Zdrowie publiczne

Zdrowie seksualne i jego moduły

Anna Craft doszła do wniosku, że: „ być istotą ludzką, to być istotą seksualną”. Początek ludzkiej seksualności wiąże się z życiem płodowym. W szóstym tygodniu tego życia rozwijają się w mózgowiu centra seksualności odpowiedzialne za :

- potrzebę seksualną

- poziom reaktywności seksualnej (libido)

Rozwijają się również ośrodki odpowiedzialne za orientację seksualną:

- orientacja heteroseksualna ( 50 - 60 %)

- orientacja biseksualna ( 25- 35 % ) - w świetle obecnych badań naukowych biseksualista(ka) miewa kontakty seksualne z osobnikiem tej samej płci w różnym nasileniu.

- orientacja homoseksualna 9 ok. 10 % ) - ( kobieta- trybadia, safonizm, mężczyzna - Gay (akceptujący swoją orientację)

Do dzisiaj potwierdzono odmienność seksualną u ok. 1500 gatunków zwierząt ( od owadów po ssaki)

Homoseksualizm w świecie zwierzęcym dowodzi, że jest on potrzebny populacji, ponieważ w przeciwnym razie doszłoby do jej wyeliminowania przez dobór naturalny. Osobnik homoseksualny pełni funkcję krewniaczą i opiekuńczą, natomiast nie pełni funkcji rozrodczej.

WHO wykreśliło homoseksualizm z kategorii chorób w roku 1990. Wcześniej uczyniło to Amerykańskie Towarzystwo Psychiatryczne w 1973 roku. Zdrowie seksualne jest połączeniem biologicznych, emocjonalnych i społecznych aspektów życia seksualnego , ważnych dla pozytywnego rozwoju osobowości, porozumienia i miłości.

Wyróżnia się następujące moduły promocji zdrowia seksualnego:

- udostępnianie metod sterowania płodnością

- prewencja STIS

- prewencja przemocy seksualnej

Kreowanie pozytywnych postaw wobec seksualności człowieka:

1. Przeciwdziałanie wszelkim formom dyskryminacji, izolacji i segregacji mniejszości seksualnych:

- biseksualiści

- homoseksualiści

- transseksualiści

- transwestyci

2. dążenie do stworzenia regulacji prawnych gwarantujących dostęp do poradnictwa i terapii seksualnej.

3. likwidację dyskryminacji z powodu płci, orientacji seksualnej, niepełnosprawności fizycznej, intelektualnej, czy stan zdrowia.

4. Równoważność wszystkich trzech orientacji seksualnych.

5. propagowanie monogamicznego modelu więzi seksualnej.

Humanizacja seksualna - dążenie do tego, aby w stosunkach międzyludzkich i relacjach erotycznych były honorowane zasady moralne w zależności od tego, jaka koncepcja człowieka w sensie filozoficznym leży u podstaw danego poglądu i tego , co uważa się za ludzkie i godne.

Wprowadzenie zagadnienia zdrowia i choroby

SALUS - zdrowie

MORBUS - choroba

Zdrowie jest to dobrostan fizyczny, psychiczny i socjalny, w którym czynności wszystkich narządów i układów wykazują równowagę biologiczną- homeostazę.

Rozważając zdrowie fizyczne, rozpatrujemy je już na poziomie komórkowym.

W trakcie snu organizm produkuje różnorodne komórki odpornościowe, które bronią organizm przed patogenami. Zdrowie społeczne to zapewnienie człowiekowi odpowiednich warunków bytowych.

Inna definicja podaje, że zdrowie jest rodzajem adaptacji do zmieniających się warunków środowiskowych.

Wg WHO trzy cechy zdrowia to :

- równoczesny dobrostan psychiczny, fizyczny i socjalny

- chęć wykonywania nauki lub pracy

- aktywny stosunek do życia

Aktywność ta nie dopuszcza do rozwoju chorób i wstrzymuje procesy starzenia. Bardzo często stan zdrowia jest zależny od wielu działań profilaktycznych podjętych przez człowieka. Człowiek w wielu przypadkach jest w stanie ograniczyć potencjalną możliwość zakażenia.

W populacji ludzkiej od zarania dziejów istnieją pewne mechanizmy ewolucyjne, które zabezpieczają pewną niewielką grupę populacji przed całkowitym wymarciem.

Choroba to zaburzenie dotychczasowej homeostazy. Jest to wypadkowa dwóch przeciwstawnych procesów:

- procesu obronnego ( immunologicznego )

- procesu chorobowego ( patologicznego )

W procesie obronnym organizm dzięki sprawnemu układowi odpornościowemu podejmuje walkę z patogenami wysyłając różnorodne komórki odpornościowe.

Z drugiej strony organizm jest wyposażony w bariery immunologiczne:

- bariery fizyczne - złuszczanie naskórka (czas odnowy 28 dni ), woskowina uszna, która chroni ucho środkowe i wewnętrzne, szczególnie przed bakteriami. To także ruch rzęsek w układzie oddechowym i moczowym.

- bariery chemiczne - enzym lizozym ( ślina, łza ) pełni funkcję bakteriostatyczną i bakteriobójczą. Kwas solny ( żołądek w stężeniu od 0,5- 1 % ) zabezpiecza przed zatruciami. Kwas mlekowy ( pot ) nie dopuszcza do rozwoju bakterii i grzybów. Bakterie symbiotyczne stanowią konkurencję dla bakterii chorobotwórczych ( skóra, jama ustna, odbyt, jelita, pochwa ). Przy obniżonej odporności organizmu flora fizjologiczna może przejść we florę patologiczną.

Proces patologiczny wiąże się z wnikaniem do organizmu patogenów:

- bakterii

- riketsji

- chlamydii

- wirusów

- grzybów chorobotwórczych ( grzybice czyli mukozy )

- pierwotniaków ( toxoplasma gondi - toksoplazmoza , ameby - amebozy )

- płazińców i obleńców ( pasożyty zewnętrzne - wszy, pchły, tasiemce, glisty )

- prionów ( zakaźne białka prowadzące do zmian gąbczastych )

Okres choroby

Mimo istnienia tak wielu jednostek chorobowych, cechą wspólną jest istnienie czterech okresów choroby. Czas ich trwania może być różny, w chorobach zakaźnych czasami okresy nakładają się na siebie w krótkim czasie, a w chorobach przewlekłych mogą być wydłużone.

1. Okres utajony

Wybrany czynnik chorobotwórczy wnika do organizmu zdrowego po pokonaniu barier immunologicznych i bardzo intensywnie rozmnaża się lub namnaża →wirusy. Natomiast jest niesprawdzalny drogą testów laboratoryjnych. W przypadku wirusów dość długo może utrzymywać się okienko serologiczne (okienko serologiczne- czas od momentu wniknięcia patogenu do wytworzenia przeciwciał przeciw niemu, które są sprawdzalne testami laboratoryjnymi ).

Pacjent jest najczęściej nieświadomy choroby i może stanowić potencjalne źródło zakażenia dla innych.

2. Okres zwiastunów

To wstępne objawy bardzo podobne w wielu jednostkach chorobowych. Trudno w tym okresie postawić jednoznaczną diagnozę. Pacjent odczuwa często osłabienie, przemęczenie i jest przekonany, że zaczyna się proces chorobowy. Może odczuwać podwyższoną temperaturę, bóle mięśniowe, wysypkę.. Może mieć wymioty ulewające ( zatrucie pokarmowe ), wymioty chlustające ( obj. Mózgowe, neurologiczne ), wymioty ciążowe.

3. Okres objawów subiektywnych i obiektywnych

Subiektywne są stwierdzane przez pacjenta, natomiast obiektywne stwierdzamy w trzech badaniach :

- lekarskie - ( osłuchiwanie pacjenta, opukiwanie, badanie palpacyjne )

- laboratoryjne ( krew, limfa, płyn mózgowo-rdzeniowy, plwocina, sperma, kał, wymiociny, woskowina, śluz z j. nosowej, śluz pochwowy, wymaz z rany )

- badania specjalistyczne ( RTG, EKG, EEG, USG, KT, MR< endoskopie, gastroskopie, koronoskopie )

IV. okres pełnego wyzdrowienia lub śmierci

Choroby letalne ( śmiertelne ) - AIDS, choroby prionowe, gorączki krwotoczne ( ebola - 90 % zgonów ) , choroba Marburga, sepsa ( parazytemia, fungemia, bakteriemia )

Ze złym rokowaniem choroby metaboliczne, choroby cywilizacyjne. Wyjątkowo groźne są choroby wykorzystywane jako broń biologiczna ( zmutowane bakterie i wirusy ).

W odniesieniu do bakterii, wirusów, grzybów używa się pojęcia „zakażenie”, a w odniesieniu do pasożytów używamy pojęcia „zarażenie”

---