza Jarzyny w "St. Ann's Warehouse" w Nowym Jorku w okresie od 29 lipca do 28 sierpnia 2007 roku.

Życie to szansa - nie strać jej! Życie to piękno - podziwiaj je! Życie to szczęście - kosztuj go! Życie to marzenie - urealnij je! Życie to wyzwanie - podejmij je! Życie to zadanie - spełnij je! Życie to skarb - doceń go! Życie to bogactwo - strzeż go! Życie to miłość - raduj się nią! Życie to życie - broń go! W dniu kolejnych urodzin życzę Ci: Dużo miłości bo ona jest najważniejsza, Szczęścia ono także jest ważne, Prawdy bo ona czyni wolnym, Odpowiedzialności bo ona pomaga nam się koncentrować, sprawia że jesteśmy uczciwi, utrzymuje nas na szlaku. Stabilnej, kochającej, troskliwej i wzajemnie wspierającej osoby obok siebie, prawdziwych przyjaciół i wszystkiego najlepszego :)

---