WYCHOWANIE W ŚWIETLE KONCEPCJI PSYCHOLOGICZNYCH WG. ŁOBOCKIEGO |
|||
|
BECHAWIORYSTYCZNA |
HUMANISTYCZNA |
PSYCHOSPOŁECZNA |
PRZEDSTAWICIELE |
- John B. Watson (twórca) - Carl Hovland - Robert Sears - John Dollard - Neal Miller -Hobart Mowrer - Joseph Wolpe -Albert Bandura |
-Abraham H. Maslow -Carl R. Rogers - Frederick S. Perls |
-Alfred Adler -Erich Fromm -Karen Horney -Harry S. Sullivan |
GŁÓWNE POJĘCIA |
-Zachowanie (sposoby zachowania) jako reakcja na określone bodźce z zewnątrz -Bodźce wyznaczają określone reakcje -Wychowanie (skrajna koncepcja)- bezpośrednie oddziaływanie wychowawcy na wychowanka, polega na kierowaniu jego rozwojem, nieuwzględnianiu i wręcz lekceważeniu przysługującego mu prawa do własnej aktywności i samodzielności -warunkowanie klasyczne i instrumentalne |
- Self- aktualization -proces samorealizacji, stanowiący wrodzona cechę człowieka -własne JA, otoczenie -empatia -Facylitator (animator)-wychowawca |
-Środowisko społeczne -stosunki międzyludzkie -jednostka Teoria Interpersonalna -Sytuacja interpersonalna -stosunki interpersonalne -wymiana adekwatnie rozumiana Horney i Fromm -miłość -poczucie bezpieczeństwa -lęk -współzawodnictwo indywidualne -neurotyczna osobowość |
IDEA; PODSTAWOWE ZAŁOZENIA |
Skrajna koncepcja -Przeżycia wewnętrzne sprawą osobistą(nie powinny interesować innych) -Zachowane reakcja na bodziec wyznaczający to zachowanie - Formuła S-R -Powiązania miedzy bodźcem a reakcją mają charakter mechaniczny- z łatwością można przewidzieć reakcje -brak wpływów pośrednich
|
-Człowiek jednostką aktywna i samodzielna -podmiotowe traktowanie człowieka -dziecko człowiek pełnowartościowy - dziecko nie stanowi niczyjej własności ma prawo do własnej aktywności i samodzielności -odpowiedzialność za własny rozwój -człowiek z natury jest dobry -gdy odejdzie od samoaktualizacji człowiek staje się zły -jednostka sterowana przez własny sposób postrzegania zarówno samej siebie jak i otoczenia Zachowanie zdeterminowane postrzeganiem własnego JA i otoczenia -wychowanie polega na koncentrowaniu się na wychowanku -liczy się to czym człowiek jest obecnie nie kim był ni kim się stanie |
-Na kształtowanie osobowości główny wpływ maja czynniki społeczne: * Całe społeczeństwo którego częścią jest jednostka-Adler * struktura i działające siły w społeczeństwie-Fromm *Stosunki społeczne miedzy dziećmi i rodzicami-Horney *Interakcje społ. w pierwszych okresach życia -Dostrzeganie wrodzonych predyspozycji -lęk wytworem interakcji społecznych -człowiek istota społeczna -zachowanie zależy od sytuacji społecznej Teoria interpersonalna - Sullivan -Czynnikiem rozwoju są stosunki międzyludzkie zarówno pośrednie jak i bezpośrednie - sytuacja interpersonalna najpierw tworzona z rodzicami później z rówieśnikami i z innymi -wszystkie zjawiska maja charakter interpersonalny- szczególnie interakcje werbalne -porozumiewanie się ma być obfitsze o wymianę opinii i stanowisk oraz przez wymianę adekwatnie rozumianą -lęk siła destrukcyjna -zapewnianie bezpieczeństwa Fromm -człowiek bez kontaktów z innymi byłby samotny i wyobcowany; zjawisko powszechne u dzieci oderwanych od rodziców -potrzeby: miłości twórczej, zakorzenienia, tożsamości, transcendencji, układu odniesienia, czci -człowiek ma pozostać wolny i twórczy samoświadomy i rozumny i z bogatą wyobraźnią Horney -Przyczyna destruktywnych zachowań ludzkich- brak kontaktów interpersonalnych, łączy się z poczuciem lęku i brakiem bezpieczeństwa. U dzieci powoduje to skłonności do izolowania się od ludzi i niechętnego nastawienia do nich. -należy otoczyć dzieci miłością szacunkiem zaufaniem wyrozumiałością serdecznością szczególnie w rodzinie -naprawa relacji i stosunków międzyludzkich
|
|
Umiarkowana koncepcja -dostrzeżenie zmiennych pośredniczących -formuła S-O-R -wszelkie reakcje ludzi mają charakter nabyty- można się ich wyuczyć -nieliczne zachowania morzna dziedziczyć
|
|
|
POGLĄDY NA WYCHOWANIE |
Skrajna koncepcja -wychowanie za pomocą określonych technologii oddziaływań wychowawczych -Wychowankowie bez prawa do własnej decyzji -podmiotowe traktowanie wychowanka
-stosowanie przymusu -człowiek o ukształtowanym repertuarze bodźców i zachowań - formowanie człowieka kolektywnego i produktywnego a zarazem submisywnego uległego i podporządkowanego totalitarnej władzy, często o poglądzie ateistycznym |
-Postępowanie niedyrektywne -stwarzanie odpowiednich warunków sprzyjających samorealizacji wychowanków -wychowawca posiada role wspomagania wychowanków w ich naturalnym rozwoju; stworzeniu atmosfery pozbawionej lęku frustracji i stresów -cel wychowania: osoba w pełni funkcjonująca. |
-znaczący wpływ na rozwój mają czynniki życia społecznego wspomagające lub ograniczające ów rozwój -procesowi wychowania powinni być poddawani również rodzice społecznie nieprzystosowanego ucznia -zaspokajanie indywidualnych potrzeb psychospołecznych wychowanka: bezpieczeństwo, miłość, przynależność -wychowanie poprzez odpowiednie współdziałanie i współżycie dzieci młodzieży i dorosłych -poprawne stosunki interpersonalne nacechowane życzliwością i zrozumieniem -porozumienie słowne i bezsłowne
|
|
Umiarkowana koncepcja -warunkowanie instrumentalne -wzmocnienia pozytywne i negatywne(kary i nagrody) -wzmocnienia pozytywne są bardziej preferowane |
|
|