MAKROEKONOMIA ZAAWANSOWANA - WYKŁADY
Wykład z dnia 17.05.2014 r.
Wzrost gospodarczy
Proces zwiększania zasobu dóbr i usług konsumpcyjnych i produkcyjnych w szczególności będziemy rozumieli wzrost ilościowy, który zapewnia zwiększenie ilości dóbr i usług przypadających na mieszkańca danego kraju.
Wzrost gospodarczy jest mierzalną kategorią ekonomiczną, syntetycznym miernikiem wzrostu gospodarczego jest PKB, PNB itp.
Rozwój gospodarczy
Rozumiemy jako elementy dotyczące jakościowego wymiaru naszych odczuć. Zawiera elementy wzrostu gospodarczego, chodzi o zjawisko zwiększania nowoczesności, kwalifikacji, umiejętności, wydajności pracy, elementów świadczących o warunkach naszego życia. Rozwój gospodarczy to korzystne zmiany wymiaru wewnętrznego i zewnętrznego.
Procesy rozwoju gospodarczego i wzrostu gospodarczego są uwarunkowane społecznie, dysponuje określonymi instytucjami społecznymi, politycznymi, dysponuje normami zachowań.
Rezultatem rozwoju gospodarczego jest jakość życia społeczeństwa jako całości poszczególnych grup społecznych, jednostek. Mówiąc o jakości życia mamy na uwadze nie tylko dostępność dóbr konsumpcji, ale mamy na uwadze przede wszystkim tworzenie nowego dorobku materialnego, fizycznego, stanu zdrowia.
Czynniki wzrostu gospodarczego :
Ekstensywne
To np. zatrudnienie, majątek produkcyjny pracy.
Wyrażają się w zmianach ilościowych a więc w przyroście zatrudnienia oraz przyroście trwałych obrotowych środków produkcji
Intensywne
To np. wydajność pracy, intensywność wykorzystania majątku produkcyjnego.
Zmiany jakościowe wykorzystania czynników produkcji, to wzrost wydajności pracy, postęp naukowo - techniczny, innowacyjność w gospodarce.
Bariery wzrostu gospodarczego:
Instytucjonalno-organizacyjne
Czyli nieprzystosowanie całokształtu instytucji państwa do sterowania i oddziaływania. Przejawem mogłoby być ustawodawstwo, aparat biurokratyczny, słabość systemu bankowego
Strukturalna
Jest wynikiem historycznie ukształtowanej gospodarki
Surowcowa
Ekologiczna
Handlu zagranicznego
Model wzrostu gospodarczego Solowa
Prosty makroekonomiczny model uzależniający wielkość produkcji od ilości zużywanych czynników produkcji (pracy, kapitału, stanu technicznego).
Funkcję z modelu Solowa można zapisać wzorem:
y = A ∙ f(x…)
gdzie:
y - wielkość produkcji na jednego pracownika
A - stała wartość oznacza wzrost produkcyjności pracy jaki został spowodowany zmianami w technologii
f - kapitał rzeczowy przypadający na pracownika
Solow poszukuje takiej ilości kapitału przypadającej na jednego zatrudnionego w której gospodarka osiąga stan równowagi.
Model wzrostu gospodarczego Kaleckiego
gdzie:
- współczynnik kapitałowy , wpływ inwestycji na dynamikę dochodu narodowego
- stopa inwestycji, stosunek inwestycji do PKB
a - współczynnik amortyzacji
u - współczynnik usprawnień
Źródłem wzrostu gospodarczego byłoby pobudzanie inwestycji.
Koniunktura gospodarcza
Zmiana aktywności gospodarczej przejawiająca się w zmianach podstawowych wskaźników ekonomicznych tj. produkcja, zatrudnienie, inwestycje, konsumpcja, dochód narodowy.
Cykl koniunkturalny
Zjawisko występowania w gospodarce wahań różnych mierników ekonomicznych charakteryzujących poziom koniunktury.
Klasyczny cykl Juglara
W fazie kryzysu mamy do czynienia:
Z spadkiem sprzedaży
Z spadkiem produkcji
Z bezrobociem
W fazie depresji:
Dalsze obniżanie wskaźników związanych z zatrudnieniem
Okres obniżonych wszystkich składników
Trudność sprzedaży
W fazie ożywienia:
Mamy do czynienia ze wzrostem podstawowych składników, wzrastają: zatrudnienie, płace, ceny
Rodzi się atmosfera optymizmu, która przenosi się na rynek
Faza ożywienia przedstawiana jest jako, że na giełdzie coś się zmieniło
W fazie rozkwitu:
Na giełdzie następują wzrosty
Znaczny wzrost wszystkich składników
Wskaźniki osiągają najwyższe poziomy
Cykl Juglara , cykl klasyczny ( 8 - 10 lat)
Cykl Kitchina
Cykl Kondrateva
Przyczyny cyklów koniunkturalnych :
Zewnętrzne
Dopatrujemy się istoty systemu poza cyklem gospodarczym (np. wojny)
Wewnętrzne (endogeniczne)
Szukają mechanizmu cyklu koniunkturalnego, tym co się dzieje w każdej gospodarce
Keynesowska teoria cyklu koniunkturalnego
Brak dostatecznych rozmiarów popytu przyczynia się do kryzysu.
Gospodarka pieniężna
Rynek pieniężny
Rynek kapitałów krótkoterminowych związany z procesem obiegu pieniężnego.
To inaczej rynek gdzie przedmiotem obrotów jest pieniądz Banku Centralnego.
Rynek kapitałowy
Rynek kapitałów długoterminowych związany z finansowaniem rozwoju gospodarczego.
Na rynku pieniężnym mamy do czynienia z wieloma podmiotami :
Z punktu widzenia popytu na kapitał
Państwo, banki, instytucje samorządowe, uczestnicy giełdy
Z punktu widzenia podaży kapitału
Banki, przedsiębiorstwa, osoby prywatne
Wyróżniamy dwa rodzaje pieniądza:
Gotówkowy
Czyli monety, banknoty i inne znaki pieniężne
Bezgotówkowy
Czyli depozyty zwrotne na każde żądanie, pozostałe depozyty terminowe
Gotówka i depozyt na rachunku Banku Centralnego tworzą pieniądza Banku Centralnego.
Agregaty :
M1
Pieniądz gotówkowy, wkłady na żądanie, wkłady na rachunkach bieżących
M2
To M1 + wkłady oszczędnościowe, wkłady krótkoterminowe
M3
To M2 + wkłady długoterminowe, eurowaluty, obligacje, bony skarbowe
Stopa procentowa
Rozumiana od strony właściciela (dysponenta kapitału) jest wynagrodzeniem, które otrzymuje właściciel z tytułu władania mienia pożyczkobiorcy kapitału. Rozumiana od strony pożyczkobiorcy jest opłatą za prawo użytkowania kapitału obcego.
Kurs walut
Stosunek w jakim dokonywana jest wymiana określonej ilości walut X na jednostkę waluty Y . To cena waluty danego kraju wyrażona w walucie innego kraju.
Bank
To przedsiębiorstwo zajmujące się pośrednictwem finansowym polegającym na gromadzeniu depozytów i udzielaniu kredytów.
Bankami nie są np. SKOK-i.
Bank Centralny pełni kilka ważnych funkcji:
Bank emisyjny
Bank banków
Centralny bank państwa
Rada Polityki Pieniężnej (RPP)
Organ NBP dba o poziom inflacji w Polsce i ustala podstawowe stopy procentowe.