Model humanistyczny
W modelu humanistycznym jednostkę ludzka ujmuje się wielowymiarowo. Człowiek jest przede wszystkim osobą, i to niezależnie od wieku, poziomu dojrzałości biologicznej, psychologicznej, czy społecznej.
Według modelu humanistycznego- podstawowym celem terapii jest stworzenie jednostce sprzyjających warunków jej rozwoju psychospołecznego. Zmian przewartościowań oraz modyfikacji własnego postępowania dokonuje sam podmiot, tj. pacjent, w wyniku spotkań z terapeutą lub w kontakcie z grupa społeczną. Istotą psychoterapii jest pełna akceptacja człowieka szukającego w kontakcie terapeutycznym pomocy.
Terapia, zwłaszcza racjonalna jest sposobem przywracania (zakłóconych, nieprawidłowych uprzednio) normalnych stosunków jednostki z otoczeniem społecznym. Może się ona wiązać ze stosowaniem stosunkowo prostych technik opartych na słowie (doradzanie, przekonywanie, sugerowanie itp.), aby terapia była skuteczna powinny być spełnione następujące warunki:
Terapeuta jest w stanie zaproponować jednostce inne niż przestępcze style i sposoby egzystencji, pozwalające na pełniejsze zaspokojenie potrzeb
Stosowanie przez terapeutę techniki wpływu osobistego SA dobrane adekwatnie do poziomu dojrzałości intelektualnej i emocjonalnej podopiecznego
Terapeuta jest dla podopiecznego osoba znacząca, ważną, a jednocześnie stwarzająca klimat ciepła emocjonalnego i poczucia bezpieczeństwa.
Biorąc pod uwagę fakt, że środowisko, a nie tylko postać terapeuty, może mieć dla osoby wadliwie przystosowanej zasadnicze znaczenie, można wykorzystując założenie modelu terapii humanistycznej- prowadzić ją zbiorowo, w środowisku terapeutycznym , zwanym czasami „społecznością terapeutyczna”. Taki rodzaj terapii jest także nazywany socjoterapia. W czasie sesji terapeutycznej kładzie się nacisk na swobodne komunikowanie się, wyrażanie czy uświadamianie własnych i cudzych uczuć i myśli, co w konsekwencji prowadzi do wzrostu wzajemnego zrozumienia, empatii, oraz postępu w dojrzałości interpersonalnej.
Najciekawszymi formami psychoterapii grupowej, sprawdzonej w wieloletniej praktyce, są tzw. „T- groups”, czyli grupy spotkaniowe, treningi interpersonalne, których zasadniczym celem jest nabycie przez ich uczestników takich umiejętności interpersonalnych, jak: dostrzeganie siebie, innych ludzi, oraz procesów zachodzących w grupie, w jej strukturze i dynamice, co ma prowadzić do bardziej dojrzałego społecznego funkcjonowania jednostki, tj. adekwatnego reagowania na przepisy ról społecznych i kształtowania się prospołecznych, nieegoistycznych postaw. Treningi interpersonalne T- grupy stały się bardzo popularne, gdyż dzięki nim wielu ludzi mogło uzyskać własna tożsamość i autentyczność osobową, uwolnić się od konfliktów i napięć blokujących normalny rozwój. Jednak nie można przeceniać ich znaczenia jako technik terapeutycznych. Zdaniem jednego z krytyków, metoda grup spotkaniowych- to jedynie przemijająca moda, sprzeczna w swej istocie z założeniami, które leżą u podstaw filozofii „laboratoriów stosunków międzyludzkich”, czyli treningów interpersonalnych.
Przymusowa terapia jest sprzeczna z ideą leczenia, opieki i wychowanie resocjalizującego. Podkreślmy zatem, że każdy rodzaj terapii wymaga uprzedniej akceptacji ze strony zainteresowanego pacjenta, podopiecznego czy wychowanka.
Wychodząc z interdyscyplinarnego modelu diagnozowania oraz humanistycznego modelu terapii wychowawczej i doradzania, można sformułować wiele zaleceń dotyczących ogólnych kierunków postępowania z młodzieżą trudną:
Pierwszym kierunkiem jest poznanie wychowanka
Drugim fundamentalnym dla skutecznej resocjalizacji kierunkiem postępowania wychowawczego jest zrozumienie każdego wychowanka, czyli głębsze poznanie jego sposobów widzenia świata
Trzecia grupa zaleceń dotyczy zagadnień sygnalizowanych, a mianowicie: pełnej akceptacji osoby wychowanka, bez względu na to, jak ograniczone i niepoprawne jest jego zachowanie
O0statnia grupa zaleceń dotyczy wytwarzania przez wychowawcę sprzyjającego klimatu społecznego w grupie wychowawczej: tolerancyjnego, „antydogmatycznego”.