Cytoplazma jest wielofazowym układem koloidalnym o bardzo skomplikowanej budowie strukturalnej, chemicznej i złożonych funkcjach biochemicznych. W systemie tym woda tworzy fazę rozpraszającą. W niej są rozpuszczone bądź zawieszone białka globularne enzymów, fibrylarne składników tzw. cytoszkieletu, tłuszczowce, kwasy tłuszczowe, nukleoproteidy, wolne aminokwasy oraz sole np: Ca, Mg, Na i P. Cytoplazma ze swoim pH zbliżonym do obojętnego tworzy środowisko dla większości reakcji biochemicznych, dostarcza do nich substratów i zawiera enzymy dla tych reakcji. Najbardziej zdumiewającą cechą cytoplazmy jest zdolność do odwracalnej zmiany stanów skupienia. Otóż, raz zachowuje się jak płyn, kiedy indziej jest sztywna i elastyczna. Możliwość ta wynika z koloidalnego charakteru cytoplazmy i ma ogromne znaczenie czynnościowe.
Cytoplazma jest wielofazowym układem koloidalnym o bardzo skomplikowanej budowie strukturalnej, chemicznej i złożonych funkcjach biochemicznych. W systemie tym woda tworzy fazę rozpraszającą. W niej są rozpuszczone bądź zawieszone białka globularne enzymów, fibrylarne składników tzw. cytoszkieletu, tłuszczowce, kwasy tłuszczowe, nukleoproteidy, wolne aminokwasy oraz sole: Ca, Mg, Na i P, jeśli wymienić tylko najważniejsze. Cytoplazma ze swoim pH zbliżonym zwykle do obojętnego tworzy środowisko dla zdecydowanej większości reakcji biochemicznych, dostarcza do nich substratów i co ważne, zawiera enzymy dla tych reakcji. Przykładami mogą być zasadnicze szlaki metaboliczne takie jak glikoza, czy cykl pentozofosforanowy. Hialoplazma jest też „transporterem", który siłą rzeczy pośredniczy w wymianie każdej substancji pomiędzy wszystkimi strukturami wewnątrzkomórkowymi a środowiskiem. Najbardziej zdumiewającą cechą cytoplazmy jest zdolność do odwracalnej zmiany stanów skupienia. Otóż, raz zachowuje się jak płyn (zol - półpłynny), kiedy indziej jest sztywna i elastyczna (żel - półstały). Możliwość ta wynika z koloidalnego charakteru cytoplazmy i ma ogromne znaczenie czynnościowe. |
nadawanie kształtu komórkom i utrzymywanie tego kształtu
utrzymywanie prawidłowej struktury tkanek
poruszanie się komórek (np. w pełzaniu komórek układu odpornościowego i w fagocytozie, czyli pożeraniu takich 'ciał obcych', jak bakterie i wirusy)
udział w podziałach komórek (niektóre leki przeciwnowotworowe, np. taksol, niszczą szybko dzielące się komórki nowotworowe uniemożliwiając prawidłowe działanie cytoszkieletu)
transport pęcherzyków i organelli przez cytoplazmę
przekazywanie informacji między komórkami
utrzymywanie polarności komórek
ruch rzęsek i wici
udział w apoptozie - genetycznie programowanym samobójstwie komórek.