T: Czynniki wzrostu dochodu narodowego cd.

Osiąganie wzrostu produkcji i dochodu narodowego (∆Y) w drodze wzrostu zatrudnienia oznacza stosowanie pro zatrudnieniowego modelu wzrostu gospodarczego. Model ten zastosowały w ostatnich latach Stany Zjednoczone, dzięki czemu obniżyła się stopa bezrobocia. Również model pro zatrudnieniowy zaczyna być dostrzegany w polskiej gospodarce. Preferencje dla tego modelu wynikają z konieczności przesunięcia siły roboczej i przemysłu z przyczyn restrukturyzacji i zatrudnienia tej siły wraz z siłą roboczą nowo wchodzącą w sektorze usług. Ma on umożliwić rozwój sektora usługowego i jest to bardzo korzystne dla tego sektora (czyli zatrudnienie).

Załóżmy, że w gospodarce wprowadzono postęp techniczny, który jest wyrazem nowej myśli technicznej, prac badawczo-rozwojowych mających na celu udoskonalanie metod wytwarzania. Czyli dany stan wiedzy technicznej (A) zmienia się w nowy stan wiedzy.

dany stan A>>>>>>>>A1 nowy stan

Postęp techniczny cechuje się tym, że przy tych samych nakładach czynników produkcji, osiąga się wyższą produkcję. Wyrazem postępu tech. (w naszym przykładzie) jest osiągnięcie wyższej produkcji i dochodu narodowego przy tych samych zasobach pracy. Jest to ważne gdy istnieją bariery dalszego wzrostu zatrudnienia w wyniku negatywnego oddziaływania czynników demograficznych. Wyrazem postępu tech. Jest linia przerywana (wzrost produkcji i dochodu) przy Z₂ gdzie osiągany jest dochód Y_3. Gospodarki wówczas realizują wzrost gospodarczy bez zatrudnieniowy.

W pkt. B mamy relację Y2 / Z2,

W pkt. B1 mamy relację Y3 / Z2, jest to wynik postępu.

Y3 / Z2 > Y2 / Z2

Y / Z =W - określa poziom wydajności pracy, czyli wydajność jest to stosunek wlk. produkcji dochodu narodowego do liczby zatrudnionych pracowników. Wydajność pracy określi ile produktów i usług wytworzy przeciętnie jeden zatrudniony.

Y3 / Z2 > Y2 / Z2

⇓ ⇓

W3 > W2

To oznacza, że przy tej samej liczbie zatrudnionych postęp tech. Prowadzi do wzrostu wydajności pracy. Wydajność pracy zależy od:

• ilości maszyn i urządzeń produkcyjnych przypadających na zatrudnionego, czyli technicznego uzbrojenia pracy,

• jakości uzbrojenia pracy (od postępu tech.),

• liczby zatrudnionych pracowników i ich jakości, tzn. poziomu wykształcenia, kwalifikacji czy umiejętności,

• postępu organizacyjnego i stylu zarządzania,

• systemu motywacji dla pracowników, np. premie, nagrody, udziały w zyskach, świadczenia rzeczowe tzw. system wynagradzania kafeteryjny.

Y = Z * W - poziom dochodu jest iloczynem zatrudnionych i wydajności pracy zatrudnionych.

Wzrost dochodu jest to: ∆Y = Yt - Yt-1 różnica w poziomie dochodu. Wzrost dochodu jest zależny od wzrostu zatrudnienia przy danej wydajności:

∆Y = ∆Z *W + Z*∆W + ∆Z*∆W -wzór na wzrost dochodu

∆Y/Y - tempo wzrostu dochodu narodowego- stopa wzrostu- inaczej wzrost względny.

∆Y/Y = ∆Z*W / Z* W + Z*∆W / Z *W + ∆Z*∆W / Z*W

∆Y/Y = ∆Z/Z + ∆W/W

Tempo wzrostu dochodu narodowego zależy od tempa wzrostu zatrudnienia i tempa wzrostu wydajności pracy.

Zależność wzrostu dochodu narodowego od zasobu kapitału, Y=F(Z, K, A)(Z i A są stałe) przyrostu zasobu kapitału w gospodarce określony jest jako inwestycje netto, czyli inwestycje nowe.

∆K=Inetto

wzrost zasobów kapitału rzeczowego określony jest w gospodarce przez rozmiary inwestycji netto.

Przy danym stanie wiedzy technicznej i danym zasobie pracy ludzkiej wzrost dochodu narodowego jest wynikiem powiększenia zasobu kapitału czyli wynikiem określonych nakładów inwestycyjnych netto. Załóżmy, że w gospodarce wprowadzono postęp techniczny, umożliwia on wytwarzanie większej produkcji przy tych samych nakładach kapitału rzeczowego. Wpływ tego postępu ilustruje krzywa (czerwona przerywana) produkcji. Relacja dochodu do wielkości kapitału określana jest mianem efektywności kapitału- Y/K = E.

Efektywność kapitału określa ile jednostek dochodu narodowego wytwarza się w gospodarce dzięki 1 jednostce kapitału.

Odwrotność efektywności nazywa się kapitałochłonnością przeciętną:

1/E = K/Y = kp

informuje ona o tym ile jednostek kapitału musi funkcjonować w gospodarce aby wytworzyć 1 jednostkę dochodu narodowego, np. jeżeli kp=5 to to oznacza, że dla wytworzenia 1 złotówki dochodu narodowego niezbędne jest funkcjonowanie kapitału w wysokości 5zł.

W przypadku tych czynników 4= jest iloczynem kapitału, jego efektywności Y = K*E

Wzrost dochodu może być efektem wzrostu kap. przy danej jego efektywności, bądź efektem wzrostu..............

∆Y = ∆K*E + K*∆E + ∆K*∆E

Tempo wzrostu dochodowego:

∆Y/Y = ∆K*E / K* E + K*∆E / K *E + ∆K*∆E / K*E

∆Y/Y = ∆K/K + ∆E/E

tempo wzrostu dochodu narodowego zależy od tempa wzrostu kapitału i tempa wzrostu efektywności kap. Tempo wzrostu kap. uzależnione jest bezpośrednio od wzrostu inwestycji netto w gospodarce, natomiast tempo wzrostu efektywności kapitału zależy od dynamiki postępu technicznego.

I/Y- oznacza udział inwestycji w dochodzie narodowym, jest to tzw. stopa inwestycji,

∆Y/Y = I/Y * 1/kp - inny zapis tempa wzrostu.

Im większa stopa inwestycji tym mniejsza stopa konsumpcji. Tempo wzrostu dochodu jest tym wyższe im wyższa jest stopa inwestycji w gospodarce i niższa kapitałochłonność przeciętna.

MAKROEKONOMIA II, wyk. 2, Kwiatkowska, 07. 04. 01r.

1

1

B1

Y1

Y2

Y3

Z2

Z1

Y

Y2

Y1

Y0

∆Y'

∆Y

∆K

K

K0

K1

B

B1

A

---