Wybory parlamentarne |
|||||||
1989 |
1991 |
1993 |
1997 |
2001 |
|||
Wybory czerwcowe, Wybory kontraktowe
Wybory do Sejmu X kadencji Sejm kontraktowy był efektem porozumienia kończącego obrady Okrągłego Stołu. 35% miejsc (161 mandatów) było obsadzanych w wolnych wyborach, reszta (w tym 35 miejsc z listy krajowej) była zagwarantowana dla PZPR i partii sojuszniczych (ZSL, SD oraz trzech stronnictw katolickich)
I tura: 4 czerwca Wyniki: Zdecydowane zwycięstwo „Solidarności”. 160/161 mandatów do Sejmu Koalicja rządowa: 3 mandaty do Sejmu. Frekwencja: 62,7%
II tura: 18 czerwca Opozycja uzyskała 1 brakujący mandat do Sejmu i 7 do Senatu. Frekwencja: 25%
Wybory do Senatu I kadencji Wybory do Senatu miały być całkowicie wolne i demokratyczne. Wyniki I tury: 92/100 mandatów dla opozycji Wyniki II tury: 7 mandatów dla opozycji
Rząd Na czele pierwszego niekomunistycznego rządu stanął Mazowiecki. Od '90 - J. K. Kielecki (KLD)
|
Pierwsze całkowicie wolne wybory w powojennej Polsce.
Termin: 27 października
Wybory do Sejmu I kadencji Ordynacja: proporcjonalna Progi wyborcze: brak Metoda: Hare-Niemeyera Okręgi wyborcze: 391 mandatów z 37 okręgów, 69 mandatów z listy krajowej. Okręgi duże, 7-17 mandatów. Listy zblokowane* Wyniki (najważniejsze): UD 12,32% SLD 11.99% PSL 9,22% WAK 8,98% PC 8,71% KLD 7,49% NSZZ „S” 5,95% Frekwencja: 43,20%
Wybory do Senatu II kadencji Ordynacja: większościowa, większość względna Okręgi: województwa, 2-3 senatorów na województwo Wyniki (najważniejsze): UD , NSZZ „S”, WAK, Porozumienie Obywatelskie Centrum, PSL - Sojusz Programowy, KLD, Porozumienie Ludowe, SLD, KPN, PCD Frekwencja: 43,20
Rząd J. Olszewski (PC) 33 dni Pawlaka (PSL) Od '92 H. Suchocka (UD)
|
Rozpisane na skutek zarządzenie Prezydenta L. Wałęsy o rozwiązaniu Sejmu.
Termin: 19 września
Wybory do Sejmu II kadencji Ordynacja: proporcjonalna (391 mandatów, 69 z list krajowych) Progi wyborcze: partie 5%, koalicje 8%, z list krajowych 7% Metoda: d'Hondta Okręgi wyborcze: małe Wyniki (najważniejsze):
SLD 20% Frekwencja: 52,08%
Wybory do Senatu III kadencji Ordynacja: większościowa Okręgi: województwa, 2-3 senatorów na województwo Wyniki (najważniejsze): SLD, PSL, NSZZ „S”, UD, BBWR, UP Frekwencja: 52,06%
Rząd Koalicja SLD z PSL z W. Pawlakiem (PSL) na czele W '95 zastąpił go J. Oleksy (SLD). W '96 premierem został W. Cimoszewicz (SLD) |
Termin: 21 września
Wybory do Sejmu III kadencji Ordynacja: proporcjonalna (391 mandatów, 69 z listy krajowej) Progi wyborcze: komitety 5%, koalicje 8%, z list krajowych 7% Metoda: d'Hondta Wyniki: AWS 33,83% SLD 27,13% UW 13,37 PSL 7,31 ROP 5,56 Mniejszość Niemiecka - 2 mandaty Frekwencja: 47,93
Wybory do Senatu IV kadencji Ordynacja: większościowa Okręgi: województwa, 2-3 senatorów na województwo Wyniki: AWS, SLD, UW, ROP, PSL, niezależni Frekwencja: 47,92
Rząd Koalicja AWD z UW z J. Buzkiem (AWS) na czele - jedyny premier, który przetrwał całą kadencję |
Termin: 23 września
Wybory do Sejmu IV kadencji Ordynacja: Proporcjonalna. Zniesienie listy krajowej. Progi wyborcze: komitety 5%, koalicje 8% Metoda: zmodyfikowana metoda Sainte-Lague Wyniki:
SLD-UP 41% Mniejszość Niemiecka - 2 mandaty Frekwencja: 46,29%
Wybory do Senatu V kadencji Ordynacja: większościowa Okręgi: województwa, 2-4 senatorów na województwo Wyniki (liczba mandatów): SLD-UP 75, Blok Senat 2001 15, PSL 4, Samoobrona RP 2, LPR 2, niezależni 2 Frekwencja: 46,28
Rząd Koalicja SLD, UP, PSL z L. Millerem (SLD) na czele
M. Belka (bezpartyjny), rekomendowany przez Kwaśniewskiego, popierany przez SLD |
|||
Wybory prezydenckie |
|||||||
1989 |
1990 |
1995 |
2000 |
||||
Przywrócenie prezydentury było jednym z politycznych kompromisów zawartych podczas rozmów przy Okrągłym Stole. Urząd został utworzony na mocy nowelizacji konstytucji w kwietniu '89.
Sytuacja polityczna przed wyborami: sukces opozycji w wyborach do parlamentu, dezorientacja elit Termin: 19 lipca 1989 Wyboru dokonało Zgromadzenie Narodowe. Wyłącznym kandydatem był gen. W. Jaruzelski (strona opozycyjna musiała zrezygnować ze zgłoszenia swojego kandydata, aby uniknąć kryzysu politycznego)
W głosowaniu wzięło udział 544 posłów i senatorów. 11 członków OKP było nieobecnych. 7 oddało nieważne głosy. Większość bezwzględna wynosiła 269 głosów. Oddanie nieważnych głosów przesądziło o wyborze Jaruzelskiego.
Za: 270 Przeciw 233 Wstrzymało się: 34 |
Pierwsze powszechne wybory prezydenckie. Wymagana większość bezwzględna
Sytuacja polityczna przed wyborami: utrata władzy przez komunistów w bloku wschodnim, zmiana układy sił w Polsce, zakończenie działalności PZPR, ekonomiczna „terapia szokowa” - reformy Balcerowicza I tura: 25 listopada Kampania: brak przedstawienia programów politycznych, koncepcji prezydentury; ogólnikowe hasła i symbole; personalne ataki; demagogia. Kandydaci: 6 Wałęsa, Mazowiecki, Moczulski (KPN), Bartoszcze (PSL), Cimoszewicz (popierany przez postkomunistyczną lewicę), Tymiński (niezależny) Wyniki: L. Wałęsa 40,0% Tymiński 23,1% Mazowiecki 18,1% Cimoszewicz 9,2% … Frekwencja: 60,6%
II tura: 9 grudnia Kampania: zarzucanie sobie agenturalnej przeszłości, dążenia do dyktatury, niszczenia gospodarki Wyniki: Wałęsa 72,2% Tymiński 25,8% Frekwencja: 53,4% |
Sytuacja polityczna przed wyborami: marginalizacja partii prawicowych, konflikt Wałęsa - koalicja SLD-PSL I tura: 5 listopada Kampania: zakłócanie kampanii Kwaśniewskiego, stanowisko kościoła, polaryzacja sceny politycznej Kandydaci: 17 Faworyci wyborów: A. Kwaśniewski, L. Wałęsa, J. Kuroń (UW), H. Gronkiewicz-Walz, T. Zieliński (UP) Liderzy partyjni i znani politycy: J. Olwszewski, W. Pawlak, J. Korwin-Mikke, L. Moczulski*, L. Kaczyński*, A. Lepper, M. Markiewicz* Kandydaci spoza elity politycznej: L. Bubel, T. Koźluk, B. Pawłowski*, K. Piotrowicz, J. Pietrzak * wycofali się Wyniki (%): Kwaśniewski 35,11 Wałęsa 33,11 Kuroń 9,22 Olszewski 6,83 … Frekwencja: 64,70%
II tura: 19 listopada Kampania: kampania negatywna, zarzucanie Kwaśniewskiemu podania w PKW wyższego wykształcenia, sprawa Polisy, Wałęsie zarzucano niezapłacenie podatku od 1 mln $, sprawa Pastwy Debaty telewizyjne - wygrana Kwaśniewskiego Wyniki: Kwaśniewski 51,72% Wałęsa 48,28% Frekwencja: 68,22% |
Sytuacja polityczna przed wyborami: prezydent i rząd z różnych biegunów sceny politycznej, liczne konflikty między prezydentem a większością parlamentarną, silna pozycja Kwaśniewskiego - poparcie 55-65%. Termin: 8 października Kampania: spokojna, promowanie własnego wizerunku i programu, powstrzymywanie się od wzajemnych ataków (oprócz całowania ziemi kaliskiej przez Siwca) Kandydaci: 13 Faworyci: Kwaśniewski, Krzaklewski (AWS), Olechowski (bezpartyjny) Liderzy partyjni: Ikonowicz, Kalinowski, Lepper, Korwin-Mikke, Olszewski*, Łopuszański, Wałęsa Egzotyczni: gen. Wilecki, Pawłowski, Grabowski * wycofał się, wzywał o poparcie dla Krzaklewskiego Wyniki: Kwaśniewski 53,90% Olechowski 17,30% Krzaklewski 15,57% Frekwencja: 61,12% |
||||