CERTYFIKACJA JAKOŚCI |
NORMY ISO SERII 9000
My, jako konsumenci, stykamy się z normalizacją na każdym kroku. Zauważamy raczej jej brak, aefekty normalizacji traktujemy jako rzecz oczywistą. Kto myśli o tysiącach norm regulujących wysłanie faksu, przesyłkę pocztą elektroniczną, czy standardy kart elektronicznych? Nie jest to cały zakres zainteresowań światowej normalizacji. Choć nie wydaje się to już takie oczywiste, że normalizacja dotyczytakiej dziedziny, jak zapewnienie odpowiedniego poziomu jakości przy produkcji jak iw usługach.
Normy dotyczące zarządzania jakością izapewnienia jakości opracowane zostały przez ISO (International Standards Organization) jako grupa norm ISO 9000 (polski odpowiednik PN-ISO 9000). Norma ISO 9001 (polski odpowiednik PN-ISO 9001) omawia model zapewnienia jakości w: projektowaniu, konstruowaniu, produkcji, instalowaniu i serwisie. Norma ISO 9002 (polski odpowiednik PN-ISO 9002) dotyczy produkcji i instalowania. Norma ISO 9003 (polski odpowiednik PN-ISO 9003) dotyczy modelu zapewnienia jakości w kontroli i badaniach końcowych. Norma ISO 9004 (polski odpowiednik PN-ISO 9004) - o najszerszym zakresie zajmuje się zarządzaniem jakością i elementami systemu jakości. Normy ISO serii 10 000 zajmują się zasadami auditowania, metrologią (wyposażenie pomiarowe), oraz zasadami tworzenia księgi jakości.
Europejskimi (Unii Europejskiej) odpowiednikami norm ISO z serii 9000 i 10 000 są normy EN serii 45 000. Norma EN 45014 (PN-EN 45014) zawiera ogólne kryteria dotyczące deklaracji zgodności wydawanej przez dostawców. Norma EN 45001 (PN- EN 45001), EN 45002 (PN-EN 45002), EN 45003 (PN-EN 45003) zajmują się zasadami akredytacji laboratoriów badawczych. Norma EN 45011 (PN-EN 45011), EN 45012 (PN-EN 45012), EN 45013 (PN-EN 45013) zajmują się ogólnymi kryteriami dotyczącymi jednostek certyfikujących.
Należy pamiętać, że system zapewnienia jakości oparty o normy ISO lub odpowiadające im normy europejskie EN nie dotyczy (jak to jest błędnie rozumiane) np. badania jakości produkowanych wyrobów. Jest to jedynie sposób na zorganizowanie działalności przedsiębiorstwa tak by można było się spodziewać produkowania dobrych jakościowo wyrobów lub usług. Przyjęło się, że spełnienie zaleceń norm, potwierdzone przez niezależną jednostkę certyfikującą, jest poniekąd gwarancją jakości wyrobów i usług. Ma to szczególne znaczenie w handlu międzynarodowym. Warto tu podać definicję certyfikacji za normą PN-N-02000:1994: jest to procedura wwyniku której trzecia strona udziela pisemnego zapewnienia, że wyrób, proces lub usługa są zgodne z określonymi wymaganiami.
W Polsce tzw. trzecia strona czyli jednostka udzielająca certyfikacji musi być akredytowana przez PCBC - Polskie Centrum Badań i Certyfikacji. Jak na razie polskim firmom pragnącym otrzymać certyfikat na zgodność systemu zapewnienia jakości znormami ISO serii 9000 przychodzą z pomocą jednostki certyfikujące polskie i mające w naszym kraju swoje przedstawicielstwa. Niekiedy polskie firmy korzystają z usług jednostek akredytowanych w innych krajach (głównie w krajach Unii Europejskiej).
Do tej pory certyfikaty zgodności z normami ISO9000 otrzymały między innymi takie firmy jak YES Service - na komputery PC Datacom, Optimus SA, JTT, Inwar.
Zapewnienie jakości to w pewnej mierze zmiana podejścia każdego pracownika, począwszy od prezesa firmy, a na szeregowym pracowniku skończywszy. W prasie pojawiają się oferty szkoleń. Szkolenia prowadzi np. SGS - Polskie Towarzystwo Kontroli Supervise, ul. Wspólna 1/3, 00-529 Warszawa, tel. (22)625 25 85, fax (22)625 51 86.
Po raz pierwszy w Polsce obyło się również, wdniach 12-14 marca, Międzynarodowe Sympozjum Aplikacyjne ISO 9000. Uczestniczyły w nim polskie przedsiębiorstwa, które już dostały, bądź też ubiegają się o certyfikat ISO oraz polscy i zagraniczni eksperci w tym przedstawiciele międzynarodowych organizacji.
Informacje o normach polskich, powiązania norm krajowych z normami międzynarodowymi oraz publikacje normalizacyjne można otrzymać w:
Ośrodek Informacji i Dokumentacji PKN,
00-139 Warszawa, ul. Elektoralna 2,
tel./faks (22) 20 07 41, 20 66 46,
Punkt Informacyjny w Katowicach,
40-039 Katowice, ul. Dąbrowskiego 22,
tel. (32) 518 904, faks (32) 156 33 73;
Punkt Informacyjny w Łodzi,
90-132 Łódź, ul. Narutowicza 75,
tel./faks (42) 78 01 51.
Informacje dotyczące metalurgii i górnictwa można otrzymać w Punkcie Informacji i Dokumentacji PKN w Katowicach, a dotyczące włókiennictwa, przemysłu skórzanego, poligrafii, sprzętu sportowego i rekreacyjnego oraz zabawek w Punkcie wŁodzi.
<$THAlign=R;EfWeight=4>Bohdan Szafrański
Jednostki certyfikujące polskie oraz te, które mają swoje przedstawicielstwa w Polsce
RW TUV Polska
40-083 Katowice, ul. Zabrska 10
tel. (32) 59 77 23
KEMA Registered Quality in Poland
00-672 Warszawa, ul. Piękna 68
tel. (22) 625 67 69, faks (22) 625 67 66
Lloyd's Register Quality Assurance
80-958 Gdańsk p.o. Box 227, ul. Marynarki Polskiej 177
tel. (58) 46 34 44, faks (58) 46 37 46
* Polskie Centrum Badań i Certyfikacji
02-699 Warszawa, ul. Kłobudzka 23 A
tel. (22) 43 05 95, faks (22) 47 01 32
Bureau Veritas Poland
40-954 Katowice, ul. Dąbrowskiego 22
tel. (32) 155 19 83
* PRS Polska
80-416 Gdańsk p.o. Box 445, ul. Hallera 126
tel. (58) 46 17 00, faks (58) 46 03 92
SGS ICS Polska
00-950 Warszawa, ul. Wilcza 50/52
tel. (22) 623 02 75, faks (22) 623 02 77
* jednostki certyfikujące polskie