• Gorzknik kanadyjski

Gorzknik kanadyjski stosowany przez nowoczesne ziołolecznictwo do leczenia schorzeń macicy i nieżytu górnych dróg oddechowych. Pobudza skurcze macicy, działa ściągająco i tonizująco na błony śluzowe.

• Opis

Gorzknik kanadyjski jest rośliną wieloletnią o ciemnożółtych, grubych kłączach. Odchodzą od nich cienkie korzenie.

Długość łodygi dochodzi do 30 centymetrów. Na krótkich ogonkach wyrastają z niej małe, sercowate liście łodygowe. Z kolei liście odziomkowe rosną na długich ogonkach. Są one znacznie większe, mają dłoniasty kształt, karbowaną powierzchnię i ząbkowane krawędzie.

Drobne kwiaty o jasnozielonej lub jasnoróżowej barwie bardzo szybko więdną i wytwarzają owoc. Jest nim przypominający owoc maliny czerwony pestkowiec. Nasiona gorzknika są bardzo małe i mają czarny kolor.

• Uprawa

Chociaż w Polsce uprawy gorzknika są rzadkością to w USA i Kanadzie, skąd pochodzi, jest bardzo popularny.

Gorzknik kanadyjski wymaga spulchnionej gleby próchniczej o wysokiej zawartości składników odżywczych. Dobrze rozwija się na osłoniętych od wiatru, zacienionych stanowiskach o dużej wilgotności. Rozmnaża się go zarówno poprzez wysiew nasion jak i wegetatywny podział kłączy (uzyskanych podczas zbiorów).

Nasiona po zebraniu wystawia się na ekspozycję niskiej temperatury, a następnie wysiewa się do skrzynek. Sadzonki przesadza się na plantację dopiero w następnym roku.

W przypadku rozmnażania wegetatywnego kłącza i korzenie gorzknika pozyskuje się w trzecim lub czwartym roku. Jest to niewiele jeśli wziąć pod uwagę, że w przypadku wysiewu nasion czas ten wydłuża się do pięciu lub sześciu lat.

Surowcem leczniczym są wysuszone kłącza gorzknika kanadyjskiego. Po zebraniu należy je dokładnie umyć i wysuszyć w suszarni z dobrym nawiewem powietrza. Temperatura suszenia to 35 stopni Celsjusza.

• Podstawowe substancje czynne

Kłącze gorzknika kanadyjskiego obfituje w alkaloidy izochinolinowe (hydrastyna, berberyna i kanadyna), związki tłuszczowe i sole mineralne. Zawierają one również fisterole, olejki eteryczne, żywice i kwas chlorogenowy.

• Działanie i zastosowanie

Gorzknik kanadyjski stosowany jest głównie w leczeniu schorzeń macicy. Roślina pobudza jej skurcze, działa ściągająco i tonizująco na błony śluzowe.
Zioło ma zastosowanie również podczas nieżytu górnych dróg oddechowych, ponieważ działa wykrztuśnie, przeciwkaszlowo, a także jak już wspomniano ściągająco i tonizująco na błony śluzowe.

Napar z korzenia gorzknika reguluje przemianę materii i wytwarzanie żółci, ma słabe właściwości przeczyszczające.
Zewnętrznie można stosować go do przemywania egzem, dotkniętych świądem i grzybicą obszarów skóry, do płukania bolącego ucha i spojówek (w czasie zapalenia).

W medycynie ludowej Indian gorzknik kanadyjski jest lekiem o wielokierunkowym działaniu wykorzystywanym szczególnie w przypadku niestrawności i stanów zapalnych.

Gorzknik kanadyjski często wchodzi w skład mieszanek ziołowych zawierających także oczar wirginijski. Niemalże każda apteka ma je w swojej ofercie.

• Napar z korzeni gorzknika

Łyżeczkę rozdrobnionych kłączy i korzeni należy zalać 0,2 litra wrzątku i odstawić pod przykryciem. Po 15 minutach napar przecedzić. Tak przygotowany napar spożywa się 3 razy dziennie (po szklance) w przypadku niestrawności, zapalenia gardła i jamy ustnej, a także przy anginie, przeziębieniu i grypie.

Napar można stosować również zewnętrznie w postaci okładów w leczeniu schorzeń skóry (egzemy, grzybicy i świądu) bądź do płukania spojówek podczas zapalenia.

---