ZDB
TAKTYKA MW CZĘŚCIĄ SKŁADOWĄ MORSKIEJ SZTUKI WOJENNEJ.
SZTUKA WOJENNA: 1) Sztuka operacyjna- zajmuje się wypracowaniem zasad dotyczących poszczególnych związków taktycznych flotylli. 2) Strategia wojenna- prowadzenie działań bojowych przez całe siły zbrojne. 3) Taktyka ogólna i rodzaje wojsk- A) MSW- zajmuje się strategicznym wykorzystaniem wszystkich sił MW na teatrze działań wojennych. B) Taktyka MW- ogólna, rodzaju sil MW.
STRUKTURA TAKTYKI MW: 1) Taktyka MW, 1.1) Taktyka ogólna MW, 1.2) Taktyka rodzajów sił MW, 1.3) Taktyka różnorodnych sił MW, 1.2.1) Taktyka OP, 1.2.2) Taktyka ON, 1.2.3) Taktyka lotnictwa, 1.2.4) Taktyka artylerii nadbrzeżnej, 1.2.5) Taktyka piechoty morskiej.
ZADANIA TAKTYKI MW:
1) Analiza i określenie właściwości taktycznych (dodatnich, ujemnych) oraz możliwości bojowych poszczególnych rodzajów sił morskich własnych i przeciwnika. 2) Analiza i określenie charakteru wzajemnych powiązań różnych rodzajów taktycznych działań bojowych oraz wypracowanie skutecznych form i sposobów tych działań. 3) Analiza i opracowanie zagadnień przygotowania, organizowania i prowadzenia taktycznych działań bojowych, współdziałania taktycznego i dowodzenia siłami morskimi. 4) Analiza i opracowanie zagadnień zabezpieczenia taktycznego działań bojowych. 5) Ustalenie treści i wymagań szkolenia taktycznego, przygotowania materiałów do wydawania regulaminu walki MW, instrukcji użycia poszczególnych klas okrętów, uzbrojenia i środków technicznych. 6) Określenie zadań i formowanie taktyczno- technicznych wymagań na budowę nowych typów okrętów, samolotów i innych systemów uzbrojenia morskiego.
PRZEJŚCIE MORZEM ZASPOŁÓW OKRĘTÓW (KONWOJU)
CEL I ZADANIA OKRĘTÓW PODCZAS PRZEJŚCIA MORZEM:
Ma na celu dotarcie do rej działań bojowych, przebazowania, przeprowadzenia ćwiczeń lub powrotu do portu. Konwój zaś robi to w celu przewiezienia wojsk, tech. boj., ład. o przeznaczeniu wojskowym i gospodarczym. Podstawowym zadaniem zespołu okrętów jest terminowe i skryte przybycie do p. przeznaczenia z zachowaniem zdolności boj. zespołu.
WARUNKI ZAPEWNIAJĄCE TERMINOWOŚĆ I SKRYTOŚĆ: Terminowość: 1) właściwy dobór trasy przejścia, 2) dobór prędkości zespołu, 3) określenie odpowiedniego czasu wyjścia w morze z uwzględnieniem niezbędnego jego zapasu na trudne do przewidzenia niekorzystne okoliczności. Skrytość: 1) działania pozorne i demonstracyjne, 2) minimalizacja cech charakterystycznych okrętu, 3) realizacja przedsięwzięć Wre.
PRZY WYBORZE KURSÓW PRZEJŚCIA NALEŻY BRAĆ POD UWAGĘ: 1) Ustalenie możliwości najkrótszej trasy z uwzględnieniem pozornych kier. w celu wprowadzenia w błąd przeciwnika odnośnie rzeczywistego kier. przejścia zespołu. 2) Zabezpieczenie skrytości przejścia i zmniejszenie prawdopodobieństwa spotkania z wrogiem lub obniżenia w miarę możliwości jego przeciwnika. 3) Sytuację minową, promieniotwórczą, chemiczną, nawigacyjną, hydrograficzną i meteorologiczną. 4) Możliwość max. zabezpieczenia i osłony zespołu przez inne siły MW.
WYBÓR PRĘDKOŚCI PRZEJŚCIA: 1) Zajęcie nakazanego rejonu (punktu) w wyznaczonym lub najkrótszym czasie. 2) Zmniejszenie zagrożenia i efektywności uderzenia oraz prawdopodobieństwa poderwania się na minach. 3) Ekonomiczne zużycie paliwa i zachowanie niezbędnej rezerwy na nieprzewidziane sytuacje.
Przejście zespołu zazwyczaj odbywa się prędkością bojową ekonomiczną.
WYBÓR CZASU WYJŚCIA I PRZEJŚCIA: 1) Terminowe przybycie do określonego punktu. 2) Rezerwa czasowa na nieprzewidziane sytuacje. 3) Przejście niebezpiecznych odcinków trasy w warunkach najbardziej dogodnych dla naszych sił, a utrudniające działalność sił wroga (biorąc pod uwagę m.in. widzialność i falowanie).
ZACHOWANIE ZDOLNOŚCI BOJOWEJ ZESPOŁU OKRĘTÓW: 1) Niszczenie sił wroga, stwarzających zagrożenie zespołu podczas przejścia morzem. 2) Obrona przed uderzeniami (atakami) z wody i powietrza. 3) Stworzenie war. zapewniających bezpieczeństwo nawigacyjne i przeciwminowe własnym okrętom, a utrudniających pływanie okrętom wroga. Konwój: zespół składających się z 1, kilku i więcej transportowców oraz okr. bezpośred. ochrony, sformowany na czas przejścia morzem.
Ze względu na ilość transportowców dzielą się na: 1) małe 1-3 transp. 2) średnie 10- 32transp. 3) duże> 32 transportowców.
Formowanie konwoju polega na ześrodkowaniu transportowców i sił ochrony w rejonie wyjściowym do konwojowania, osiągnięciu przez nie stosownej gotowości do przejścia morzem i sformowanie szyku (ugrupowanie) marszowego.
Konwoje zew- gdy ich trasy przebiegają poza granicami strefy MW (FOW). Konwoje wew- p. wyjścia i przeznaczenia znajdują się w strefie odpowiedzialności.
PODCZAS INSTRUKTARZU D-CA KONWOJU PODAJE: 1) Trasę przejścia konwoju, jej wymiany (nie podaje się jej jeśli wymaga tego tajemnica) oraz dane o sytuacji w rejonie przejścia konwoju. 2) Skład konwoju. 3) Szyk i ugrupowanie marszowe, miejsca transportu i okoliczności ochrony, miejsce, numer i nazwę ok. kierunkowego. 4) P. pośrednie i schronienia konwoju. 5) Czas i kolejność odkotwiczenia, wyjścia, sformowania szyku i ugrupowania marszowego, organizowanie i sposoby przeformowania szyku, prędkość na poszczególnych odcinkach trasy i sposoby wykonywania zmian kursów. 6) Organizacja i sposób powiadamiania się. 7) Organizacja i sposób wejścia do p. pośrednich, schronienia i przeznaczenia, a także organizacja postoju oraz obrony transp. i ok. ochrony podczas ich pobytu w tych punktach. 8) Zadania sił ochrony po przybyciu do p. przeznaczenia. 9)P. zmiany ochrony konwoju i zad. sił podczas tej zmiany. 10) Org. uzupełnienia zapasów przez o. ochrony. 11) Org. dowodzenia, rozmieszczenie stanowisk dowodzenia konwoju na o. i transp., stanowisk dowodzenia zespołami transportowców, sił ochrony swoich zastępów i inne.
SIŁY I ŚRODKI STANOWIĄCE ZAGROŻENIA DLA SIŁ PODCZAS WYJŚCIA Z PUNKTÓW BAZOWANIA: 1) Środki napadu powietrznego, 2) Okręty podwodne i miny, 3) Lekkie okręty nawodne. ZABEZPIECZENIE WE/WY OBEJMUJE: 1) Wzmocnienie rozpoznania w rejonie wejścia i zwalczania sił i środków rozpoznania wroga. 2) Poszukiwanie rozpoznawcze min na torach wodnych i zalecanych kursach. 3) Kontrolne poszukiwanie okrętów podwodnych. 4) Wszystkie rodzaje obrony, maskowania Wre oraz zabezpieczenia nawig-hydrograf i ratownicze.
RODZAJE DZIAŁAŃ BOJOWYCH NA MORZU:
PODZIAŁ ZE WZGLĘDU NA CEL: 1) Działania zaczepne, 2) Działania obronne: A) wymuszone, B) Zamierzone: prowadzone, gdy działania zaczepne są niemożliwe lub niecelowe.
PODZIAŁ ZE WZGLĘDU NA SKŁAD SIŁ: 1) Samodzielne działania bojowe- prowadzone przez pojedyncze okręty (samoloty), odziały (grupy) i zw. takt. jednego rodzaju sił morskich. 2) Wspólne działania bojowe- prowadzone przez zw. takt.(zesp) różnorodnych sił morskich.
PORAŻENIE OGNIOWE: zadanie przeciwnikowi strat, które spowodują całkowite lub częściową utratę jego zdolności bojowej.
ZNISZCZENIE: zatopienie okrętu (transportowca), strącenie celu powietrznego, zburzenie celu nabrzeżnego w min 50%.
OBEZWŁADNIENIE: pozbawienie obiektu na pewien czas zdolności do wykonywania właściwych mu zadań.
ROZBICIE: trwałe pozbawienie zespołu (grupy) taktycznego przeciwnika zdolności wykonywania właściwych mu zadań w wyniku zniszczenia części jego sił i środków.
ELIMINACJA Z WALKI: uszkodzenie celu lub zniszczenie części sił i środków zespołu (grup) taktycznego przeciwnika, pozbawiające ich zdolności bojowej na dłuższy okres czasu.
I) FORMY WALKI NA MORZU:
Siły MW prowadzą walkę zbrojną w formie operacji morskich i działań systematycznych, bojów, uderzeń i ataków. Dwie pierwsze formy są formowaniami szczebla specjalnego, pozostałe zaliczamy do taktycznych działań bojowych.
II) TAKTYCZNE DZIAŁANIE BOJOWE- najwyższa forma walki związku (zespołu) taktycznego, oddziału (grupy), okrętu (samolo)- to szereg bojów, uderzeń, ataków wykonywanych w celu realizacji jednego lub kilku taktycznych działań bojowych. Mogą one obejmować również poszukiwanie przeciwnika na morzu, śledzenie i nękanie go, stawianie min, działania przeciwminom i inne, mające na celu porażenie przeciwnika i stworzenie warunków dla poszczególnego wykonania postawionego zadania.
III) BÓJ MORSKI- jest to starcie zespołów związków taktycznych i oddziałów (grup) przeciwstawnych sił morskich, obejmujące co do obiektów, miejsca i czasu uderzenia i ataku. W celu rozbicia lub porażenia przeciwnika w takim stopniu, aby zmusić go do rezygnacji z walki (realizacji swego zadania).
A) Elementy charakterystyczne boju morskiego: 1) zdecydowanie, 2) szeroki manewr siłami i ogniem, 3) dynamizm,4) szybkość i gwałtowność zmian sytuacji bojowej, 5) różnorodność stosowania sposobów walki, 6) szerokość wykorzystywania środków Wre.
B) Rodzaje boju morskiego: 1) Zaczepny: --bój z śledzeniem, --bój spotkaniowy, --bój z KON, --bój (walkę) o lądowy desant.
2) Obronny: --bój w obronie zespołu okrętów (KON) podczas przejścia morzem, --bój w obronie przybrzeżnej strefy (rejonu) MW, --bój o odparcie lądow. desantu morskiego przeciwnika
C) Podstawowe etapy boju morskiego to: 1) Taktyczne rozwinięcie sił z ugrupowania marszowego w bojowe. 2) Wykonanie uderzenia głównego zasadniczymi siłami z jednoczesnym odpieraniem uderzeń i ataków ze strony przeciwnika. 3) Rozwinięcie powodzenia realizowane przez pościg i nękanie, aż do ostatecznego zniszczenia przeciwnika. 4)Wyjście z boju
IV) Uderzenie: Silne, krótkotrwałe oddziaływanie na przeciwnika bronią jądrową, konwencjonalną lub wojskami w celu rozbicia go albo porażenia w określonym stopniu. Zależnie od skali walki zbrojnej, uderzenia mogą być strategiczne, operacyjne i taktyczne: 1) Podział według użycia sił i środków: --jądrowe, --ogniowe (rakietowe, artyleryjskie, bombowe, torpedowe), --wojskami (odział piechoty morskiej).
2) Według stopnia wyprzedzenia przeciwnika w użyciu uzbrojenia: --uderzenie wyprzedzające, --uderzenie odwetowo spotkaniowe, --uderzenie odwrotowe. 3) Według liczebności użytych sił:
V) ATAK: szybki manewr ze zdecydowanym użyciem uzbrojenia i środków Wre przez pojedynczy okręt (samolot, śmigłowiec) lub grupę taktyczną w celu zniszczenia albo porażenia przeciwnika w określonym stopniu. 1) Podział według rodzaju uzbrojenia: --rakietowe, --artyleryjskie, --torpedowe, --bombami głębinowymi, --kombinowane ( z użyciem kilku rodzajów uzbrojenia).
2) Według składu sił: --pojedyncze, --wspólne (okręty i lotnictwo)
VI) ZASADY WALKI NA MORZU:
1) Określenie celu walki (boju morskiego), 2) Zachowanie zdolności bojowej sił, 3) Skupienie wysiłku na kierunku (w rejonie) głównym uderzenia, 4) Aktywność i ciągłość walki, 5) Zaskoczenie taktyczne, 6) Współdziałanie taktyczne, 7) Manewr taktyczny, 8)Uwzględnienie i wykorzystanie wartości warunków bojowych, 9) Wszechstronne zabezpieczenie działań bojowych, 10) Stanowcze i ciągłe dowodzenie.
VII) W przypadku gdy posiadane siły nie zapewniają wykonanie zadania, należy je wzmocnić: 1) Siły przydzielone: są to siły przekazane w podległość dowódcy związku (zespołu) wykonującego główne zadanie i wypełniają wszystkie jego rozkazy dotyczące przygotowania i wykonania zadania. 2) Siły wspierające: są to siły, które pozostając w odległości swojego bezpośredniego dowódcy, wykonują zadania postawione przez dowódcę zespołu (związku).
ZASADY TAKTYKI OKRĘTÓW PODWODNYCH:
I) PRZEZNACZENIE I KLASYFIKACJA OKRĘTÓW PODWODNYCH: Przenoszenie i użycie uzbrojenia torpedowego, rakietowego i minowego głównie z położenia podwodnego w celu zwalczania sił przeciwnika na morzu oraz ważnych obiektów lądowych.
Główne kryteria klasyfikacji okrętów : jest rodzaj źródła energii zapewniającego napęd danej jednostce: A) OP z napędem jądrowym: --SSBN (submarine ship balistic nuclear), --SSN (submarine ship nuclear), B) Klasyczne okręty podwodne: --SSK (submarine ship klassic)
II) ZADANIA OKRĘTÓW PODWODNYCH: 1) Niszczenie OP przeciwnika, 2) Niszczenie pojedynczych okrętów i jednostek nawodnych przeciwnika, 3) Niszczenie okrętów i transportowców przeciwnika ze składów zespołów i grup taktycznych, 4) Stawianie min morskich, zwłaszcza w oddalonych rejonach i wodach przeciwnika, 5) Prowadzenie rozpoznania i naprowadzanie sił własnych na wykryte siły przeciwnika.
III) ZADANIA SPECJALNE OKRĘTÓW PODWODNYCH: 1) zabezpieczenie działań bojowych sił MW pod względem nawigacyjno- hydrograficznym i hydrometeorologicznym, 2) Wysadzanie (ewakuowanie) grup rozpoznawczych i specjalnych (dywersyjnych) na wybrzeże przeciwnika, 3) Skryte przewożenie ładunku i ludzi, 4) Prowadzenie służby dozorowej.
IV) ZASADY TAKTYKI OKRĘTÓW PODWODNYCH: 1) Zasada skrytości działania: wynika z możliwości pływania w głębinach morskich i wykorzystania atutu zaskoczenia przeciwnika użyciem uzbrojenia; wykrycie OP w zanurzeniu wymaga zastosowania wysoko specjalizowanych działań sił ZOP. 2) Zasada masowego użycia OP: określa konieczność zaangażowania takiej liczby OP, która umożliwi wykorzystanie dodatnich właściwości taktycznych OP jako rodzaju sił MW.
V) ETAPY DZIAŁANIA OKRĘTÓW PODWODNYCH: 1) Planowanie działań bojowych i przygotowanie okrętów do wykonania zadania bojowego. 2) Przejście do rejonu działań. 3) Poszukiwanie obiektu ataku w rejonie działań bojowych. 4)Wykonania ataków torpedowych, rakietowych lub postawienie min morskich. 5) Uchylanie się od nękania po wykonaniu ataku. 6) Powrót OP do bazy.
VI) DZIAŁANIA POJEDYNCZYCH OKRĘTÓW PODWODNYCH:
1) Działanie w ograniczonym rejonie: polega na wyznaczeniu OP ściśle określonego rejonu w granicach, którego wykonuje postawione zadania według decyzji dowódcy okrętu: A) Na przybrzeżnych liniach komunikacyjnych przeciwnika, systemach rozgraniczenia ruchu. B) W pobliżu baz, portów i rejonów ścieśnionych przeciwnika. C) W pobliżu przejścia do torów wodnych przechodzących przez zagrody minowe. D) W miejscu, w którym ze względu na działanie innych sił MW zachodzi konieczność ograniczenia rejonu działań OP
VII) WARIANTY DZIAŁAŃ OP W OGRANICZONYM REJONIE:
1) Metoda pozycyjna: okręt samodzielnie poszukuje i zwalcza przeciwnika w granicach rejonu. Dla zachowania ciągłości przebywania w ograniczonym rejonie wyznacza się do wykonania zadania 2 OP.
2) Metoda pozycyjno-manewrowa- OP jest naprowadzany ze stanowiska dowodzenia i zajmuje jeden z rejonów działań bojowych na sygnał.
VIII) DZIAŁANIA POJEDYNCZEGO OP:
1) Działanie krążownicze: polega na wyznaczeniu OP stosunkowo rozległego akwenu, może nim być część morza, dużej zatoki, nawet morze zamknięte, w którym prowadzi on samodzielnie poszukiwanie i zwalczanie przeciwnika. 2) Cechy dodatnie metody: a) możliwość pełnego wykorzystania inicjatywy dowódcy okrętu. b) możliwość stworzenia zagrożenia działaniami OP. C) rozległy akwen sprzyja swobodnemu uchylaniu się od sił ZOP. 3) cechy ujemne: a) trudność w dowodzeniu OP z powodu braku aktualnej informacji o pozycji OP. b) możliwość nieskutecznego naprowadzania.
IX) DZIAŁANIA GRUPOWE:
1) Grupa taktyczna: kilka OP wykonujących wspólne zadanie bojowe, każdy okręt manewruje w wyznaczonym rejonie, między rejonami, wyznacza się pas rozgraniczenia o szerokości zapewniającej wzajemne nie wykrycie się okrętów. 2) Zasłona OP: kilka OP manewrujących w określonym szyku i wykonujących wspólnie zadanie bojowe.
Działania grupowe są podstawowym rodzajem działań OP na dużych akwenach morskich i oceanach. Istotą działań tego rodzaju jest skupienie na kursie przeciwnika lub pasie jego prawdopodobnych kursów dużej liczby OP i wykonania przez nie skoncentrowanych lub kolejnych ataków.
X) WYJŚCIE OP Z BAZY:
1) Samodzielne: jest przedsięwzięciem zapewniającym największą skrytość. Przed wyjściem OP trasy, przejścia w strefie odpowiedzialności powinny być przeprowadzane: a) kontrolne poszukiwania OP przeciwnika, b) rozpoznawcze poszukiwanie min.
Wyjście może odbywać w położeniu podwodnym i nawodnym .
2) Eskortowanie: organizuje się w sytuacji taktycznej, kiedy wyjście OP z bazy samodzielnie jest niemożliwe, między innymi na duże prawdopodobieństwo ataków przeciwnika. Głównym zadaniem sił eskorty jest ochrona OP przed atakami lotnictwa. Zapewnienie bezpieczeństwa od min morskich i OP. zależnie od oczekiwanego zagrożenia składu eskorty może obejmować: a) ochronę okrętową, b)ochronę lotniczą przed OP, c) osłonę powietrzną przed morskim lotnictwem.
XI) PRZEJŚCIE OP MORZEM: 1)Od bazy (p. bazowego) do granicy strefy działań (strefy odpowiedzialności FOW) własnych sił. Na tym odcinku największym zagrożeniem dla OP będą miny i okręty ZOP przeciwnika. 2) Od granicy strefy działań własnych sił do rubieży ZOP przeciwnika. Na tym odcinku trasy przejścia OP należy się spodziewać intensywnego patrolowania lotnictwa ZOP przeciwnika. 3) Strefa wykrytej lub przewidywanej rubieży ZOP przeciwnika. Na tym odcinku przejście okrętu będzie odbywać się w warunkach najbardziej intensywnego przeciwdziałania ze strony różnorodnych sił ZOP przeciwnika. 4) Od zewnętrznej granicy rubieży ZOP do wyznaczonej pozycji rejonu działań bojowych. Główne zagrożenie stanowić będzie lotnictwo ZOP przeciwnika a na bezpośrednich podejściach do rejonu działań bojowych zagrożenie mogą stwarzać różnorodne siły ZOP przeciwnika.
OBRONA PRZED OP ZESPOŁU OKRĘTÓW (KONWOJU).
I) CELEM OBRONY JEST: zabezpieczenie transportowców ochranianych przed uderzeniami i atakami OP.
II) OPOP MUSI ZAPEWNIAĆ: 1) Wczesne wykrycie OP i powiadomienie o nim konwoju, 2) Niszczenie OP przed zajęciem przez nie pozycji użycia uzbrojenia. 3) Zmniejszenie skuteczności uderzeń i ataków OP.
III) Z DECYZJĄ DOWÓDCY KONWOJU: 1) Sformułowanie z transportowców i sił ochrony najbardziej dogodnego ugrupowania marszowego, 2) Organizacja poszukiwania i obserwacji OP, meldowania i powiadamiania sił zespołu o wykrytych OP, 3) Utrzymanie sił i środków w odpowiedniej gotowości bojowej w zależności od sytuacji (RSO), 4) Atakowanie i nękanie wykrytych OP, 5) Stosowanie przedsięwzięć utrudniających wykonanie ataku i obniżenie skuteczności działania OP.
IV) SIŁY GŁÓWNE SZYKU MARSZOWEGO SFORMOWANEGO NA RZECZ OPOP: 1) Ochranianie transportowców, 2) Ochrona okrętowa (okr. bezpośredniej ochrony).
V) OCHRONA OKRĘTOWA MUSI ZAPEWNIAĆ: 1) Ciągłą obserwację hydrostatyczną wokół ochranianych transportowców, 2) Niedopuszczenie do wykonania przez OP skutecznych ataków torpedowych na ochraniane transportowce, 3) Zniszczenie OP usiłujących forsować linię ochrony okrętowej.
VI) RZECZ OPOP: 1) Siły główne (transportowce, okręty bezpośredniej ochrony), 2) Bliska lotnicza ochrona przed OP (śmigłowce), 3) Daleka lotnicza ochrona przed OP (samoloty ZOP), 4) Okrętowe grupy poszukiwawczo-uderzeniowe (OGPU).
PODSTAWOWE ZASADY ORGANIZOWANIA OPOP KONWOJU:
I) OPOP konwoju organizuje się na zasadzie: 1) Strefowo-obiektowej, 2) obrona obiektu (ZOB, ZDES, KON), 3) Rejon strefy przejścia.
II) Obronę ochranianych okrętów (obiektów) organizuje się zgodnie z planem dowódcy zespołu, a rejony zgodnie z planem wyższego przełożonego.
III) Podstawowe zasady organizowania OPOP: 1) Stworzenie ciągłej ruchomej strefy obserwacji sytuacji podwodnej, 2) Skupienie głównego wysiłku na zagrożonym kierunku, 3) Zniszczenie OP przed rubieżą użycia przez nie przeciwokrętowych KPR i torped przeciwko ochranianym okrętom (transportowcom).
IV) Na rzecz OPOP ugrupowanie marszowe powinno być sformowane w taki sposób aby środki obserwacji i niszczenia OP pokrywały cały obszar wokół ochranianych sił. W skład elementów ugrupowania marszowego wchodzą: BYŁO.
Do przedsięwzięć utrudnienia wyjścia OP do ataku oraz obniżające skuteczność tegoż ataku zaliczamy: 1) Właściwy dobór trasy przejścia, 2) Wybór odpowiedniej prędkości zespołu, 3) Wybór należytego czasu przejścia niebezpieczeństwa rejonów, 4) Zachowanie skrytości przejścia, 5) Stosowanie zygzaka operacyjnego i taktycznego.
Zygzak operacyjny- w celu utrudnieniu zgromadzenia na kursie zespołu dużej ilości OP. Powinien być nieregularny a długość halsów i wielkość. Zmiany kursu powinna być w max stopniu maskować kurs generalny konwoju.
Zygzak taktyczny- w celu utrudnienia wypracowania przez OP elementów ruchu celu (ERC) oraz utrudnienia wyjścia do ataku. Stosowanie w rejonach, w których występuje zagrożenie ze strony OP, jeżeli prędkość zespołu jest większa niż 14 węzłów.
6) Utrudnienie identyfikacji ochranianych okrętów i transportowców.
7) Uchylanie się od ataków OP i uchylania się od uzbrojenia przez nich użytych.