KLASYFIKACJE WAD WYMOWY (DYSLALII)
Klasyfikacje przyczynowe
Podział zaburzeń mowy wg I. Styczek
zewnątrzpochodne
wewnątrzpochodne
Podział dyslalii wg L. Kaczmarka
audiogenna
mechaniczna, czyli motoryczna (dysglosja)
funkcjonalna (środowiskowa )
centralna (anartria, dysartria )
sprzężona
Klasyfikacje ilościowe
Typy dyslalii wg L. Kaczmarka
jednoraka - wadliwa realizacja jednego fonemu
wieloraka - wadliwa realizacja kilku lub kilkunastu fonemów
całkowita (alalia motoryczna ) - realizowane są tylko czynniki prozodyczne (melodia, rytm, akcent)
Dyslalia jednoraka lub wieloraka może być:
prosta (zmiana jednej cechy dystynktywnej )
złożona (zmiana dwóch lub więcej cech dystynktywnych )
Wady wymowy wg A. Pruszewicza
bełkotanie izolowane
bełkotanie częściowe (dyslalia partialis )
bełkotanie wielorakie (dyslalia multiplex)
bełkotanie uogólnione (dyslalia universalis)
Klasyfikacje jakościowe
Klasyfikacja foniatryczna ( ogólna )
mogilalia ( brak głoski )
paralalia ( zastępowanie głosek )
dyslalia właściwa (zniekształcanie głosek )
Klasyfikacja szczegółowa
Zasada tworzenia nazw:
grecka litera + -tismus lub -cismus
rhotacismuss - wadliwa realizacja fonemu /r/
sigmatismus - wadliwa realizacja fonemów: /s, z, c, dz, ś, ź, ć, dź, sz, ż, cz, dż/
lambdacismus - wadliwa realizacja fonemu /l/
kappacismus - wadliwa realizacja fonemu /k/
gammacismus - wadliwa realizacja fonemu /g/
Spolszczone nazwy w/w terminów:
rotacyzm (reranie)
sygmatyzm (seplenienie)
lambdacyzm (lelanie)
kappacyzm (kekanie)
gammacyzm (geganie)
Typy rotacyzmów: Typy sygmatyzmów:
międzyzębowe międzyzębowe
policzkowe wargowo- zębowe
wargowe przyzębowe
dwuwargowe boczne
wargowo-zębowe nosowe
podniebienne podniebienne
gardłowe krtaniowe
świszczące
Klasyfikacja wg J.T. Kani
Zaburzenia paradygmatyczne
elizja (mogilalia )
substytucja (paralalia )
deformacja ( dyslalia właściwa )
Zaburzenia syntagmatyczme
pierwotne
wtórne
Klasyfikacja B. Ostapiuk
Klasyfikacja D. Pluty-Wojciechowskiej