Pracownik socjalny.

Z opisu zawodu pracownika socjalnego wynika, że realizuje on następujące cele zawodowe:

1. Wspomaga osoby i rodziny we wzmocnieniu lub odzyskaniu możliwie pełnych zdolności życiowych i uczestnictwa w życiu społecznym, co obejmuje:

1. Zapewnienie podstawowych warunków do życia tym, którzy są ich pozbawieni [CEL RATOWNICZY]

* Pracownik socjalny musi umieć ocenić jakiego rodzaju wsparcia potrzebuje klient i skąd je uzyskać.

2. Zaspokajanie tych potrzeb, które nie mogą być zaspokojone samodzielnie lub w ramach innych instytucji [CEL KOMPENSACYJNY]

3. Minimalizowanie negatywnego wpływu tych czynników, które nie mogą być zmienione lub usunięte [CEL PROTEKCYJNY]

4. Osiąganie bardziej satysfakcjonującego poziomu i jakości życia poprzez wspomaganie w rozwiązywaniu problemów i pokonywaniu trudności [CEL PROMOCYJNY]

*Pracownik socjalny musi umieć dokładnie określić rodzaj zaistniałych trudności, aby móc skutecznie wspomagać osobę nimi dotkniętą w radzeniu sobie oraz mobilizować istniejące systemy wsparcia społecznego.

2. Wzmacnia zdolności grup i społeczności lokalnych do samodzielnego rozwiązywania własnych problemów i rozwoju.

* Zadaniem pracy socjalnej nie jest rozwiązywanie problemów za jednostkę, ale doprowadzenie do tego, aby ludzie sami chcieli sobie radzić z trudnościami i aby dostrzegali i wykorzystywali swoje umiejętności w tej dziedzinie.

3. Efektywnie organizuje zróżnicowane formy pomocy oraz zarządza nimi, a także rozwija właściwą infrastrukturę odpowiadającą zmieniającym się potrzebom społecznym.

Jednym słowem praca pracowników socjalnych stanowi świadomie i celowo zorganizowaną działalność służącą dobru innych ludzi.

W działalności tej istnieje wiele miejsca na altruizm - bezinteresowną troskę o dobro drugiego człowieka. Przejawiane postawy altruistyczne mają dodatni wpływ na podobne postawy ludzi z najbliższego otoczenia.

Zawód pracownika socjalnego stawia zróżnicowane i wysokie wymagania nie tylko, co do posiadanej wiedzy i umiejętności, ale również i cech moralnych osób decydujących się na ten rodzaj pracy.

Ludzie zajmujący się zawodowo niesieniem pomocy drugiemu człowiekowi, aby móc skutecznie działać muszą być otwarci na potrzeby innych, nie mogą poddawać się stanom apatii i zniechęcenia, nie mogą się bać odpowiedzialności i ryzyka, nie mogą się też wycofywać z trudnych sytuacji.

Postawę pracowników socjalnych powinno cechować:

1. przyjazna zainteresowanie i uprzejmość wobec ludzi

2. przychodzenie z możliwie największą pomocą wszystkim potrzebującym

3. szczerość i życzliwość, wyrozumiałość i cierpliwość wobec zgłaszających się po pomoc

4. takt, pogoda lub powaga w zależności od sytuacji

IDENTYFIKACJA ZAWODOWA PRACOWNIKÓW SOCJALNYCH

Identyfikacja zawodowa ma wpływ na poczucie związku z zawodem, ludźmi, celami i zadaniami przypisanymi i realizowanymi w obrębie zawodu. Wyrażana jest zadowoleniem z wyboru zawodu, dumą i satysfakcją z przynależności zawodowej.

W dużym skrócie można powiedzieć, że pracowników socjalnych charakteryzuje:

• Niski status materialny

• Niska relatywna samoocena własnego statusu społecznego

• Brak satysfakcjonujących zarobków

• Świadomość niskiej społecznej pozycji zawodu pracownika socjalnego

• Praca w trudnych środowiskach, z trudnymi klientami

Można przyjąć, że ani sytuacja materialna pracowników socjalnych, ani postrzegana przez nich pozycja własnego zawodu nie sprzyja identyfikacji zawodowej. A jednak zadowolenie z wyboru zawodu deklaruje około 80% pracowników, co ukazuje nam, że najważniejszym aspektem jest poczucie własnej przydatności, satysfakcji i radości towarzyszącej wykonywanej pracy, społecznego znaczenia własnej pracy, a nawet misji społecznej. Stąd wniosek, że identyfikacja zawodowa pracowników socjalnych łączy się nie z gratyfikacją finansową ani warunkami pracy, ale z pozamaterialną sferą satysfakcji zawodowej.

Najczęściej wymienianymi przez pracowników zadaniami są:

-planowanie świadczeń pomocy społecznej

-udzielanie pomocy finansowej i pomocy w naturze

-poradnictwo socjalne (organizacyjno-prawne w zakresie świadczeń)

-wywiady środowiskowe (praca w terenie)

-interwencje doraźne w środowisku klienta (praca w terenie)

-praca z indywidualnymi przypadkami.

Badani pracownicy swoje role zawodowe pojmują dość tradycyjnie, nie są przygotowani do pełnienia ról wskazujących na szerszy charakter działania w pracy socjalnej, np. roli mediatora, trenera, kreatora procedur i polityki społecznej, inicjatora działań środowiskowych, czyli roli badacza.

Przed pracownikami socjalnymi stawia się współcześnie nowe zadania, wymagające od nich emocjonalnego zaangażowania w podtrzymywaniu na duchu osób pokrzywdzonych przez życie i to w tej samej niemal mierze, jak w oddawaniu im wymiernych przysług.

Rośnie zapotrzebowanie na nowy model pracownika socjalnego - osoby kompetentnej, wykształconej, posiadającej wielorakie umiejętności, np. stosowania wiedzy z zakresu prawa, podejmowania decyzji i szybkiej interwencji społecznej, długotrwałych działań realizujących cele pomocy społecznej, umiejętności aranżowania i inspirowania współpracy z instytucjami.

Literatura:

1.Zofia Kawczyńska-Butrym „Identyfikacja zawodowa pracowników socjalnych. (Pracownicy socjalni a proces marginalizacji społecznej.)” [w:] „Społeczeństwo, demokracja, edukacja. Nowe wyzwania w pracy socjalnej.”, red. Marzec-Hetka K., Wydawnictwo Uczelniane Akademii Bydgoskiej, Bydgoszcz 2000

2. Elżbieta Czapka „Społeczne modele radzenia sobie w sytuacjach trudnych jako przedmiot kształcenia pracowników socjalnych” [w:] „Społeczeństwo, demokracja, edukacja. Nowe wyzwania w pracy socjalnej.”, red. Marzec-Hetka K., Wydawnictwo Uczelniane Akademii Bydgoskiej, Bydgoszcz 2000

3. M. Łobocki „Altruizm a działalność pracowników socjalnych i wolontariuszy.” [w:] „Pracownicy socjalni i wolontariusze, a możliwości reformy pomocy społecznej.” Red. K. Marzec-Holka, Wydawnictwo WSP, Bydgoszcz 1998

4. K. Marzec-Holka „Roszczenia podopiecznych pomocy społecznej a realizacja funkcji zawodu pracownika socjalnego.” [w:] „Pracownicy socjalni i wolontariusze, a możliwości reformy pomocy społecznej.” Red. K. Marzec-Holka, Wydawnictwo WSP, Bydgoszcz 1998

5. B. Kromlicka „Obraz pracownika socjalnego w świetle jego przygotowania zawodowego.” [w:] „Pracownicy socjalni i wolontariusze, a możliwości reformy pomocy społecznej.” Red. K. Marzec-Holka, Wydawnictwo WSP, Bydgoszcz 1998

6.B. Kromlicka „Identyfikacja z pełnioną rolą zawodową pracowników socjalnych.” [w:] „Pedagogika społeczna. Tradycja - teraźniejszość - nowe wyzwania.” Red. Ed. Trempała, M. Cichosz, Wszechnica Mazurska. Olecko 2001

3

---