PASTERELOZA BYDŁA - Zaraza Bydła i Dziczyzny - Posocznica Krwotoczna Bydła - Choroba Bollingera (Pasteurellosis bovum - Septiceamia haemorrhagica bovum)
ETIOLOGIA: Pasteurella multocida
OBJAWY: a) zwolnienie ruchów żwacza - zwolnienie perystaltyki - kolki - biegunka (kał z domieszką śluzu, włóknika i krwi) - osłabienie - duszność ( z powodu niedomogi krążenia, obrzęku i zapalenia płuc) - pienisto-krwawy wypływ z nosa
AP: 1) wybroczyny i wylewy krwi w bł. surowiczych, śluzowych, płucach, mięśniach 2) narządy miąższowe - przekrwienie i zwyrodnienie 3) obrzęk i krwotoczny naciek węzłów chłonnych 4) nieżyt górnych dróg oddechowych 5) krwotoczne zapalenie trawieńca 6) obrzęki surowicze okolicy głowy, gardła, szyi, język - siny 7) płyn surowiczy z krwią w jamach ciała 8) płuca - pstry mozaikowaty wygląd - typowy obraz zapalenia włóknikowego połączonego z sur-włók zapaleniem opłucnej 9) w oskrzelach biały albo czerwonawy płyn lub żółtoszare strzępy włóknika. 10) brak zmian krwotocznych w błonach surowiczych i śluzowych
ZARAZA PŁUCNA BYDŁA (Pleuropneumonia contagiosa bovum)
ETIOLOGIA: Mycoplasma mycoides (Asterococcus mycoides)
PATOGENEZA: Choroba przebiega z objawami włóknikowego zapalenia płuc oraz sur.-włók. zapalenia opłucnej.
Zakażenie następuje przez ukł. oddechowy w początkowym okresie zarazek znajduje się we krwi i jest wydalany z mlekiem, moczem i wypływem z nosa zarazek powoduje zmiany zapalne w drobnych oskrzelikach dostaje się do tkanki międzyzrazikowej i tu powoduje zapalenie śródmiąższowe i zakrzepy w naczyniach chłonnych i rozgałęzieniach żyły i tętnicy płucnej powstają rozległe ogniska martwicy, które z czasem otarbiają się tk. łączną powstają martwaki przy kaszlu torebka martwaka ulega przerwaniu uwolnienie i rozprowadzenie zarazkow po organiźmie proces przechodzi na pęcherzyki i przyjmuje postac włóknikowego zapalenia [okresy: 1) okres nawału (s.infiltrationis) 2) o.zwątrobienia (s.hepatisationis) czerwone(rubra) - rdzawe(fusca) - szare(glisea) - żółte (flava) 3) o. rozpuszczania (s.resolutionis)
AP: 1) włóknikowe zapalenie - zmiany dotyczą najczęściej połowy płuc (głównie płaty środkowe i doogonowe) + włóknikowe zapalenie opłucnej 2) nalot włóknika na opłucnej 3) płyn surowiczy ze strzępkami włóknika w jamie opłucnowej 4) płuca - pstry marmurkowy wygląd ( w zaawansowanym stadium) 5) obrzęk zapalny i ogniska martwicy w postaci szarych-słoninowatych w tk. śródmiąższowej 6) rozstrzenie oskrzeli 7) rozrost tkanki śródmiąższowej 8) zrosty płuc z opłucną ścienną i workiem opłucnowym
HISTO: a) okołonaczyniowe ogniska organizacji (organisatio perivascularis) w postaci grubych łącznotkankowych płaszczy od których wnika wgłąb tk. martwicowej młoda tkanka ziarninowa. b) zakrzepy w naczyniach chłonnych i krwionośnych.
ZAKAŹNE ZAPALENIE NOSA I TCHAWICY BYDŁA i OTRĘT BYDŁA - (IBR - Rhinotracheitis Infectiosa Bovum - IPV - Vulvovaginitis Pustulosa Infectiosa bovum)
ETIOLOGIA: wirus IBR-IPV - prawie nigdy nie występują jednocześnie obie postacie
Źródłem zakażenia są zwierzęta chore i nosiciele
OBJAWY: IBR a) zapalenie górnych dróg oddechowych (podwyższenie temperatury do 42 stopni - surowiczy wysięk z nosa - ślinotok - zapalenie spojówek) b) brak apetytu c) przyspieszenie oddechów d) kaszel e) zapalenie płuc ( wtórne zakażenia bakteryjne) f) zapalenie mózgu i opon - u cieląt od 10 dni - 5 miesiecy - drżenia mięśni, zaburzenia świadomości, pobudliwość, ruchy przymusowe, śmierć po 5-7 dniach g) ronienia - 3-6 tydzień po zakażeniu bez objawów zwiastunowych. IPV a) zapalenie błony śluzowej + osutka pęcherzykowa + proliferacja grudek chłonnych błony śluzowej zewnętrznych narządów płciowych.
AP: IBR a) łagodna postać - nieżytowe zapalenie nosa, gardła, tchawicy + strupy na śluzawicy, b) ciężka postać - jest następstwem wtórnego zakażenia - ropno-włóknikowe zapalenie błony śluzowej górnych dróg oddechowych + nadżerki + owrzodzenia c) przewlekła postać - nieżytowe zapalenie oskrzeli i płuc, d) zapalenie mózgu - nieropne, limfocytarne zapalenie - zmiany w istocie białej i szarej e) ronienia - zmiany u płodu - surowiczy płyn w jamach ciała, wynaczynienia w błonach surowiczych i ogniska martwicy w wątrobie. IPV [samice] 1) silne przekrwienie i obrzęk błony śluzowej przedsionka pochwy (po 2-3dniach pojawiają się pecherzyki z surowicza zawartością - ulegające zropieniu - krosty) 2) nadżerki i owrzodzenia o wałowatym brzegu powstają pęknięciu krost - leci z nich żółty, kleisty płyn z domieszką ropy 3) obrzęk warg sromowych 4) śluzowo-ropny wypływ z pochwy
[samce] 1) silne zaczerwienienie i obrzęk błony śluzowej żołędzi, prącia i napletka 2) krosty powstają po 2-3 dniach 3) krosty zlewają się i tworzą wrzodziejące nadżerki
WIRUSOWA BIEGUNKA I CHOROBA BŁON ŚLUZOWYCH BYDŁA ( Bovine virus diarrhea - Mucosal disease - Syndrom VD-MD)
ETIOLOGIA: wirus VD-MD z grupy togawirusów
Chorują młode do 2 lat.
PATOGENEZA: zakażenie drogą pokarmową (zakazona pasza lub woda) wirus namnaza się w błonie śluzowej przewodu pokarmowego dostaje się do krwi dostaje się do innych błon śluzowych (szczególne powinowactwo)
OBJAWY: Wirusowa biegunka (7dni inkubacji) 1) spadek apetytu 2) wzrost temperatury 3) biegunka (kał brunatno-zielonkawy + włóknik + krew) 3) czasem zapalenie błony śluzowej jamy ustnej + ślinienie 4) zapalenie spojówek + wypływ z nosa
Choroba błon śluzowych (1-2tygodnie inkubacji) 1) wzrost temperatury do 42 stopni 2) brak apetytu 3) obfite ślinienie i łzawienie 4) wypływ surowiczo-śluzowy z nosa (strupy na śluzawicy) 5) biegunka z domieszka śluzu i krwi
AP: a) błona śluzowa jamy ustnej - rozlane nieżytowe zapalenie + drobne ogniska martwicy + różnej wielkości nadżerki, b) śluzawica + okolica otworów nosowych + jama nosowa - nadżerki i płaskie owrzodzenia, c) przełyk - podłużne, brunatnobrązowe nadżerki, d) żwacz i księgi - tak jak w jamie ustnej, e) trawieniec - przekrwienie i obrzęk, f) jelito - grudki chłonne - kępki Peyera są powiększone, czasem ulegaja martwicy, opkryte są skrzepami krwi i nalotem włóknika, g) skóra głowy i dolnej powierzchni ogona - nadżerki i owrzodzenia, h)
RÓŻNICOWE: pomór bydła, głowica bydła
GŁOWICA BYDŁA - ZARAŹLIWA GORĄCZKA BYDŁA (Coryza gangraenosa bovum)
ETIOLOGIA: Herpesvirus
Rezerwuarem są: dzikie, owce, bydło ( po przebyciu z wiremią)
PATOGENEZA: zakażenie prawdopodobnie per os inkubacja 2-8 tygodni wirus przebywa jakiś czas we krwi przenika do narządów miąższowych, mózgu, błon śluzowych i oczu powoduje zmiany zapalno-martwicowe
OBJAWY:
Postać posocznicowa a) gorączka 41-42stopnie, b) śmierć po 1-3dniach lub przejście w inną postać.
Postać głowowo-oczna i postać jelitowa (występują razem) a) wysoka zmienna gorączka, b) powiększenie węzłów chłonnych, c) wysięk z jamy nosowej (początkowo surowiczy - śluzowy - ropny + strzępki włóknika) d) brązowo-czerwone strupy z zaschniętego wysięku z nosa, e) obrzęk powiek + zapalenie spojówek + zapalenie tęczówki i ciałka rzęskowego f) nagromadzenie się wysięku włóknikowego w przedniej komorze oka, g) zmętnienie i owrzodzenie rogówki ( w ciężkim przypadku: zapalenie gałki ocznej - wypadnięcie tęczówki) h) brak apetytu, i) zaparcia lub biegunki, j) objawy morzyskowe,
Postać nerwowa a) zaburzenia koordynacji ruchów, b) porażenia, c) śpiączka
AP:
Postać posocznicowa(nadostra) (obraz sekcyjny negatywny lub słabe zmiany) 1) mięsień sercowy, wątroba, nerki - zwyrodnienie, 2) powiększenie śledziony i węzłów chłonnych, 3) częściowo krwotoczne zapalenie przewodu pokarmowego - głównie trawieńca
Postać głowowo-oczna i postac jelitowa 1) obrzęk i przekrwienie + nalot włóknika + nadżerki bł.śł. jamy ustnej, 2) zapalenie + obrzęk + przekrwienie błony sluzowej trawienca i jelit, 3) muszle nosowe i kości sitowe - mogą ulegać martwicy i zgorzeli, 4) obluzowanie i wyapdanie rogów, 5) osutka grudkowa i pęcherzykowa na skórze, 6) wypadanie włosów, 7) nerki - liczne słoninowate guzki (1cm) z naciekiem komórek limfohistiocytarnych + wybroczyny i drobne krwawienia + owrzodzenia w miedniczkach, cewce i pęcherzu.
Postać nerwowa 1) przekrwienie + naciek płynem surowiczym opon, 2) żółto-czerwonawy, mętny płyn w komorach mózgu
HISTO:
A) nacieki zapalne w błonie śluzowej i podśluzowej jelit, B) ogniskowe, okołonaczyniowe nacieki granulocytów i kom. limfoidalnych w mięśniu sercowym i mm.szkieletowych, C) zanik limfocytów + rozplem limfoblastów i makrofagów w węzłach chłonnych
RÓŻNICOWE: pomór bydła, Mucosal Disease
GŁOWICA ogniskowe nacieki komórek limfohistiocytarnych w przydance + naciek histiocytów w nerkach, wątrobie (trójkąt Glissona) + włóknikowe zwyrodnienie i martwica małych naczyn krwionośnych