Fizykoterapia - galwanizacja

Podział prądów na fizykoterapii:

• Prądy małej częstotliwości 0 - 1 000Hz

• Umownie zaliczamy tutaj galwanizację

• Średniej częstotliwości 1 000 - 100 000 Hz

• Prądy zmienne, interferencyjne, modulowane średniej częstotliwości

• Wielkiej częstotliwości 500 kHz - 5 000 MHz

• Krótkie fale, mikrofale, fale decymetrowe

Galwanizacja - prąd zaliczony do małej częstotliwości, ma stały kierunek i stałe natężenie. Prąd ten przepływając przez mięśnie i nerwy nie pobudza ich.

W elektroterapii prąd stały wykorzystujemy do:

• Galwanizacji

• Jonoforezy

• Kąpieli elektryczno-wodnych

Wpływ prądu stałego na organizm

Tkanki żywe z fizycznego punktu widzenia traktujemy, jako zespół przewodników jonowych, półprzewodników i izolatorów. Tkanki i płyny ustrojowe wykazują różnice w przewodnictwie elektrycznym, które zależy od uwodnienia oraz zawartych w nich elektrolitów. Największe przewodnictwo wykazuje płyn mózgowo-rdzeniowy, mniejsze osocze krwi, krew, mięśnie, wątroba, mózg, tkanka łączna oraz tkanka kostna. W zabiegach elektroleczniczych istotny wpływ wywiera opór skóry, a szczególnie jej warstwa rogowa. Głębsze warstwy tkanek ze względu na jej uwodnienie i obecność elektrolitów nie stwarzają większego oporu dla przepływu prądu. Prąd przepływa drogami o najmniejszym oporze, którymi są znajdujące się w skórze ujścia i przewody wyprowadzające gruczołów potowych. Przewody te są wypełnione potem, który jest roztworem elektrolitów. Stanowi dobre przejście dla prądu. W tkankach głębiej położonych prąd przepływa również drogami o najmniejszym oporze, tzn. wzdłuż naczyń krwionośnych, limfatycznych i nerwów.

Przepływowi prądu stałego przez tkanki towarzyszy wiele zjawisk fizyczno-chemicznych, a także fizjologicznych, do których należy zaliczyć:

• Zjawiska elektrochemiczne - związane są z elektrolizą występującą w czasie przepływu prądu przez elektrolity tkankowe

• Zjawiska elektrolityczne, do których zaliczamy:

• Elektroforezę

• Elektroosłonę

• Polegają one na przesunięciu względem siebie faz: rozproszonych i rozpraszających koloidów tkankowych pod wpływem pola elektrycznego

• Elektrotermiczne- polega na powstawaniu ciepła w tkankach pod wpływem prądu elektrycznego. Ciepło w tkankach powstaje w wyniku tarcia między poruszającymi się w polu elektrycznym jonami, a środowiskiem. Ilość ciepła powstałego w trakcie przepływu prądu stałego jest niewielka i nie wpływa w istotny sposób na zachodzące procesy. Istotny natomiast wpływ mają rozszerzone naczynia krwionośne pod wpływem przepływu prądu

• Reakcje nerwów i mięśni na prąd stały. Zgodnie z prawem Du Bais Reymonda - przyczyną powstania bodźców elektrycznych nie jest sam prąd, lecz dostatecznie szybka zmiana natężenia w czasie. Z tego względu prąd stały nie wywołuje w czasie przepływu skurczu mięśnia. Przepływ prądu przez tkankę nerwową i mięśniową powoduje zmianę ich pobudliwości - nazywamy to elektrotonus. W czasie przepływu prądu stałego pobudliwość pod katodą wzrasta, a pod anodą maleje

• Odczyn ze strony naczyń krwionośnych. Prąd powoduje rozszerzenie naczyń krwionośnych. Odczyn ten wyraża się zaczerwienieniem skóry, najwyraźniej występuje pod elektrodami, a w ich otoczeniu jest słabszy. Pod katodą rozszerzenie naczyń jest intensywniejsze, a pod anodą słabsze.

W przebiegu odczynu rozszerzenie naczyń krwionośnych pod wpływem prądu stałego możemy wyróżnić 3 okresy rozszerzenia naczyń:

• Rozszerzenie naczyń krwionośnych powierzchownych skóry, powodujące jej zaczerwienienie

• Rozszerzenie naczyń po upływie 30 minut słabnie lub ustępuje

• Występuje głębokie przekrwienie tkanek utrzymujące się do kilku godzin

Do zabiegu galwanizacji wykorzystujemy:

• Elektrody płaskie - z foli cynowej

• Elektrody płaskie - węglowe

• Elektrody specjalne

Przepływ prądu pomiędzy elektrodami jest uzależniony od:

• Rozmiarów elektrod

• Ich wzajemnego ułożenia

• Przewodnictwa różnych tkanek, które są między elektrodami: odległości, które są między elektrodami. Rozmiar elektrod decyduje o gęstości przepływającego przez nią prądu.

Gęstość prądu wyraża się stosunkiem natężenia do powierzchni elektrody, przez którą przepływa prąd elektryczny.

Ułożenie:

• Podłużne

• Poprzeczne

Wyróżniamy dwa rodzaje elektrod:

• Anoda + czerwona

• Katoda - czarna

Każda z nich może być czynna

Właściwości anody:

Ma działanie przeciwbólowe, kojące i uspokajające. Zmniejsza pobudliwość nerwów i mięśni. W okolicy anody dochodzi do wytwarzania reakcji kwaśnych i ścinania białka. Zawsze jest czerwona.

Właściwości katody:

Ma działanie pobudzające, drażniące i powoduje silne przekrwienie. Zwiększa pobudliwość nerwów i mięśni. W okolicy katody dochodzi do reakcji zasadowych i rozpuszczania białek w tkankach. Zawsze jest czarna.

Dawkowanie obiektywne opiera się na obliczeniu gęstości prądu na elektrodzie czynnej. Według Konarskiej wyróżnia się następujące rodzaje dawek:

• Dawka słaba 0,01 -0,1 mA/cm²

• Dawka średnia do 0,3 mA/cm²

• Dawka mocna do 0,5 mA/cm²

• Dawka maksymalna 1 mA/cm²

Subiektywna dawka opiera się na odczuciach pacjenta. Mają być mróweczki, ale nie może piec, boleć.

Galwanizacją można łatwo poparzyć

Prąd galwaniczny można stosować u dzieci i niemowląt w znacznie mniejszych dawkach:

• Niemowlęta 0,02-0,05mA

• Do 1 roku życia 3mA

• Do 3 roku życia 5mA

Nie daje się więcej niż 12mA w obrębie głowy i szyi 3-5mA.

Czas trwania zabiegu 15-20 minut. Głowa i szyja 5-15 minut.

10-20 zabiegów w serii.

Zazwyczaj codziennie, czasami, co drugi dzień.

Ogólne zasady:

• Należy sprawdzić czy pacjent ma zachowane czucie

• Skontrolować stan skóry

• Nie kładziemy elektrody na znamiona, wypryski, otarcia

Wielkość elektrody uzależniamy od wielkości pola zabiegowego i od techniki. Pod elektrodę wkładamy podkład, zazwyczaj z gazu 0,5-1,5 cm grubości, który dobrze moczymy w ciepłej wodzie i wyżymamy. Gaza ma być tak złożona, aby wystawała 1-2 cm poza elektrodę. Kładziemy najpierw gazę, a potem elektrodę. Ułożenie elektrod musi być takie, które spowoduje zagęszczenie prądu i wymusi równomierne rozmieszczenie prądu w obrębie całej elektrody. Należy pamiętać o tym, aby połączenie kabla z elektrodą było zawsze przeciwległe w stosunku do siebie. Na elektrodę kładziemy ceratę, a następnie mocujemy elektrodę za pomocą bandaża lub taśmy, pamiętając aby nie uciskać pola zabiegowego. Kable łączące elektrody z aparatem nie powinny leżeć na ciele pacjenta. Obsługa aparatu powinna być zgodna z instrukcją.

Pacjent powinien być poinformowany:

• odczuciach

• Podczas zabiegu nie może zmieniać pozycji i ruszać pokręteł aparatu

• W razie pieczenia, bólu ma wezwać terapeutę

• Po skończonym zabiegu powinien odpocząć 20-30 minut

Wskazania:

• Nerwobóle

• Polineuroaptie

• Choroba zwyrodnieniowa kręgosłupa i stawów obwodowych

• Zaburzenia krążenia obwodowego

• Utrudniony zrost kostny

Przeciwwskazania:

• Ropne zapalenie skory i tkanek miękkich

• Zmiany na skórze, wypryski, owrzodzenia

• Gorączka

• Spastyczność

• Zaburzenia czucia

• Nowotwory

• Częste procesy zapalne i infekcyjne

• Wszczepiony rozrusznik

• Różne problemy naczyniowe, zakrzepowe, zapalenia, zakrzepy

• Metal w tkankach

• Endoproteza

• Ciąża

---