Choroba wieńcowa - cichy zabójca nr 1

Serce oplecione jest siecią odżywiających je naczyń przypominających wieniec - stąd nazwa naczynia wieńcowe. Choroba wieńcowa rozwija się, gdy na wewnętrznych ścianach tych tętnic odkłada się cholesterol powodujący ich zwężenie (proces ten popularnie zwany jest miażdżycą). Utrudnia to dopływ krwi do serca, co grozi całkowitym zablokowaniem tętnicy wieńcowej przez skrzep krwi. Choroba wieńcowa powstaje w wyniku działania tak zwanych czynników ryzyka. Na część z nich nie mamy wpływu - są to na przykład: płeć męska, zaawansowany wiek czy też obciążenie rodzinne chorobami serca, ale są również takie, które możemy sami skutecznie zwalczać.

Najważniejsze czynniki ryzyka choroby wieńcowej, które można zwalczać:

• Nadciśnienie tętnicze.

• Palenie tytoniu.

• Wysoki poziom cholesterolu.

• Nadwaga i otyłość.

• Cukrzyca.

• Brak regularnego wysiłku fizycznego.

Pełny sukces w zapobieganiu chorobie wieńcowej będzie łatwiejszy do osiągnięcia, jeśli będzie się zwalczać wiele czynników jednocześnie. Przy jednoczesnym współistnieniu wielu czynników ryzyka zmiana stylu życia, choć nadal konieczna i pożądana, może okazać się niewystarczająca ze względu na duże zagrożenie chorobą wieńcową. Konieczne wówczas staje się włączenie leków zmniejszających ciśnienie tętnicze i poziom cholesterolu we krwi oraz aspiryny hamującej nadmierną skłonność krwi do krzepnięcia.

Nadciśnienie tętnicze
Nadciśnienie tętnicze jest głównym czynnikiem ryzyka choroby wieńcowej i zawału serca. Nadciśnienie tętnicze jest przewlekłą, wymagającą długotrwałego leczenia chorobą układu krążenia, w której w naczyniach tętniczych panuje zwiększone ponad 140/90 milimetrów słupa rtęci ciśnienie krwi.
Najważniejsza w leczeniu nadciśnienia tętniczego jest modyfikacja stylu życia, kontrola ciężaru ciała, zwiększona aktywność fizyczna, ograniczenie spożycia soli i alkoholu. Jednak wielu chorych, równocześnie ze zmianą zachowań, wymaga włączenia leków.

Palenie tytoniu
Palenie papierosów zwiększa ryzyko wystąpienia zawału serca trzykrotnie. Jeżeli chce się zapobiegać rozwojowi choroby wieńcowej, konieczne jest całkowite zaprzestanie palenia tytoniu.


Wypalenie każdego papierosa wiąże się z natychmiastowym wzrostem ciśnienia tętniczego i przyspieszeniem akcji serca. Podczas palenia papierosów dochodzi do skurczu naczyń wieńcowych. Dlatego też palenie papierosów może być przyczyną zawału mięśnia sercowego nawet w przypadku niewielkich zmian miażdżycowych w naczyniach wieńcowych. Nie można pocieszać się tym, że pali się niewiele lub mniej niż kiedyś. Rzucając palenie, zmniejsza się ryzyko wystąpienia zawału serca już w pierwszym roku od zaniechania nałogu. W ciągu 5 lat ryzyko to będzie porównywalne z ryzykiem u osób, które nigdy nie paliły papierosów!

Nadwaga i otyłość
Aż 40% przypadków choroby wieńcowej jest związanych z nadwagą i otyłością! Prawdopodobieństwo, że osoba otyła będzie miała chorobę wieńcową, jest 1,5 raza większe niż u osoby z prawidłową wagą. Otyłość pogarsza także przebieg rehabilitacji po zawale serca. Najlepszym wskaźnikiem stopnia zaawansowania otyłości jest tak zwany Wskaźnik Masy Ciała, zwany powszechnie od angielskiego skrótu BMI (Body Mass Index). Charakteryzuje on związek pomiędzy masą ciała a wzrostem. Obliczając BMI, możemy określić ilość tkanki tłuszczowej w organizmie. Wskaźnik Masy Ciała obliczamy według poniższego wzoru:

BMI = masa ciała [kg] / wzrost² [m²]

Osoby o BMI przekraczającym 25 kg/m mają nadwagę, przy BMI od 30 kg/m mówimy o otyłości. Im wyższy wskaźnik BMI - tym większa zapadalność na różne schorzenia układu krążenia, ale również większe ryzyko zaburzeń oddychania i niektórych nowotworów złośliwych (rak jelita grubego, rak piersi, rak trzonu macicy). Warto "zrzucić" parę kilo!
Ze zmniejszenia ciężaru ciała wynikają same korzyści:

• zmniejszenie ryzyka rozwoju choroby wieńcowej,

• obniżenie ciśnienia tętniczego krwi,

• obniżenie poziomu glukozy we krwi oraz wzrost wrażliwości na insulinę (bardzo istotne u chorych z cukrzycą),

• obniżenie stężenia cholesterolu (spada cholesterol całkowity oraz "zła" frakcja LDL, natomiast wzrasta "dobra" frakcja HDL),

• lepsze samopoczucie i zwiększenie długości życia,

• więcej energii życiowej,

• wzrost samooceny i wiary w siebie.

Naprawdę opłaca się spróbować! Należy być świadomym, że podstawowym celem, ale i dużym problemem w leczeniu nadwagi i otyłości, jest nie tylko uzyskanie zmniejszenia masy ciała, ale przede wszystkim jej utrzymanie!

Cukrzyca i choroba wieńcowa
Cukrzyca, zwłaszcza typu 2, w bardzo dużym stopniu zwiększa ryzyko choroby wieńcowej. Prawie zawsze w parze z zaburzeniami poziomu cukru we krwi idzie podwyższenie ciśnienia tętniczego i poziomu cholesterolu, które powinny być skrupulatnie leczone, gdyż zagrożenie chorobą wieńcową i zawałem jest u chorych z cukrzycą olbrzymie. Więcej o cukrzycy Zwiększenie aktywności fizycznej
Regularna aktywność fizyczna jest zdrowa w każdym wieku. Ważne jest jednak, by niewyćwiczony organizm nie był poddany nagłym wysiłkom i wyczynom, zawsze należy pamiętać o rozgrzewce. Najlepiej omówić ze swoim lekarzem program ćwiczeń! Wskazane są ćwiczenia fizyczne o umiarkowanym natężeniu przez 30 - 60 minut wykonywane 3 - 4 razy w tygodniu. Idealne są wysiłki, w których dostarcza się organizmowi dużo tlenu, na przykład szybki spacer, jazda rowerem, pływanie. Korzystne jest zwiększenie normalnej, dziennej aktywności: korzystanie ze schodów zamiast windy, praca w ogrodzie, chodzenie żwawym krokiem. Regularne uprawianie sportu pomaga oczywiście w zwalczeniu nadwagi. Nie mniej ważne jest to, że gdy jesteśmy w ruchu, czujemy się lepiej na co dzień!

---