Regulator w UAR
zastępuje operatora który w układzie sterowania ręcznego kontrolował przebiegi procesu. Do najważniejszych zadań jakie musi spełnić regulator należy:
- porównanie wartości regulowanej (mierzonej) z wartością zadaną
- wytwarzanie sygnału wyjściowego o wartości zależnej od wartości odchyłki regulacji czasu występowania odchyłki i szybkości jej zmian
- zapewnienie sygnałowi wyjściowemu postaci i mocy potrzebnej do uruchomienia urządzeń wykonawczych
Podział ze względu na rodzaj na potrzebnej do zasilania:
-r. elektryczne
-r. pneumatyczne
-r. hydrauliczne
Podział ze względu na zmianę wielkości wyjściowej regulatora:
-r. o wyjściu ciągłym (analogowym) których wielkość wyjściowa w sposób ciągły oddziaływa na obiekt
-r. z sygnałem wyjściowym nieciągłym
-r. dwustawne w których wielkość wyjściowa w zależności od znaku odchyłki przejmuje tylko dwie wartości
-r. trójstawne w których sygnał wyjściowy może pobierać tylko trzy umowne wartości -1 0 +1
-r. impulsowe których wielkość wyjściowa oddziaływa na obiekt tylko w określonych powtarzających się w chwilach czasowych
Regulatory dwustawne
charakteryzują się dwoma jednoznacznie określonymi wartościami sygnału wyjściowego (typu załącz-wyłącz). Typowym przypadkiem zastosowania są układy regulacji temperatury. Elementem pomiarowym i jednocześnie przełączającym jest w tym regulatorze taśma bimetaliczna która przy zmianach temperatury otocznia odkształca się i przerywa bądź też załącza obwód grzejny. Regulator dwupołożeniowy ma więc tylko dwie wartości sygnału wyjściowego oznaczone umownie 0 i 1.
PODZIAL R. ZE WZGLĘDU NA WLASNOSCI DYNAMICZNE:
-r. proporcjonalne o transmitacji
G(s) = Kp
Charak. Skokowa r. typu P
e(t) odchyłka regulacji
Kp wzmocnienie
∆e skokowa zmiana odchyłki
Y(t) sygnał wyjściowy z regulatora
-r. proporcjonalno-całkujące o transmitacji
G(s) = Kp()
Charak. Skokowa r. typu PI
e(t) odchyłki regulacji
Kp wzmocnienie regulatora
∆e skokowa zmiana odchyłki
Y(t) sygnał wyjściowy z regulatora
Ti czas zdwojenia
-r. proporcjonalno-różnikujące o transmitacji
G(s) = Kp(1+Tds)
Charak skokowa regulatora typu PD
-r. proporcjonalno-całkująco-różniczkujące- r. PID
G(s) = Kp(1++Tds)
-r. proporcjonalno-całkująco-różniczkujące (rzeczywiste)
D PID(s) = Kp(++ )
gdzie T =αTd zwykle α =
Charak skokowa r. typu PID
e(t) odchyłki regulacji
Kp wzmocnienie regulatora
∆e skokowa zmiana odchyłki
Y(t) sygnał wyjściowy z regulatora
Ti czas zdwojenia
Td czas wyprzedzania
DOBÓR R. REGULATORÓW (PODATNOSC)
Przybliżony dobór regulatorów przyjmuje się biorąc pod uwagę podatność obiektu czyli stosunek zastępczego opóźnienia To do zastępczej stalej czasowej T
Jeśli 0 < < 0,1 stosujemy regulator dwupołożeniowy
0,1 < < 0,2 regulator ciągly P
0,2 < < 0,4 regulator ciągły PI, PID
0,4 < < 0,6 regulator ciągły PID
0,6 < < 1regulator impulsowy
> 1 zaleca się przekonstruowanie układu regulacji
Wspomniane stale czasowe można wyznaczyć z charakterystyki skokowej obiektu regulacji dokonując pewnego przybliżenia (aproksymacji) polegającego na zastąpieniu charakterystyki rzeczywistej obiektu charakterystyka szeregowo połączonych dwóch członów:
- inercyjnego i opóźniającego
Aproksymacja charak skokowej obiektu statycznego
Aproksymacji dokonuje się prowadząc styczną do charak rzeczywistej w punkcie przegięcia. Styczna ta odcina na osi czasu zastępcze parametry obiektu:
-zastępcze opóźnienie To które jest sumą opóźnienia transportowego TT i opóźnienia bezwładnościowego Tb
-zastępcza stała czasowa T
CZASOWE PRZEBIEGI ODCHYŁKI REGULACJI
-max odchyłka dynamiczna
-przeregulowanie
-czas regulacji
-dopuszczalna amplituda wahań wielkości regulowanej w stanie ustalonym ∆e
-odchyłka styczna
Czas regulacji
jest to czas liczony od chwili wprowadzania zakłócenia do chwili gdy uchyb przejściowy zmaleje trwale poniżej 5% swej wartości max (∆e = 0,05emax)
Przeregulowanie
jest to stosunek największej wartości uchybu e1 o znaku przeciwnym niż emax do poczat wartości uchybu Emax
K=*100
Przebiegi uchybu e na wskutek zakłócenia
-przebiegi oscylacyjne „0”
-przebieg aperiodyczny
PODZIAL REG ZE WZGLĘDU BA SPOSÓB BUDOWY
-Reg bezposredniego działania które en potrzebna do napędu urzadzenia wykonawczego pobierając za pośrednictwem czujnika z obiektu regulacji ( r. temp, r. ciśnienia, r. przepływu, r.poziomu)
- Reg pośredniego dzialania które zasilane sa z obcego źródła energii