Materiały do ćwiczeń z chorób zakaźnych psów i kotów. Oprac: A. Platt

Bartoneloza kotów

Etiologia:

Bartonella spp.

1.B. henselae

2.B. clarridgeiae

3.B. kochlerae

4.B. bovis

• Bakterie hemotropowe, Gram (-)

• zlokalizowane w erytrocytach

Przenoszone przez wektory

B. henselae

• Czynnik etiologiczny choroby kociego pazura (cat scratch disease)

• Koty są przeważnie bezobjawowymi nosicielami zarazka

• Seroreaktywność u kotów wzrasta wraz z wiekiem

• Zakażenia częściej u kotów dzikich i zapchlonych

Objawy po zakażeniu doświadczalnym:

• Grudki lub małe ropnie w miejscu inokulacji

• Przejściowa gorączka powyżej 39, 4 0C

• Objawy ogólne

• Powiększenie węzłów chłonnych

• Objawy z CUN

• oczopląs

• drżenia całego ciała

• lokalne zaburzenia motoryczne

• wzrost lub zmniejszenie reakcji na bodźce zewnętrzne

• zmiany w zachowaniu

• Bóle mięśniowe

• Zaburzenia rozrodu

Zmiany sekcyjne

• Rozrost węzłów chłonnych i śledziony

• Ogniska ropno-ziarniniakowate

• Zapalenie nerek

• Śródmiąższowe zapalenie mięśnia sercowego

Rozpoznanie:

• Badania cytologiczne

• Metodami immunocytochemicznymi i immunohistochemicznymi

• 
  wykazanie obecności B. henselae pozakomórkowo we krwi obwodowej i innych tkankach

• Izolacja bakterii

• wynik dodatni z posiewu krwi i tkanek

• hodowla na podłożu krwawym

• Badania serologiczne: IF, EIA, western blot

• PCR

Zakażenia mykoplazmowe i ureaplazmowe

Mycoplasma

• najmniejsza, pozbawiona ściany komórkowej bakteria

• pasożyt czerwonych krwinek

• adhezja do powierzchni erytrocytów

Zakażenia mykoplazmowe

1. Wywoływane przez mykoplazmy mające powinowadztwo do krwi - mykoplazmy hemotropowe

2. Wywoływane przez mykoplazmy bez powinowadztwa do krwi

Zakażenia wywoływane przez mykoplazmy mające powinowadztwo do krwi - mykoplazmy hemotropowe

Mycoplasma haemocanis - wywołuje niedokrwistość u psów

Mycoplasma haemofelis (dawniej Haemobartonella felis) - u kotów

HEMOBARTONELOZA KOTÓW
(zakaźna anemia kotów
(Feline Infectious Anemia)

Etiologia: Mycoplasma haemofelis

rodzina: Anaplasmatacae

Rząd: Rickettsiales

• atakuje krwinki czerwone kotów

• przenoszona przez kleszcze i pchły

• możliwe jest też zakażenie kociąt ssących przez mleko matki

• z krwią w czasie transfuzji

• w czasie walk

Drogi zakażenia

• Poprzez ukąszenia krwiopijnych ektopasożytów

• Kontakt z krwią (walki kotów)

• Jatrogennie (transfuzje krwi)

• per os

• Pionowo - przez łożysko

Bakterie umiejscowione są na otoczkach erytrocytów. Stanowią antygeny stymulujące produkcję przeciwciał przeciwko erytrocytom. Powstaje anemia autohemolityczna.

Jeśli choroba występuje jako pierwotne schorzenie, to rozwija się anemia regeneratywna. Jeśli choroba towarzyszy innym schorzeniom, to rozwija się anemia nieregeneratywna.

• HEMOBARTONELOZA KOTÓW może przez wiele lat występować w postaci podklinicznej

Czynniki predysponujące:

• usunięcie śledziony

• osłabienie odporności

• choroby zakaźne - białaczka kocia (FeLV), zespół osłabienia odporności (FIV)

Objawy:

• Anemia - często jedyny objaw

• spowodowana głównie przez immunologiczny rozpad krwinek, a nie przez bezpośrednie działanie zarazka

• przebieg zwykle łagodny lub bezobjawowy

• osłabienie

• senność

• spadek kondycji

• brak apetytu

• blade lub zażółcone błony śluzowe

• gorączka

• przy postaci przewlekłej wychudzenie

• możliwe powiększenie śledziony

• koty - ozdrowieńcy stają się nosicielami

• choroba może przebiegać cyklicznie

• najcięższy przebieg - koty zakażone FeLV lub FIV

• Silniejsza niedokrwistość

• Forma anemii makrocytarnej, niedobarwliwej

• U zakażonych kotów częściej pojawiają się nowotwory układu krwiotwórczego

Zmiany sekcyjne

• Ogólne niedokrwienie tkanek

• Słabo zaznaczona żółtaczka

• Powiększenie

• wątroby

• śledziony

• węzłów chłonnych

Badanie histopatologiczna

• Zgrubienie ścian pęcherzyków płucnych

Rozpoznanie:

• Badania hematologiczne

• stwierdzenie ziarnistych lub obrączkowatych drobnoustrojów na powierzchni erytrocytów w rozmazie krwi

• znaczna anemia

• niedokrwistość normochromatyczna i normocytarna

• w cięższych przypadkach anemia regeneracyjna makrocytarna

• hematokryt zwykle poniżej 0,2

• stężenie hemoglobiny nie przekracza 4g/l

• podczas ostrej fazy liczba erytrocytów spada do 3,3x10 µl

• obecność niedojrzałych jądrzastych retikulocytów (procesy regeneracyjne lub uszkodzenie szpiku)

• Badanie serologiczne w kierunku białaczki oraz zespołu obniżonej odporności

• PCR

Leczenie:

• antybiotykoterapia przez minimum 3 tygodnie

• oksytetracyklina - 20 mg/kg m.c. 2x dziennie

• doksycyklina - 5 mg/kg mc (można łącznie z OTC)

• tetracykliny

• przy ciężkim przebiegu - glikokortykosteroidy

• Prednisolon - 1-2 mg/kg mc przez 7-14 dni

• jeżeli kot jest odwodniony i osłabiony - kroplówka z płynów bogatych w glukozę.

• przy silnej anemii - transfuzja krwi.

Zakażenia wywoływane przez mykoplazmy bez powinowadztwa do krwi

Rodzaj Mycoplasma i Ureaplasma

• Stanowią naturalną florę błon śluzowych psów i kotów

Powodują:

• Zapalenia błon śluzowych i surowiczych i układu płciowego i moczopłciowego

• Zapalenia stawów

• Zapalenia gruczołu mlekowego

• Zapalenia spojówek

Ureaplazmy - mykoplazmy zasiedlające śluzówki układu moczopłciowego

• Są przyczyną wtórnych infekcji wirusowych

OBJAWY;

• Objawy ze strony narządu wzroku

• Objawy oddechowe

• Objawy ze strony dróg moczowo-płciowych

• Objawy ogólne

• Objawy ze strony układu ruchu

• Objawy żołądkowo-jelitowe

• Ropnie

Objawy ze strony narządu wzroku

Mycoplasma felis

• Zapalenie spojówek u młodych kotów

• Surowiczy lub śluzowy wypływ

• Przekrwienie i obrzęk spojówek

Objawy oddechowe

Mycoplasma spp., M. cynos, M. felis

• Infekcje tylko u kotów i psów z

• obniżoną odpornością

• upośledzoną wentylacją płuc

• Przewlekłe zapalenia płuc

• Ropne stany zapalne dróg oddechowych

• Śródmiąższowe zapalenie płuc

Drogi moczowo-płciowe

Ureaplasma spp., M. felis, M. gateae, M. canis

• Sprzyjają zakażeniu czynniki ułatwiające kolonizację

• Guzy

• Piasek

• Inne zakażenia

• Zaburzenia płodności

Objawy ogólne

• Wnikanie wgłąb organizmu po przełamaniu barier odpornościowych

• nowotwory

• immunosupresja

Ze strony układu ruchu

M. gateae, M. spumans

• Objawy typowe dla polyarthritis

• Mogą być bezpośrednią przyczyną zapaleń stawów

Objawy żołądkowo-jelitowe

• Zapalenie okrężnicy

Ropnie

M. canis, M. spumans

• Wikłanie ran kąsanych

• Ropnie w tkance podskórnej, mięśniach, płucach

• Zawartość ropni bezwonna z licznymi neutrofilami

Rozpoznania:

• Izolacja większej ilości drobnoustrojów od zwierząt z objawami klinicznymi z:

• wymazów

• wysięków

• ropy

• osadu z moczu

• Podwyższenie miana przeciwciał

• Odczyn immunofluorescencji bezpośredniej

• PCR

• Poprawa po zastosowaniu antybiotyków

Leczenie:

• Doksycyklina - psy i koty - 10-20 mg/kg p.o. (i.V.)

• Tetracyklina - psy i koty - 22-30 mg/kg p.o.

• Chloramfenikol - psy - 25-50 mg/kg p.o. (i.V., s.c., i.m.)

• koty 25 mg/kg p.o.

• Klindamycyna - psy i koty - 5-11 mg/kg p.o.

• Enrofloksacyna - psy i koty - 5 mg/kg p.o. (s.c.)

---