Rzeszów, 12.04.2013.

KONSPEKT LEKCJI JĘZYKA POLSKIEGO W KLASIE III GIMNAZJUM

Imię i nazwisko prowadzącego:

Czas przeznaczony na realizację tematu: 45 minut.

TEMAT LEKCJI: Odcienie miłości. Maria Pawlikowska-Jasnorzewska "Wiersze" (wybór).

CELE LEKCJI:

Na poziomie umiejętności:

• uczeń potrafi interpretować utwory Marii Pawlikowskiej Jasnorzewskiej.

• uczeń umie wskazać cechy twórczości poetki.

• uczeń potrafi wyszukać i znaleźć w tekście przykłady synekdochy.

• uczeń potrafi wskazać pointe w utworze.

Na poziomie wiadomości:

• uczeń zna sylwetkę Marii Pawlikowskiej Jasnorzewskiej.

• uczeń zna utwory i cechy twórczości poetki.

• uczeń wie, czym jest miniatura poetycka.

Na poziomie postaw:

• uczeń jest wdrażany i motywowany do dbałości o estetykę i etykę komunikacji językowej.

• uczeń uwrażliwia się na motyw miłości w utworach poetyckich.

MATERIAŁY:

• kserokopia tabelki do uzupełnienia.

• fotografia poetki.

• Podręcznik "Bliżej słowa"

METODY:

• elementy wykładu;

• praca z tekstem;

• pogadanka heurystyczna;

FORMA PRACY:

• praca zbiorowa.

Etap lekcji	Czynności nauczyciela	Czynności ucznia	Umiejętności kluczowe
Zaangażowanie	- wita się z klasą. - Zapowiada temat dzisiejszej lekcji: Na dzisiejszych zajęciach będziemy przyglądać się różnym odcieniom miłości, które przedstawia Maria Pawlikowska-Jasnorzewska w swoich wierszach. Po ich omówieniu każdy z was będzie mógł porównać własną wizję miłości z tymi pokazanymi przez poetkę. - Nauczyciel poleca zapisać temat lekcji: Odcienie miłości. Maria Pawlikowska-Jasnorzewska "Wiersze"(wybór). -Przedstawienie biografii poetki; "(zał. nr 1); przedstawienie najważniejszych faktów w formie krótkiej notatki zapisanej do zeszytu.	-Witają się z prowadzącym. - Uczniowie zapisują temat lekcji i krótką notatkę biograficzną.	-umiejętność pisania; -komunikacja nauczyciel-uczeń;
Badanie i przentacja	-Prowadzący prosi o otworzenie podręczników. - Nauczyciel mówi: Jak widzicie teksty Marii Pawlikowskiej Jasnorzewskiej są bardzo krótkie. Jest to charakterystyczne dla jej pisarstwa. Większość z omawianych dziś tekstów pochodzi z tomu „Pocałunki” z 1926 roku. Wówczas poetka była w nieudanym związku małżeńskim z Pawlikowskim, który został rozwiązany dopiero w 1929r. W roku 1927 poznała dopiero Jasnorzewskiego - swoją prawdziwą miłość. Przejdźmy teraz do dokładniejszej analizy utworów poetki. -Rozdaje ksera z tabelką do uzupełnienia w trakcie omawiania poszczególnych utworów (zał. nr 2) - Odczytuje pierwszy utwór: *"Zakochani" 1)Jaka jest sytuacja liryczna? 2)Co jest tematem utworu? 3)Co nas zaskakuje w przedstawionej sytuacji? 4)Jakie wyrazy, wyrażenia, oddziaływają na nasze zmysły? Czym one są? wprowadzenie synekdochy jako rodzaju metafory. *"Nike" 1)Przybliżenie historii pomnika, jego znaczenie metaforyczne. 2)Kto jest adresatem utworu? 3)co oznaczają dwa ostatnie wersy? 4)Jaki jest związek miłości opisanej w utworze a pomnikiem? *Miłość(wciąż rozmyślasz...) 1) Kto jest podmiotem, a kto adresatem w wierszu? 2) Jaka jest sytuacja liryczna?(temat) 3)Co mówi podmiot lir. do adresata? Jaka jest rola pytań retorycznych? 4)Jaka jest rola ostatniego wersu? *List 1)Jaka jest sytuacja liryczna? 2)Jaki jest temat utworu? 3)Zwrócenie uwagi na słowa-klucze: "Chwyta się ręką za szyję i dno traci, i w powietrzu tonie" *Miłość(Nie widziałam cię...) 1)Kim jest podmiot lir.? 2)Jaka jest sytuacja liryczna?(temat) 3) Pointa utworu. 4) Co jest dla podmiotu lir. powietrzem? *Fotografia 1)O jakim szczęściu mówi podmiot lir.? 2)Jak rozumiesz sformułowanie "czyjeś ciało i ziemię całą"? 3)Jaka jest rola fotografii dla podmiotu lir.? 4)Pointa utworu. *Zmierzch na morzu 1)Kto jest podmiotem lir.? 2)Jaka jest sytuacja lir? 3)Co oznacza porównanie żaglowca do pod. lir.? 4)Jakie emocje niesie ze sobą "wybrzeże(...) w liliowej półżałobie"? Zwrócenie uwagi na rolę pointy. Poproszenie o podanie jej funkcji w utworach poetki. - Prowadzący zadaje pytanie: Jaka jest poezja Marii Pawlikowskiej Jasnorzewskiej? Spróbujecie, na podstawie omówionych utworów, wymienić główne cechy jej twórczości. - Prowadzący zadaje pytanie: Czy wiecie jak nazywa się gatunek, który tak często pojawia się w twórczości Pawlikowskiej Jasnorzewskiej? - Wprowadzenie pojęcia: MINIATURA POETYCKA - to maksymalnie zwięzły utwór poetycki, odpowiadający normom gatunku realizowanego zwykle w tekstach obszerniejszych, słowem: minimum słów, maksimum treści.	Otwierają podręczniki. Uczniowie odpowiadają na pytania: 1)Jest ciepła, możliwe, że letnia noc, pies wyje do księżyca, dwoje ludzi znajduje się w altance tuż koło jeziora, nie mówią nic do siebie są określeni jako "niemowy". 2)tematem utworu jest miłość dwojga ludzi, którzy nie mogą się ze sobą porozumieć. 3)Nie rozmawiają ze sobą, czekają, aż ktoś za nich powie to co oboje myślą. 4)"wicher(...)szumi zapachami" jest to metafora. *Nike: 2)Adresatem jest miłość, która jest nieuciszona. 3)Oznaczają, że miłość pomimo tego, że już wygasła jednak się nie poddaje, walczy o swoje. 4)Miłość w liryku tak jak posąg wyciąga odcięte ramiona w nadziei że zostanie przez kogoś przygarnięta, zwycięży przeciwności losu. *Miłość(wciąż rozmyślasz...) 1)Kobieta obserwuje zamyślonego kochanka. Jest smutny, możliwe, że myśli o rozstaniu. Nie jest pewna jego uczuć. 2)Podmiotem lir. jest kobieta, adresatem mężczyzna. Monolog kobiety. 3)"Przecież mnie kochasz nad życie?" "Przecież ja jestem niebem i światem?" Ukazują niepewność kobiety, zmianę uczucia pod wpływem czasu. 4)Podkreślenie wpływu czasu, przypomnienie słów kochanka, dodanie sobie otuchy *List 1)ktoś dostaje długo oczekiwany list, prawdopodobnie od ukochanej osoby, bo szuka ustronnego miejsca, żeby go odczytać. Wiadomość w nim zawarta wstrząsa nią. 2)Tematem jest tragiczna wiadomość zwiastująca prawdopodobnie rozstanie. *Miłość(nie widziałam cię...) 1)Podmiotem lir. jest kobieta. 2)kobieta nie widziała się ze swoim ukochanym od miesiąca ale nie ma na nią to takiego wpływu jak się spodziewała. 3) ."można żyć bez powietrza. 4) powietrzem jest ukochany bez którego może żyć. *Fotografia 1)Jest to szczęście płynące z faktu posiadania prawdziwej miłości drugiej osoby. 2)Posiadanie tej drugiej osoby nie tylko cieleśnie, ale także bycie dla niej całym światem. 3)Fotografia jest namiastką, która wywołuje bolesne wspomnienia i tęsknotę, nie potrafi zastąpić żywej osoby. 4)"fotografia to-to jest bardzo mało" Zmierzch na morzu Funkcja pointy: -ma zaskoczyć i zadziwić; -celne podsumowanie poetyckiej wypowiedzi; - Uczniowie odpowiadają: Jest to poezja miłosna, typowo kobieca. Bohaterem lirycznym jest kobieta - często porzucona, nieszczęśliwa. Podmiot dość powściągliwie mówi o swoich uczuciach. Jej poezja pisana jest prostym, zrozumiałym językiem, zdarza się, że nawiązuje do tradycji. Podmiot liryczny nie jest osamotniony - zawsze mówi do kogoś, do czegoś, zawsze występuje „ty liryczne”. Jej poezja jest bardzo obrazowa. Utwory są krótkie, stroficzne.	- słuchanie; -czytanie; - kreatywne myślenie; - twórcze rozwiązywanie problemów; - mówienie; - komunikacja nauczyciel - uczeń
Przekształcenie	Zwrócenie uwagi na różne odcienie miłości pokazane w utworach Pawlikowskiej-Jasnorzewskiej. Pokazuje ona jednak najczęściej miłość nieszczęśliwą. Czy znacie możecie podać tytuły utworów, w których też jest ukazana nieszczęśliwa miłość?	-"Do M**" -Romeo i Julia -Tristan i Izolda	- mówienie; - komunikacja nauczyciel - uczeń; -wykorzystywanie zdobytej wiedzy
Podsumowanie	- Nauczyciel zadaje pytania podsumowujące: Jakie są cechy twórczości Marii Pawlikowskiej Jasnorzewskiej? Co to jest miniatura poetycka? Który z utworów najbardziej przypadł wam do gustu i dlaczego? Gdyby móc wstawić znak równości między podmiotem lirycznym tekstów Marii Pawlikowskiej Jasnorzewskiej, a samą autorką, to jaki obraz poetki się z tych tekstów wyłania?	- Uczniowie odpowiadają na pytania zadane przez nauczyciela.	- mówienie; - komunikacja nauczyciel - uczeń; -wykorzystywanie zdobytej wiedzy; - samokształcenie;

---