KANONIZACJA - akt kościelny wydawany przez Kościół katolicki, uznający osobę zmarłą za świętą, zezwalający na jej powszechny, publiczny kult. Akt taki wydaje papież po pozytywnym rozpatrzeniu specjalnie powołanych organów kościelnych procesu kanonizacyjnego. Ażeby ktoś mógł zostać świętym Kościoła powszechnego, musi najpierw, po procesie beatyfikacyjnym, zostać ogłoszony błogosławionym. Procedurę kanonizacyjną (proces beatyfikacyjny, beatyfikacja i proces kanonizacyjny) można pominąć, jeżeli papież wyrazi na to zgodę.
Początek kanonizacji jako aktu prawnego sięga czasów wczesnochrześcijańskich. Wówczas to śmierć poniesiona za wiarę w okresie prześladowań chrześcijan (martyrium) była traktowana jako wyróżnienie i świadectwo łaski Bożej, dające natychmiastowe zbawienie i udział w chwale Bożej. Uważano, że męczennicy posiadają możliwość uzyskania dla żyjących szczególnych łask, o które można się było starać poprzez modlitwę do świętego. Dlatego nad grobami męczenników zaczął rozwijać się kult, dla którego materialnym fundamentem była obecność ciała męczennika. Niemal równocześnie zaczęto uważać, że na szczególną łaskę Bożą można zasłużyć dając świadectwo nie tylko męczeńską śmiercią, ale i całym swoim życiem. Dlatego nad grobami ludzi, których życie uznawano nie tylko za przykładne, ale godne naśladowania i naznaczone znamionami oddziaływania szczególnej Bożej łaski, rozwijał się kult. Podstawowym faktem świadczącym, że dana osoba jeszcze za życia, a najczęściej po śmierci, cieszy się szczególnymi względami u Boga, były czynione przez nią cuda. Te podstawowe aspekty świętości - przykładne życie i zaistniałe cuda za wstawiennictwem świętego - stanowią podstawę także w obecnej procedurze kanonizacyjnej. Początkowo kult świętych rozwijał się w sposób spontaniczny. Aby zapobiec nadużyciom, kontrolę przejęli biskupi, którzy musieli wyrażać zgodę na czczenie danej osoby jako świętej. Przez ponad tysiąc lat formalnym aktem kanonizacyjnym była translacja (przeniesienie) ciała świętego z miejsca pierwotnego pochówku, gdzie został złożony zanim rozwinął się kult, do miejsca bardziej szacownego (osobna kaplica, pochówek w kościele, najczęściej w pobliżu ołtarza, umieszczenie ciała (relikwii) w relikwiarzu eksponowanym najczęściej w prezbiterium lub na głównej osi kościoła).
Kanonizacje, przeprowadzane w formie translacji, były w gestii lokalnych biskupów aż do końca XII wieku. Pierwsza kanonizacja z udziałem papieża (a właściwie synodu pod przewodnictwem papieża) miała miejsce w 993 roku i dotyczyła św. Udalryka (zm. 973), biskupa Augsburga. Przyjmuje się, analogicznie do kanonizacji św. Udalryka, że kanonizacja św. Wojciecha przebiegła również przy współudziale papieża (Sylwestra II), ale na to nie ma żadnej wzmianki źródłowej i jest to kwestia jedynie domysłów. W XI wieku wzrasta liczba kanonizacji z udziałem papieży, ale dopiero w 1146 roku Eugeniusz III, przy okazji kanonizacji cesarza Henryka II (zm. 1024), zastrzegł prawo kanonizacji wyłącznie dla papieży. Roszczenia te potwierdził Aleksander III w roku 1172 oraz IV sobór Laterański(1215). Jednak dopiero włączenie passusów z listów obu papieży do zbioru "Dekretałów" Grzegorza IX w 1234 wprowadziło owe zapisy do prawa kanonicznego, co poskutkowało faktycznym wprowadzeniem w życie papieskiej rezerwacji dla kanonizacji i wyłączeniem jej spod kompetencji biskupów.
BEATYFIKACJA - słowo „beatyfikacja” pochodzi z łacińskiego „beatificare” i znaczy: wyróżniać, czynić szczęśliwym, ogłaszać błogosławionym. Beatyfikacja wiąże się z błogosławieństwem określonym w Starym i Nowym Testamencie, a urzeczywistnionym przez Pana Jezusa. Beatyfikacja jest uczestnictwem w doskonałej radości Chrystusa (J 15,11), a także stanem pewnego rodzaju szczęśliwości człowieka wierzącego, który zmierza do wieczności; wypływa ze zbawczej wiary, z pełnienia woli Bożej, ze świadomości umiłowania przez Boga, z ofiarnej służby Bogu z gotowością poświęcenia Mu całego swojego życia oraz doświadczenia krzyża w spotykającym nas cierpieniu. Wspólnota kościelna okazuje podziw, także uznanie i wiarę w fakt, że błogosławiony osiągnął szczęśliwość eschatologiczną, że miał czynny udział w historii zbawienia. W Nowym Testamencie i teologii błogosławionym nazywa się Boga, Jezusa Chrystusa, który doprowadza stworzenie do Ojca, a także błogosławionym jest Kościół i „w pewnym sensie cały kosmos”. Błogosławieni odgrywają ważną rolę w doprowadzaniu ludzi żyjących tu na ziemi do Królestwa Bożego. Podstawą, źródłem beatyfikacji jest Misterium Paschalne Jezusa Chrystusa. Dlatego też Kościół i poszczególne wspólnoty kościelne czczą beatyfikowanych za ich udział i doskonałe korzystanie z owoców Misterium Paschalnego, za heroiczną realizację Ewangelii, szczególnie Kazania na Górze (Cz. Bartnik).
BŁOGOSŁAWIENI
ŚWIĘCI
1.św. Albert Chmielowski
2.św. Andrzej Bobola
3.św. Faustyna Kowalska
4.św. Jacek Odrowąż
5.św. Jadwiga Andegaweńska
6.św. Jadwiga Śląska
7.św. Jan Sarkander
8.św. Kazimierz Jagiellończyk
9.św. Maksymilian Maria Kolbe
10.św. Stanisław Kostka
Proces kanonizacyjny - postępowanie w Kościele katolickim i prawosławnym, mające na celu dojście, czy życie doczesne zmarłej osoby i okoliczności śmierci mogą być podstawą do uznania jej za świętą i przyznania jej publicznego kultu, zwykle poprzedzanego beatyfikacją. Osoba ta zostaje wpisana do wykazu świętych.
Proces według prawa kanonicznego może się rozpocząć dopiero 5 lat po śmierci osoby (chociaż papież może rozpocząć ten proces w wyjątkowych warunkach nawet zaraz po śmierci). Aby człowiek został uznany za świętego, jego doczesne życie, jak i okoliczności śmierci, nie mogą budzić żadnych zastrzeżeń. Musi być także potwierdzony co najmniej jeden cud, który stał się za jego sprawą. Przykładem jest proces kanonizacyjny Piotra Skargi, który zakończył się niepomyślnie, ponieważ po ekshumacji jego ciała znaleziono wewnątrz trumny ślady po paznokciach, co sugerowało, że został pochowany żywcem (co w tamtych czasach nie było rzadkością) - w związku z tym powstały wątpliwości co do czystości jego myśli przed śmiercią.
Najkrótszy proces kanonizacyjny w historii Kościoła katolickiego dotyczył św. Antoniego z Padwy -trwał 11 miesięcy.
Przebieg procesu beatyfikacyjnego-
Proces beatyfikacyjny może się rozpocząć najwcześniej 5 lat po śmierci kandydata (decyzją papieża okres ten może ulec skróceniu - tak było w przypadku procesu Matki Teresy z Kalkuty, Jana Pawła II i Łucji dos Santos).
Dokumentacja zbierana jest na szczeblu lokalnym, w diecezji do której należał kandydat. Następnie wniosek o beatyfikację przekazany jest Stolicy Apostolskiej, gdzie rozpatruje go specjalna komisja. Kluczowymi momentami procesu jest stwierdzenie heroiczności cnót Sługi Bożego oraz kanoniczne stwierdzenie, że za jego wstawiennictwem dokonał się co najmniej jeden cud. Brane są pod uwagę jedynie cuda, które miały miejsce po śmierci kandydata na ołtarze. Nieco inaczej przebiega proces męczenników, gdzie do beatyfikacji cud nie jest wymagany.
Obecnie proces beatyfikacyjny regulowany jest przez konstytucję apostolską Divinus Perfectionis Magister wydaną 25 stycznia 1983 roku przez papieża Jana Pawła II.