Kierowanie procesem wychowania i kształcenia

Kierowanie jest procesem:

1. Planowania - kierownicy obmyślają z góry swoje cele (cele mogą być bliskie i dalekie) i działania, które oparte są na jakiejś metodzie, planie czy logice a nie przeczuciu. Działania te mają być tak zaprojektowane, aby umożliwiły realizację celu.

2. Organizowania - doprowadzanie dwóch lub więcej osób do współpracy w ramach określonej struktury stosunków, by osiągną określony Cel lub zbiór celów.

3. Przewodzenia - proces ten polega na kierowaniu i motywowaniu w taki sposób, aby wykonane zostały istotne zadania. Ważne sa tu stosunki panujące w grupie.

4. Kontrolowania - polega na upewnianiu się czy podejmowane działania zbliżają do określonych wcześniej celów. Kontrolowanie pozwala utrzymać działania na odpowiednim torze. Kierownicy muszą się zajmować kontrolowaniem dlatego, że w miarę upływu czasu wyniki zorganizowanych stosunków nie są zawsze zgodne z planami.

Proces - to systematyczny sposób postępowania. Procesem jest także kierowanie, ponieważ wszyscy kierownicy podejmują pewne wzajemnie powiązane działania prowadzące do osiągnięcia pożądanych celów.

Wychowanie - to świadome organizowanie działalności, której celem jest wywołanie określonych zmian w osobowości człowieka. Zmiany te obejmują zarówno sferę poznawczo-instrumentalną, związaną z poznawaniem rzeczywistości i umiejętnością oddziaływania na nią, jak i stronę aksjologiczną, która polega na kształtowaniu stosunku człowieka do świata i ludzi, jego przekonań i postaw, systemu wartości i celu życia.

Kształcenie - to zarówno proces nauczania jak i uczenia się, czyli całość poczynań umożliwiających jednostce uzyskanie wiedzy o przyrodzie, kulturze, społeczeństwie a także osiągnięcie wszechstronnego rozwoju osobowości, rozwijanie uzdolnień, zainteresowań, ogólnej sprawności umysłowej i fizycznej.

Proces wychowania i kształcenia - ma umożliwić wychowankom zmienienie się w pożądanym kierunku, a więc kształtować i przekształcać wiedzę o świecie, uczuciach, przekonaniach i postawach społecznych, moralnych, estetycznych, kształtowania woli i charakteru oraz wszechstronne rozwijanie osobowości. Kolejność tych czynności (na co zwrócił uwagę H. Muszyński) jest odpowiednio dostosowana do przebiegu wywołanych przez nas zmian. Sens procesu wychowania sprowadza się do tego, aby wychowanków pobudzić indywidualnej lub zespołowej działalności, która stanowiąc osnowę kolejnych sytuacji wychowawczych umożliwia osiągnięcie założonych zmian w osobowości wychowanków.

Muszyński wyodrębnił następujące etapy procesu wychowania:

- wdrażanie wychowanków do pożądanych form aktywności;

- rozwijanie i utrwalanie dyspozycji do takiej aktywności, przyswajania ocen i przekonań,

- zdobywanie przez wychowanków wiedzy o następstwach działań.

Postrzeganie wychowania jako procesu wymaga wyjścia poza statyczność definicji i odwołania się do praktyki, należy pamiętać, że wychowanie jest szeregiem zmieniających się sytuacji. Przy kierowaniu tym procesem należy umożliwić jednostce:

• Poznanie świata jaki stworzyła natura i jaki zawdzięczamy kulturze, włącznie z nauką, sztuką i techniką;

• Przygotować ją do zmieniania świata poprzez rozwinięcie kwalifikacji fizycznych i umysłowych, zdolności i uzdolnień, zainteresowań i zamiło9wań oraz potrzeb i umiejętności samokształceniowych;

• Ukształtowanie indywidualnej osobowości poprzez rozwinięcie postaw twórczych oraz osobistego stosunku do wartości moralnych, społecznych, poznawczych i artystycznych.

Nie zapominajmy, że nie tylko nauczyciel, wychowawca jest odpowiedzialny za kreowanie procesu kształcenia, ale robi to też nauczana jednostka swoim wysiłkiem, poprzez np. czytanie książek, analizę dzieł sztuki, wsłuchiwania się w informacje zawarte w środkach masowej komunikacji. Każdy człowiek ma swój własny, osobisty ideał wychowania, oparty jednak na takiej samej podstawie w danym kręgu kulturowym, na występującym w nim wzorcu osobowości. Niektórzy ludzie w swoich działaniach pedagogicznych opierają się tylko na kulturowym wzorcu osobowości (występuje wówczas tylko proces socjalizacji) inni natomiast podejmują wysiłek zrozumienia natury człowieka dając własną odpowiedź w tej sprawie (ci właśnie wychowują). Cały proces wychowania oparty jest na refleksji wychowawcy co do przyszłości wychowanka.

Podczas kierowania procesem wychowania i kształcenia należy pamiętać o tym, że dziecko (zarówno w teorii jak i w praktyce) to aktywny i myślący podmiot edukacji, podmiot budujący rzeczywistość, podmiot stosujący się do nowych norm, norm własnych lub uznanych.

1

---