PRAWO CYWILNE - dr Ewa Wojtasiewicz
Literatura:
W. Siuda „Elementy prawa dla ekonomistów”
Piotrowski „Prawo cywilne”
Kocot „Elementy prawa”
„Kodeks Cywilny”
Kontakt:
Wykład I - 03.10.2004
Prawo
Miejsce, system prawa
Podmiot prawa cywilnego
Umowy
Zasady nie wykonania zobowiązań
Prawo państwowe ustawione hierarchicznie (Hierarchia źródeł):
Konstytucja
Ustawy
Akty wykonawcze
System prawa korporacyjnego
Rola Trybunału Konstytucyjnego - może uznać ustawę za nieważną.
Prawo w rozumieniu podmiotowym:
Prawo jest nadawane przez państwo i zabezpieczone przymusem państwowym.
IGNORANTIA IURIS NOCET - nieznajomość prawa szkodzi.
Prawo - przyznana możliwość postępowania, zagwarantowana przez regulacje prawne.
Obowiązek - odpowiednik prawa (co najmniej jednej osoby)
Podmiot -
Prawa względne - określona osoba
Prawa zobowiązań -
Prawa bezwzględne - nieokreślone osoby i ilość
Zasada swobody umów
Zasada zamkniętego nr prawa
Kompetencja - prawo, uprawnienia połączone z obowiązkami.
Relacje prawne - Inter pantes
Prawo przysługuje jednej osobie, zobowiązani są wszyscy
Norma - reguła postępowania, bezwzględna
Normy prawne ( podgrupy normy) - wynikają z aktów normatywnych
Norma Hipoteza (kto? Kiedy? w jakiej sytuacji? Jest adres?)
Sankcja (co mu grozi za to)
Dyspozycja (co ma zrobić, jak ma się zachować)
Prawo korporacyjne
Zadaniem prawa jest regulacja stosunków prawnych.
Akt normatywny zawiera normy prawne o pewnych cechach nigdy nie przypisane konkretnej/zidentyfikowanej osobie.
Jeżeli nałożone są obowiązki to podstawą jest ustawa.
1811 - ustawa (prawa natury), zasada człowiek ma prawa
Prawo osobowe
Prawo zobowiązań
Stosunek prawny
Unifikacja prawa - harmonizacja, upodobnienie, ujednolicenie prawa.
Inkorporacja prawa - zbiera rozproszone prawa w jeden zbiór, scala je i systematyzuje wg pewnych kryteriów.
Kodyfikacja prawa - zbiera przepisy w jeden nowy akt prawny o jednolitej numeracji, uchyla te wcześniejsze akty prawne.
Kodeks - podstawowy akt prawny w danej dziedzinie prawnej.
Akt prawny:
Ustawa z dnia….o ….. rodzaj aktu….. tytuł ustawy
Przepis - jednostka tekstu
Ustawy i artykuły
Normy wynikają z przepisu
Kodeks cywilny
Ustawy szkolnictwa wyższego
Charakter prawa ( ustawa, rozporządzenie)
Ust. z dnia 12.09.1990r. o szkolnictwie wyższym (przedmiot ustawy) Dz. U. Nr 65 pozycja 385(zmiany) ze zmianami:
Za premiera Mazowieckiego (09.1990)
Nowelizowany 44 razy do dziś
Działy i rozdziały
Ujednolicenie tekstów prawnych za Buzka
Ustawa/Rozporządzenie z dnia (…)'data, rok, dzień' (…)'o czym(przedmiot ustawy, tytuł ustawy)'(…)'źródło prawa'(…)'numer'(…)'pozycja'(…)
Tekst ujednolicony - zmiany nanoszone na wcześniejszy tekst
Artykuły i ustępy
Wykład II - 17.10.2004
Wyciąg z konstytucji
Wyciąg z ustawy o szkolnictwie wyższym (wytłuszczone istotne rzeczy)
Kodeks cywilny
Wyciąg z kodeksu spółek handlowych
Dwa języki prawnicze:
Język prawny - język aktów normatywnych, posługuje się nim ustawodawca
Język nauki prawa - doktryny - język prawniczy uzupełniony o szersze wiadomości. Posługuje się nim orzecznictwo sądowe.
Prawo - źródło aktów normatywnych, złożone z przepisów.
Z przepisów buduje się normy prawne.
Sankcja - uruchamiana przez państwo
Prawo podmiotowe - uprawnienia … przyznane osobie.
Istnieje obowiązek bez prawa.
Kompetencja = prawo + obowiązek
Złote myśli:
„Ustawy powinny być zrozumiałe dal wszystkich”
„Ustawa powinna być zwięzła” Posejdiusz
„Ustawy powinny wyrażać rozum zwykłego ojca rodziny”
„We wszystkim, szczególnie jednak w prawie należy mieć na względzie zasady słuszności” aequitas - słuszność
„Sprawiedliwość jest niezmienną i trwałą wolą zagwarantowania każdemu jego prawa” kodeks Cycerona
„Zasady prawne są następujące: żyć uczciwie, nie szkodzić innym, przyznać każdemu co mu się należy”
Od XII do XIX wieku powszechne prawo Europy (prawo Rzymskie) zastąpiono kodyfikacjami narodowymi.
Kodeks Napoleona - 1804r.
Kodeks Austriacki
Prawo Niemieckie - zabór pruski
Źródła prawa i kodeks cywilny
Prawo publiczne i prywatne
Prawem publicznym są te normy które odnoszą się do ustroju państwa(rzymskiego)
Prawem prywatnym są te normy które dotyczą interesu poszczególnych jednostek, niektóre normy są bowiem stanowione w interesie ogółu inne zaś w interesie jednostek.
Stosowanie prawa - używanie prawa do rozstrzygnięć.
Przestrzeganie prawa - stosowanie się do prawa, postępowanie zgodnie z prawem.(władza publiczna, każdy obywatel ma obowiązek przestrzegania prawa)
Organy władzy publicznej mają stosować się do prawa i działać w granicach prawa.
W konstytucji: Art. 83; 8 ust.1; 87;88;93;118-123
Źródła prawa
Konstytucja |
||||
RUE - Rozporządzenia Unii Europejskiej |
||||
|
Prawo Prywatne |
Prawo Publiczne |
USTAWY |
|
|
Prawo cywilne |
Prawo Administracyjne |
Prawo Karne |
|
Prawo materialne - regulator stosunków społecznych |
Kodeks cywilny, kodeks rodzinny i opiekuńczy, kodeks pracy, kodeks spółek handlowych |
Przepisy ustrojowe nieskodyfikowane |
Kodeks karny: część ogólna, szczególna + ustawy + kodeks wykroczeń |
|
|
|
|
|
|
Prawo proceduralne (formalne) |
Kodeks postępowania cywilnego |
Kodeks postępowania administracyjnego |
Kodeks postępowania karnego |
|
|
|
|
|
ROZPORZĄDZENIA |