W telegraficznym skrócie

Przedmiot: język polski
Cele: zapoznanie się uczniów z formą telegramu, umiejętność sformułowania informacji "w telegraficznym skrócie"; porozumiewanie się na odległość - różne formy przekazywania informacji.
Metody nauczania: ćwiczenia, wizualizacja, praca z tekstem, pytania-odpowiedzi.
Formy pracy: forma lekcyjno-warsztatowa.
Pomoce dydaktyczne: komputer, internetowa pomoc naukowa - Jak napisać telegram?, tablica, druki telegramów.
Czas trwania: 45 minut.
PRZEBIEG ZAJĘĆ
1. Rozmowa wstępna
O sposobach porozumiewania się ludzi na odległość.
Pytania nauczyciela:
- W jaki sposób porozumiewacie się na odległość, co robicie, kiedy chcecie skontaktować się "z drugim końcem świata"?
Uczniowie dzielą się uwagami.
Dzisiaj najczęściej sięgamy po telefon (telefony komórkowe, SMS), Internet; rzadziej wysyłamy listy i telegramy.
- Jakimi sposobami posługiwali się dawniej ludzie, chcąc przekazać ważne informacje?
Uczniowie dzielą się wiedzą na temat poznanych z historii, literatury, filmów środków komunikowania się ludzi - przewidywane odpowiedzi:
W dawnych czasach przesyłano wiadomości w różny sposób - przez posłańców, znaki świetlne, w Afryce "tam-tamy", Indianie - znaki dymne i inne.
Jednak w miarę rozwoju cywilizacji zmieniały się metody szybkiego komunikowania się ludzi - dzisiaj ważne informacje można przekazać niemal natychmiast.
2. Telegram
Komentarz nauczyciela:
Telegram jest jednym ze sposobów przekazywania informacji na odległość. Dzisiaj nazwać go można "dziadkiem" telekomunikacji i prawdopodobnie już niedługo całkowicie zostanie zastąpiony innymi, wspomnianymi przez Was wcześniej, nowocześniejszymi metodami. Jest coraz rzadziej stosowany - są jednak sytuacje, w których musimy skorzystać z telegramu, dlatego też powinniśmy wykazać się umiejętnością formułowania wypowiedzi w "telegraficznym skrócie".

3. Ćwiczenie na rozgrzewkę
Zadanie 1:
Wyobraź sobie, że jesteś rozbitkiem na bezludnej wyspie, masz w kieszeni tylko niewielki skrawek papieru i kawałek ołówka. Znalazłeś na brzegu wyrzuconą przez fale morskie butelkę. Musisz powiadomić kogoś o swojej tragicznej sytuacji. Sformułuj komunikat w telegraficznym skrócie, używając tylko niezbędnych słów.
Odczytanie kilku "telegramów".
Zadanie 2:
Na podstawie tego ćwiczenia wysnuj wniosek, jak powinna być sformułowana wiadomość w telegramie.
Wnioski uczniów:
- maksymalna skrótowość;
- formułujemy wypowiedź w formie równoważników zdań, pojedynczych słów.
- ogólna zasada - "minimum słów, maksimum znaczeń".
4. Wyrzucanie zbędnych informacji
Zadanie:
Napisz telegram. Przeredaguj opowieść Magdy, zostawiając tylko niezbędne informacje - rozdajemy uczniom kserokopie tekstu (korzystamy z przykładu na stronie: Jak napisać telegram?) np.:
Niestety okazuje się, że mój wyjazd na wakacje do ciotki Marii opóźni się aż o tydzień. Po pierwsze, paszport, który miałam odebrać już dzisiaj w Urzędzie, z różnych przyczyn nie jest jeszcze gotowy. Mam zgłosić się po niego za dwa dni. Nawet gdybym go już dziś odebrała i tak by mi o nic nie dało. Mama nie dostała urlopu i muszę poczekać, aż przyjedzie babcia zająć się moim młodszym bratem. A ona może przyjechać dopiero w niedzielę. Zatem muszę czekać do przyszłego poniedziałku. Chciałabym, aby ciocia czekała na mnie na dworcu w Erfurcie we wtorek rano, o 7:30, kiedy to planowo przyjedzie mój pociąg. (Wiem, bo sprawdzałam w rozkładzie jazdy na kolei). Boję się, że sama nie trafię do domu mojej cioci.
Teksty wpisujemy do formatki na stronie: Jak napisać telegram?
Odczytujemy kilka telegramów, zwracamy uwagę na popełnione błędy.
Wniosek: Nie jest łatwo sformułować krótką informację, tak, by była ona czytelna i jednoznaczna.
5. Druk telegramu
Telegramy wysyłamy na poczcie, gdzie otrzymujemy specjalny druk. Wypełniamy druk, nie zapominając, iż każde słowo, każdy znak ma swoją cenę.
Zadanie
Rozdajemy uczniom druki telegramów (wykorzystujemy stronę internetową Jak napisać telegram?):
Wyobraź sobie, że zabrakło Ci pieniędzy na powrót do domu z wakacji. Ostatnie "zaskórniaki" starczą Ci tylko na wysłanie telegramu do rodziców z prośbą o ratunek. Jak sformułujesz wiadomość, aby zbytnio nie niepokoić rodziców? Wypełnij rubryki telegramu, nie zapomnij o adresach (nadawca, adresat), zaznaczeniu istotnych informacji - wskazówek dla pracownika poczty.
Odczytanie kilku telegramów.
6. Zabawa integracyjna w klasie - podsumowanie zajęć
Uczniowie losują karteczki z imieniem kolegi z klasy.
Zadanie:
Napisz telegram z życzeniami urodzinowymi lub imieninowymi do wylosowanej osoby. Okaż jej swoje ciepłe uczucia, ale nie zapomnij o zasadzie "minimum słów". Znajdź doręczyciela, który przekaże Twoją informację.

---