Anna Stachowiak, grupa A
Praca domowa!
1.Ustosunkuj się do tezy: „Rodzina niezależnie od tego jak funkcjonuje wywiera ogromny wpływ na życie człowieka”
2.Opisz życie rodzinne w dawnej i współczesnej rodzinie.
3.Jaki wpływ na możliwości życiowe dziecka wywiera twoim zdaniem środowisko wiejskie i miejskie.
4.Relacje dzieci w wieku przedszkolnym/szkolnym z rodzicami/opiekunami.
Ad. 1.
Dużą rolę w kształtowaniu dziecka odgrywa rodzina. To ona, a zwłaszcza rodzice uczą pierwszych poprawnych sposobów zachowania się, przystosowania się oraz sposobu uczestniczenia w społeczeństwie. Od przyjętych przez rodziców postaw rodzicielskich zależy jak ukształtuje się osobowość dziecka. Do pozytywnych postaw zalicza się:
a)postawę akceptacji - jest ona głównym warunkiem poprawnego układu stosunków w rodzinie. Ona decyduje o atmosferze domu rodzinnego do tolerancji i akceptacji zalet i wad;
b)postawę współdziałania - wyraża chęć współpracy z własnym dzieckiem, np. przy odrabianiu lekcji, czy też udziale w różnych zabawach i zajęciach. Postawa współdziałania rozwija w dziecku poczucie własnej wartości oraz wiarę we własne siły i możliwości;
c)postawę rozumianej swobody - czyli darowanie dziecku swobody działania i przejawiania własnych inicjatyw w kontakcie z innymi ludźmi: kolegami, sąsiadami, rówieśnikami. W taki sposób dziecko uczy się samodzielności i odpowiedzialności za swoje postępowanie i zachowanie;
d)postawę związaną z uznaniem praw dziecka - przejawia się tym, że dziecko uczestniczy w życiu rodziny razem z innymi członkami rodziny, czyli bierze udział w ważnych dla nich sprawach.
Kolejny wpływ to postawy negatywne, które nie sprzyjają poprawnemu rozwojowi jednostki:
a)postawa odrzucenia - objawia się ona dystansem wobec dziecka, tym, że często się je krytykuje, lekceważy osiągnięcia i sukcesy i stosuje kary, które nie są adekwatne do winy;
b)postawa unikająca - przejawia się brakiem czasu rodziców dziecka, brakiem więzi emocjonalnej;
c)postawa nadopiekuńcza - wyraża się w chęci nadmiernej opieki i ochrony dziecka, co prowadzi do kształtowania się osobowości egoistycznej oraz egocentrycznej.
d)postawa nadmiernie wymagająca - rodzice często mają względem dziecka bardzo wysokie wymagania i aspiracje, chcą je kształtować według własnego, określonego wzoru, co prowadzi do obniżenia poczucia własnej wartości i skłonności do agresji.
Dominacja takich negatywnych postaw może być przyczyną wielu tragedii, jak samobójstwo. Rodzina zatem, stanowiąca najbliższe środowisko społeczne, wywiera bardzo duży wpływ na kształtowanie osobowości i życie człowieka. W niej poprzez naśladownictwo i wpływ najbliższego otoczenia dziecko przyswaja sobie różne przyzwyczajenia, zwyczaje i obyczaje. To właśnie od samego przyjścia na świat dom rodzinny powinien mądrze wychowywać dziecko, aby gdy dorośnie nie był młodym, ordynarnym, lekceważącym, poniżającym i dokuczającym, a właśnie pełnowartościowym i szczęśliwym człowiekiem.
Ad. 2.
Domowe polskie życie poznajemy z filmu i literatury oraz opowiadań dziadków. Każda rodzina posiadała ziemię i bardzo liczne potomstwo. Głową rodziny był ojciec. To jemu była podporządkowana i posłuszna żona z dziećmi. Kobieta była gospodynią domową, która dbała o dom i zajmowała się rodzeniem i wychowaniem dzieci oraz pracą na roli. Zaletą takiej rodziny było to, że spędzali wspólnie czas bez telewizora czy komputera. Dzieci czuły opiekę oraz troskę rodziców od urodzenia do wyjścia z domu. Każde święta, które były przepełnione tradycją, obyczajowością spędzali razem z bliskimi spoza domu.
Odejście od społeczeństwa rolniczego do przemysłowego zmieniło kształt rodziny. Nastąpiła migracja ze wsi do miast, kobiety już nie są szarymi myszkami, krzątającymi się po domu i czekając z obiadem na męża, aż wróci z pracy. Podejmują pracę zawodową, a w domu obowiązki dzieli się na wszystkich. Ogromne znaczenie nabrało planowanie rodziny - świadome kształtowanie jej liczebności poprzez regulację urodzin.
W dziedzinie wychowania rodzicom pomagają instytucje: żłobki, przedszkola, szkoły, kluby młodzieżowe, świetlice, domy kultury. Matka przebywa z niemowlęciem przez okres tzw. urlopu macierzyńskiego (31/2 miesiąca). Po tym czasie niemowlę bywa oddawane na wiele godzin do żłobka, bądź opiekę nad nim sprawują pod nieobecność rodziców dochodzące opiekunki. Często pieczę nad wnukami sprawują dziadkowie. Pozostawienie dziecka pod opieką babci, dziadka lub opiekunki umożliwia powrót matki do pracy zawodowej, choć powoduje to ogromne przeciążenie jej obowiązkami domowymi i zawodowymi. Dzieci powyżej 3 lat korzystają z przedszkoli, od lat 7 zaczynają uczęszczać do szkoły podstawowej. Edukacja szkolna trwa różnie, ale ogólnie okres kształcenia dzieci wydłużył się, w związku z czym wydłużył się też okres niesamodzielności dzieci, a co za tym idzie wzrastają społeczne i materialne koszta wychowania i wykształcenia potomstwa. Na wychowanie dzieci ma bowiem wpływ wiele różnych czynników; instytucjonalnych, środowiskowych, kulturowych (w tym również mass media). Dzieci szybciej dorastają, dojrzewają, szybciej kształtuje się ich światopogląd. Ponadto podlegają, w szybko zmieniającym się świecie współczesnym, innym oddziaływaniom, wzorcom niż ich rodzice. To bardzo często powoduje rozbieżności i różnice w poglądach między dziećmi a rodzicami. Młodzież często krytykuje starsze pokolenie, chce postępować według własnych zasad i reguł, które z kolei napotykają na opór rodziców. Dlatego istnieje we współczesnej rodzinie coś takiego jak konflikt pokoleń, który jeśli istniał dawniej, to nigdy nie przybierał takiej ostrej formy jak obecnie. Maleje także we współczesnej rodzinie rola wychowania religijnego co jest wynikiem osłabienia więzi rodziny z kościołem.
Współczesny mężczyzna jako mąż i ojciec, podobnie jak matka stara się być rzetelnym wzorcem do naśladowania. Proces wychowawczy bowiem jest jednym z podstawowych funkcji rodziny, który sprowadza się do roli kształcenia osobowości dziecka a także jego charakteru. Współczesna rodzina nie przyjmuje za wytyczne podziałów na zadania babskie i męskie. Tutaj każdy z współczesnych małżonków dzielą się swoimi obowiązkami. Tak samo jest w przypadku małego dziecka, gdzie nie tylko matka może wziąć urlop macierzyński ale również ojciec może wziąć urlop tacierzyński.. Współczesna rodzina spędza dużo czasu razem, gdyż wygospodarowany czas wolny pozwala członkom rodziny na socjalizację wewnątrzrodzinną. Zaliczamy się do społeczeństwa współczesnego, żyjemy we współczesnych rodzinach, ale jednak problem ubóstwa i biedy dotyka rodziny. Brak środków do życia powoduje rozłam w rodzinie, często dochodzi do rozwodów, rodzice nie dbają o los swoich dzieci a same dzieci szukają sobie miejsca w społeczeństwie. Przykre jednak prawdziwe, dlatego też taki stan rzeczy nigdy nie powinien zagościć w naszych rodzinach.
Ad. 3.
Czynniki środowiskowe warunkują szanse edukacyjne dzieci. Czynniki te w istotny sposób wpływają na aspiracje edukacyjne dzieci i młodzieży. Bogatsze możliwości wielostronnego oddziaływania na rozwój dzieci są w mieście. Dzieci miejskie często osiągają wyższy poziom intelektualny, niż dzieci wiejskie, mają też często bardziej rozwinięte zdolności kierunkowe.
Warunki życia na wsi mimo zmieniającej się sytuacji, nadal są gorsze niż w mieście (część domów nie posiada jeszcze gazu, kanalizacji). Inny na ogół jest poziom intelektualny rodziców na wsi.
Praca na roli ogranicza życie, ogranicza czas wolny i uczestnictwo w kulturze, jak również brakuje instytucji kulturalnych na wsi.
Pewne niedociągnięcia są również w służbie zdrowia na wsi, w handlu, usługach i kulturze. Duży odsetek młodzieży wiejskiej swoją przyszłość chciałoby związać z miastem, tam zdobyć miejsce zamieszkania i zatrudnienie.
Środowisko wiejskie ma słabszą infrastrukturę, oraz wolniejsze tempo rozwoju, co może być również barierą w aspiracjach życiowych i oświatowych.
Ad. 4.
Miałam okazję przebywać z dwiema sześciolatkami, siostrami bliźniaczkami Wiktorią i Olą oraz 2,5 letnią kuzynką - Nikolą. Dziewczynki były zajęte rysowaniem i kolorowaniem. Zachęciły mnie do wspólnej zabawy. Jedna z bliźniaczek - Weronika zaczęła nalegać, aby narysować jej królewnę. Druga zaraz zaczęła prosić mnie, że ona też chce królewnę i taką samą jaką narysowałam siostrze. Musiałam narysować identyczną i użyć takie same kolory. Mała Nikola natomiast cichutko rysowała swoje nieforemne kółeczka i kreseczki czerwonym kolorem, które miały dawać także obraz królewny. Od czasu do czasu pokazywała swój rysunek i oczekiwała pochwały, że jest śliczny i że umie rysować. Bliźniaczki zadawały mi inne kolejne rysunki jak różyczka, serduszko, aniołka i ciągle musiały być równe w tej samej części kartki i takie same kolory, wtedy były zadowolone i dumne, że mają takie same rysunki. Potem namówiłam je do samodzielnego rysowania i co ciekawe nawet wtedy wybierały takie same obrazki i takie same kolory. Dla małej 2,5 latki kolorowanie zakończyło się na pierwszym rysunku i pomaszerowała do swojej mamy. Dla niej taki maraton rysowania był już nieciekawy oraz za długi i na pewno oczekiwała, że będę nią zajmowała się więcej. Sześciolatki były całe szczęśliwe, że mają dużo rysunków, które zabrały ze sobą do domu i oczywiście prosiły o kolejne spotkanie. Ich skupienie na tej zabawie było bez marudzenia i odchodzenia od miejsca.
Godzina obserwacji: 17:00 - 19:00
Miejsce: mieszkanie mojej cioci
Data 30.10.2010