Socjologia. Wykładowca: dr Marta Łockiewicz, psymlo@univ.gda.pl
Wykłady:
Społeczeństwo jako przedmiot badań socjologicznych.
Socjologiczna wyobraźnia i język socjologii. Współczesne perspektywy socjologiczne. Socjologiczne metody badawcze: proces badawczy, rozumienie związków przyczynowo-skutkowych, metody badawcze.
Socjologiczne pojęcie kultury.
Pojęcie kultury, tradycja kulturowa i tworzenie kultury. Socjalizacja i kontrola społeczna. Świadomość społeczna.
Zmiana społeczna, rozwój i postęp.
Czynniki zmiany społecznej. Zmiana w epoce nowoczesnej.
Elementy teorii zachowań społecznych. Grupy i więzi społeczne.
Zachowania, czynności i działania społeczne. Klasyfikacja grup społecznych.
Klasy, stratyfikacja i nierówności.
Funkcje i geneza nierówności. Warstwy i klasy społeczne. Ruchliwość społeczna.
Socjologia organizacji. Gospodarka jako system społeczny.
Teorie organizacji. Struktury społeczne. Zmiany sposobów zarządzania. Zmiany w systemie pracy. Gospodarka oparta na wiedzy.
Państwo i zbiorowości terytorialne. Nowoczesne państwo.
Pojęcie państwa. Systemy polityczne. Opiekuńczość państwa. Zmiana polityczna i społeczna.
Literatura:
Giddens, A. (2005). Socjologia. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN. Rozdziały: 1, 2, 3, 10, 11 (str. 353-361), 12, 13, 14, 20.
Sztompka, P. (2002). Socjologia. Analiza społeczeństwa. Kraków: Wydawnictwo Znak. Rozdziały: 1, 2, 8, 9, 10, 12, 14, 15, 16, 17, 19.
Warunki zaliczenia:
Obecność na zajęciach (ćwiczeniach), w tym przygotowanie zadanych materiałów.
Dopuszczalna jest 1 nieobecność. Każda nieobecność powyżej limitu oznacza odjęcie 3 pkt.
Kolokwium w formie testu wielokrotnego wyboru: 30 pkt.
Aktywność na zajęciach: konstruktywny udział w dyskusjach, aktywny udział w ćwiczeniach, przygotowanie do zajęć: extra 6 pkt.
Oceny:
27- 30 - 5
24 - 26 - 4,5
21- 23 - 4
18- 20 - 3,5
15- 17 - 3
Ćwiczenia:
Kultura a społeczeństwo.
Powstanie i rozwój pojęcia kultura. Kultura symboliczna. Kultura a społeczeństwo. Różnorodność kulturowa.
Brown, I. C. (1963). Człowiek i kultura. W: Understanding Other Cultures. Englewood Cliffs: Prentice Halls, 1-16.
Kłoskowska, A. (1991). Kultura. W: A. Kłoskowska (Red.). Encyklopedia Kultury Polskiej XX Wieku. Wrocław: Wiedza o Kulturze, 17-32.
Hannerz, U. (1996). Siedem argumentów na rzecz różnorodności. Seven Arguments for Diversity. W: Transnational Connections. Culture, people, places. London: Routlege, 56-64.
Zmiana na poziomie jednostkowym i społecznym.
Socjalizacja pierwotna i wtórna. Wymiana społeczna. Studia nad postępem. Rodzaje zmian kierunkowych.
Nowak, S. (1990). Modele zmiany kierunkowej a ludzkie wartości: teoria postępu jako stosowana nauka społeczna. The Theory of Progress as an Applied Social Science. W: J. C. Alexander, P. Sztompka (Red.). Rethinking Progress. Movements, Forces, and Ideas at the End of the 20th Century. Boston: Unwin and Hyman, 230-240.
Berger, P. L., Luckmann, T. (1983). Internalizacja rzeczywistości. W: P. L. Berger, T. Luckmann, (Red.). Społeczne tworzenie rzeczywistości. Warszawa: PIW, 202-214.
Blau, P. (1964). Wymiana społeczna. Social exchange. W: Exchange and Power in Social Life. New York: John Wiley, 88-91, 97-106.
3. Zachowania społeczne.
Zachowania a bodźce, nagrody i kary. Działanie społeczne w rozumieniu socjologii. Determinanty zachowania zbiorowego.
Homans, G. C. (1974). Zachowanie społeczne - jego formy elementarne. W: Social Behavior. Its elementary forms. New York: Harcourt Brace Jovanovich, 15-17, 22-24, 25-30,37-42. (bez fragmentu: Twierdzenie dotyczące agresji i aprobaty)
Weber, M. (2002). Pojęcie działania społecznego. W: Gospodarka i społeczeństwo. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 6-20.
Smelser, N. J. (1962). Analiza zachowania zbiorowego. Analyzing Collective Behavior. W: Theory of Collective Behavior. New York: Free Press, 1-12.
4.Grupy i więzi społeczne.
Pojęcie, rodzaje i przejawy więzi społecznej. Rozkład więzi. Charakter i właściwości grupy społecznej.
Rybicki, P. (1979). Więź społeczna i jej przemiany. W: Struktura społecznego świata. Warszawa: PWN, 674-686, 694-698, 700-702, 703-704.
Merton, R. K. (1982). Wstępna lista właściwości grupy. W: Teoria socjologiczna i struktura społeczna. Warszawa: PWN, 362-374.
Rybicki, P. (1979). Z podstawowych zagadnień grupy społecznej. W: Struktura społecznego świata. Warszawa: PWN, 641-650, 651-653.
5.Systemy uwarstwienia i nierówności społeczne.
Cztery wymiary struktury społecznej. Struktura społeczna z perspektywy jednostki. Grupy społeczne a dyskryminacja. Odmiany systemów uwarstwienia. Uwarstwienie a podstawowe funkcje społeczne.
Coser, L. A. (1956). Konflikt z grupami zewnętrznymi a struktura grupowa. Conflict with Out-Groups and Group Structure. W: The Functions of Social Conflict. New York: Free Press, 104-110.
Sztompka, P. (1989). Pojęcie struktury społecznej: próba uogólnienia. Studia Socjologiczne, 3, 51-65.
Davis, K., Moore, W. (1975). O niektórych zasadach uwarstwienia. W: W. Dereszczyński, A. Jasińska-Kania, J. Szacki, Elementy teorii socjologicznych, 464-476.
6.Socjologia organizacji.
Role i statusy społeczne. Pojęcie biurokracji. Determinanty zachowania zbiorowego.
Blau, P. (1969). Teoria i rozwój biurokracji. Theory and development of bureaucracy. W: Bureaucracy in Modern Society. New York: Random House, 28-43..
Merton, R. K. (1982). Struktura biurokratyczna i osobowość. W: Teoria socjologiczna i struktura społeczna. Warszawa: PWN, 255-266.
Merton, R. K. (1982). Zestawy ról, zestawy statusów społecznych i sekwencje statusów społecznych w czasie. W: Teoria socjologiczna i struktura społeczna. Warszawa: PWN, 413-427.
7.Państwo, władza i demokracja.
Państwo a globalizacja. Władza a panowanie. Demokracja a zaufanie.
Lukes, S. (1991). Władza i panowanie. Power and Authority. W: Moral Conflict and Politics. Oxford: Clarendon Press, 84-99.
Sztompka, P. (1998). Zaufanie, nieufność i dwa paradoksy demokracji. Trust, Distrust and Two Paradoxes of Democracy. The European Journal of Social Theory, 1, 1, 19-31.
Kaldor, M. (2003). Globalizacja, państwo i wojna. Globalization, the State and War. W: Global Civil Society. An Answer to War. Cambridge: Polity Press, 111-114, 119-128, 136-138.
Wszystkie wyżej wymienione artykuły znajdują się w publikacji: Sztompka, P., Kucia, M. (2009). (Red.). Socjologia. Lektury. Kraków: Wydawnictwo Znak.