AROMATERAPIA

Aromaterapia - termin ten stworzył chemik francuski Rene-Maurice Gatefosse, badacz olejków eterycznych. Jest metodą terapii polegającą na leczeniu środkami zapachowymi pod postacią olejków eterycznych pochodzenia roślinnego. Narzędziem pracy w aromaterapii są olejki eteryczne (aromatyczne).

Historia od czasów najdawniejszych wskazuje, że ludzie używali olejków eterycznych do wielu różnych celów, wśród których działania terapeutyczne były najważniejsze. Zarówno biblia jak i stare księgi indyjskie, egipskie papirusy, czy antyczne chińskie recepty zawierają opisy olejków eterycznych. Są opisane w literaturze starożytnej, w legendach i poezji. Wśród wielu interesujących historii czystym przykładem aromaterapii jest to, że cierpiąca na bezsenność Kleopatra napełniała poduszki płatkami róż, co zapewniało jej dobry sen i piękne marzenia senne. Współczesne badania wykazały, że olejek różany zawiera składniki o działaniu relaksującym i nasennym. Wiele znanych w medycynie ludowej sposobów leczenia opiera się na bezpośrednim lub pośrednim stosowaniu olejków eterycznych. Wiadomo na przykład, że w czasach wielkich epidemii nie ulegali im rękawicznicy, ponieważ szczególnie w średniowieczu było w zwyczaju mocno perfumować skórzane rękawiczki. Historia opowiada też o angielskim średniowiecznym miasteczku, które uniknęło epidemii cholery, ponieważ cała ludność trudniła się uprawą i destylacją lawendy. Wiele lat później Francuz Gatefosse potwierdził antyseptyczne działanie olejku lawendowego lecząc rannych żołnierzy w czasie pierwszej wojny światowej. Jest on twórcą określenia "Aromaterapia" i autorem pierwszej książki na ten temat.

Olejki eteryczne są węglowodorami, substancjami zapachowymi, powstającymi i magazynowanymi w specjalnych komórkach rośliny znajdujących się w liściach, meszku pokrywającym liście (najbardziej aromatyczne), pniu, korze, skórkach owoców.

Sposoby pozyskiwania:

• Wytłaczanie - głównie owoce i rośliny cytrusowe

• Ekstrakcja eterem lub alkoholem oraz tłuszczem, tzw. nawanianie

• Destylacja z parą wodną- para pochłania olejek, który po schłodzeniu oddziela się od wody - płatki róż, eukaliptusa

W aromaterapii bardzo ważna jest jakość i pochodzenie olejku. Musi się charakteryzować nieskazitelną czystością. Nie może zawierać żadnych zanieczyszczeń i domieszek, a także substancji aromatycznych pochodzenia syntetycznego. Wiek olejku także ma znaczenie, w czystej formie nie powinno się go przechowywać dłużej niż 2 lata, a zmieszane z olejkami nośnikowymi zachowują swoją wartość tylko ok. 2 miesięcy. Z powodu swojej lotności i wrażliwości na światło olejki eteryczne muszą być przechowywane w małych, szczelnie zamkniętych, ciemnych pojemnikach szklanych.

Sposoby aromaterapii

Kąpiele - jest to najprostszy i najwygodniejszy sposób stosowania aromaterapii w domu. Kąpiele z olejkami eterycznymi leczą i wspomagają leczenie chorób krążenia, skóry, bezsenności, łagodzą bóle mięśni i bóle związane z takim urazami jak zwichnięcia, pomagają w odprężeniu i relaksie, usuwają uczucie zmęczenia. Przed kąpielą aromaterapeutyczną powinnyśmy wziąć prysznic lub zwykłą kąpiel - do kąpieli leczniczej nie powinno się używać środków myjących czy pieniących. Do już napełnionej wanny wkrapiamy od 5 do 15 kropli jednego lub kilku olejków i dokładnie mieszamy go z wodą. Silnie stężone olejki możemy rozcieńczyć olejem kokosowym. Pozwoli to na lepsze nawilżenie skóry. Dla poprawy działania kąpieli, przy wannie możemy zapalić świece zapachowe lub kadzidełka. Długość samej kąpieli terapeutycznej to 10 - 30 minut. Po kąpieli wcieramy w ciało balsam z olejkami. Wskazany jest również masaż. Takich kąpieli możemy zażywać w zależności od naszych potrzeb, nawet kilka razy w tygodniu.

Masaż - masaż z zastosowaniem olejków ma działanie relaksujące, pomaga w uwolnieniu się od nadmiernego napięcia mięśni, poprawia krążenie krwi i ogólne samopoczucie. Aby sporządzić olejek do masażu mieszamy od 5 do 15 kropli olejku eterycznego z 25ml naturalnego oleju roślinnego najlepiej migdałowego lub kokosowego. Olejek do masażu należy przechowywać w buteleczce z ciemnego szkła, w ciemnym i chłodnym miejscu (ale nie w lodówce). Przystępując do masażu nacieramy dłonie olejkiem i masujemy wybrane miejsca np. kark, barki, ramiona, plecy wcierając w nie olejek. Po masażu odpoczywamy przez kilkanaście minut i pozwalamy, aby skóra wchłonęła olejek potem możemy umyć ciało, wziąć prysznic lub kąpiel.

Inhalacje - najwygodniejszą, najpopularniejszą i bardzo estetyczną formą inhalacji są kominki aromaterapeutyczne. Ciepło świeczki podgrzewa miseczkę z mieszanką olejku (około 5 kropli) i wody (musi być przegotowana i gorąca), co powoduje odparowanie olejku i jego rozproszenie się w pomieszczeniu. Podobny efekt można uzyskać używając do inhalacji ceramiczny pierścień na żarówkę. Do kanalika pierścienia wlej 4-6 kropli olejku i umieść go na zapalonej żarówce. Pod wpływem ciepła z żarówki olejek w pierścieniu paruje. Używaj w pokojach, gdzie są chorzy lub aby wzmóc koncentrację podczas nauki i pracy. W ten sposób usuniesz nieprzyjemny zapach i uzyskasz miłą atmosferę oraz poczucie komfortu.

Kompresy - można stosować zimne lub ciepłe kompresy. Do mieszanki z wodą dodaj 2-5 kropli olejku. Zamocz bawełnianą ściereczkę w przegotowanym płynie i przyłóż do chorego miejsca. Kompresy ciepłe stosujemy na artretyzm, bóle mięśni, nerwobóle, bóle menstruacyjne i stany zapalne skóry. Kompresy zimne - bóle głowy, oczy, siniaki, stany napięcia. Przy skurczach kolce, opuchliznach, urazach stawów i stłuczeniach można zacząć od ciepłego kompresu, a zakończyć na zimnym. Może być także po oczyszczaniu cery, woskowaniu (drzewo herbaciane), po opalaniu (jaśmin), wspomaganiu leczenie trądziku (cedrowy olejek lub sandałowy)

Kadzidełka bambusowe - bardzo starym sposobem aromatyzowania powietrza są kadzidełka bambusowe, cieniutkie pałeczki oblepione pachnącą żywicą z dodatkiem węgla drzewnego, zmielonego drewna sandałowego i olejków eterycznych. Kadzidełko pali się około 30 minut. Można sobie wybrać ulubiony zapach, zawsze jednak towarzyszyć mu będzie aromat drewna sandałowego. Są kadzidełka z kompozycją zapachów o szczególnym działaniu, np. odprężającym, sprzyjającym kontemplacji lub koncentracji.

Pot-pourri - w mieszkaniu warto ustawić pot-pourri. To nasączona wonnymi olejkami dekoracyjna mieszanina płatków kwiatowych, liści, suszonych owoców. Na trzy, cztery garście mieszanki stosuje się około 20 kropli. Kiedy zapach zanika, potpourri skrapiamy ponownie.

Vapozon- dodaje się olejek do vapozonu bądź też do kominka aromaterapeutycznego, najczęściej są to olejki o właściwościach uspokajających, takich jak lawenda, tymianek, cytryna

Uwagi i przeciwwskazania:

• Osoby cierpiące na astmę, jak i te mające kruche naczynia krwionośne nie mogą stosować inhalacji

• Z każdym olejkiem trzeba się bliżej zapoznać. Olejki mogą być niebezpieczne dla osób cierpiących na epilepsję, choroby układu nerwowego.

• Osoby ze skłonnościami do alergii powinny przed zastosowaniem olejków wykonać test alergiczny - rozpuszczonym w wodzie olejkiem posmarowaćc skórę za uchem i odczekać 12 godzin.

• Nie wolno z własnej inicjatywy stosować olejków doustnie

• Należy unikać długiego stosowania tego samego rodzaju olejku.

• Stosowanie olejków eterycznych w czasie ciąży powinno być skonsultowane z lekarzem lub aromatoterapeutą. Kobiety w ciąży nie powinny używać olejków: arcydzięglowego, tymiankowego, melisowego, mięty pieprzowej, jałowcowego, cyprysowego, hyzopowego, lawendowego, majerankowego, różanego, rumiankowego i kopru włoskiego. Generalnie przez pierwsze 3 miesiące ciąży w ogóle nie należy używać olejków.

• Wszystkie olejki cytrusowe podnoszą wrażliwość na słońce i dlatego po ich użyciu przez 6 godzin powinno się unikać kąpieli słonecznych. Najsilniej fototoksycznie działają: olejek bergamotowy, olejek limetkowy, olejek z pomarańczy gorzkiej, olejek cytrynowy i grejpfrutowy.

• Przed zastosowaniem na skórę trzeba wszystkie olejki rozcieńczyć, z wyjątkiem lawendowego i z drzewa herbacianego. Najbardziej drażniąco na skórę wpływają olejki: z angielskiego ziela, cynamonowy, miętowy, goździkowy, oregano i tymiankowy.

• Nie wolno wykonywać masażu aromatoterapeutycznego osobom ze stanami zapalnymi, jak np. żylaki podudzia lub zakrzepica, przy zakażeniu i ranach skóry, w przypadku chorób zakaźnych, przy wysokiej temperaturze ciała. Masaż jest niewskazany dla chorych na serce, nowotwory, po niedawno przebytej operacji.

• Olejku geraniowego nie powinno się stosować korzystając z pigułek antykoncepcyjnych, a tymiankowego przy nadciśnieniu.

• Dzieci nie mogą mieć dostępu do olejków eterycznych. Niektóre są żrące bądź trujące (zwłaszcza nie rozcieńczone).

• Rozmaryn, szałwia i tymianek nie powinny być stosowane u osób z wysokim ciśnieniem tętniczym.

• Ważne jest aby stosowanie aromaterapii nie zastąpiło porady lekarza.

Należy także pamiętać, że nawet niewielka ilość stosowanego olejku może po pewnym czasie skumulować się w organizmie do niebezpiecznego poziomu.

Olejek bergamotowy bergamotte (Włochy) nazwa pochodzi z miasta, w którym zaczęto uprawiać roślinę, z której pozyskuje się ten olejek. Ma zastosowanie w leczeniu infekcji dróg moczowych, stanów depresyjnych i lękowych oraz jako środek pielęgnacyjny. Do masażu jest używany w przypadkach napięć. Ma też działanie przeciwbólowe i przyspiesza gojenie się strupów pojawiających się po ospie wietrznej, leczy trądzik pospolity, pomocny przy opryszczce, bo hamuje namnażanie HIV, unikać przy nim słońca

- wyciskany ze skórki owocu cytrusowego

• działanie antyseptyczne, rozkurczowe

• pobudza apetyt

• stosowany przy infekcji górnych dróg oddechowych, działa przeciwlękowo przy stanach depresyjnych

• ze względu na swe właściwości bakteriobójcze olejek bergamotowy jest stosowany we Włoszech zamiast jodyny, w połączeniu z mydłem jest zalecany do dezynfekcji rąk.

Do masażu aromaterapeutycznego przygotowuje się specjalną mieszankę oleju bazowego z olejkiem aromatycznym. Olej bazowy należy dobierać w zależności od rodzaju cery:

• oliwkowy- do skór wrażliwych, suchych i zwiotczałych, ma działanie natłuszczające

• lniany- cery suche i wrażliwe, bogaty w witaminę E, czasami wywołuje podrażnienia, działanie przeciwzapalne

• z pestek z brzoskwini- bogaty w witaminy, działanie regenerujące
  
  olej migdałowy - działa zmiękczająco, idealny do pielęgnacji cery suchej i wrażliwej
  
  olej z miazgi kakaowej - ma działanie nawilżające polecany jest do cery wrażliwej
  
  olej sezamowy - przeznaczony jest do pielęgnacji cery z trądzikiem różowatym
  
  olej saflorowy - do pielęgnacji skóry suchej,odwodnionej w łuszczycy i wyprysku, zastosowany do cery wrażliwej może wywołać podrażnienie
  
  olej awokado - działa natłuszczająco, używany do pielęgnacji skóry suchej i wrażliwej

Olejki, których nie można stosować w ciąży: bazylikowy, cynamonowy, hyzopowy, lebiodkowy, majerankowy, mięty polnej, mirrowy, szałwiowy, tymiankowy

Można stosować w ciąży: melisa, mandarynka, rumianek, bergamotka, lawenda, cytryna

Stosujemy olejki o stężeniu do 3 %

Po zabiegach z zakresu aromaterapii przez kilka dni nie wolno się opalać, niektóre olejki mają działanie fotouczulające, np. bergamotka

Przeciwwskazania do zabiegów:

• choroby nerek, bo wydzielane są z moczem

• astma

• zaawansowana choroba serca

• nowotwory

• stany alergiczne skóry

• grzybice

• uszkodzenia skóry

olejek cytrynowy- działanie antyseptyczne, obniża ciśnienie krwi, łagodzi zdenerwowanie, wspomaga leczenie brodawek i odcisków

olejek lawendowy- antyseptyczne, przeciwbólowe, uspokajające, zalecany przy bólach mięśniowych, wspomaga leczenie trądziku i reguluje wydzielanie sebum

olejek mięty pieprzowej- miejscowo znieczulająco i antyseptycznie

olejek bergamotka- leczy trądzik pospolity, pomocny przy opryszczce, bo hamuje namnażanie HIV, unikać przy nim słońca

olejek geraniowy- reguluje wydzielanie łoju, antyseptycznie, stymuluje układ limfatyczny

olejek szławiowy- przyspiesza gojenie ran, odkażająco

ZABIEG AROMATERAPEUTYCZNY- przygotowanie mieszanki: do ok. 3 łyżeczek bazy, dodać kilka do kilkunastu kropli olejku pielęgnacyjnego (nie eterycznego), wymieszać, dodać 1-5 kropli wybranego olejku eterycznego

Olejki pielęgnacyjne: aloe vera do skóry suchej i multiwitaminowy do każdego typu skóry

Kolejność czynności:

• Demakijaż

• Peeling

• Ewentualne nałożenie serum przeciwutleniającego

• Przygotowanie mieszanki

• Masaż na mieszance 15-20 minut

• Zmycie

• Maska odpowiednia dla typu skóry + krem na okolice oczu

---