Chirurgia W 11.12.2005

Niedrożność mechaniczna jelit

Niedrożność jelit - stan chorobowy, którego istotą jest ustanie fizjologicznego przesuwania się treści pokarmowej w świetle jelita w kierunku odbytu.

Niedrożność jelit:

• wysoka - mechaniczna

• niska - porażenna

• czynnościowa

Niedrożność jelit:

• ostra - początek nagły, stan chorego najczęściej ciężki (zadzierzgnięcie)

• przewlekła - objawy łagodne, narastają powoli (guz, nowotwór)

Niedrożność mechaniczna:

• obturacyjna (e obturatione)

• stranbulacyjna (zaburzenie ukrwienia) (e strangulatione)

• mieszana - wgłobienia (invaginatio)

Niedrożność obturacyjna:

• Polega na zamknięciu światła jelita od wewnątrz lub w skutek ucisku z zewnątrz bez upośledzenia ukrwienia ściany jelita

Przyczyny niedrożności obturacyjnej:

• ciało obce

• kęsy pokarmowe

• kamień żółciowy

• kamień kałowy

• zbity kłąb glist

• masy kałowe

• guzy nowotworowe

• zrosty pooperacyjne lub pozapalne

• uwięźnięta przepuklina

• choroby ściany jelita ze zwężeniem światła

• zwłóknienie pourazowe lub pooperacyjne

Niedrożność mechaniczna strangulacyjna:

• Polega na zamknięciu światła jelita wraz z zaciśnięciem naczyń krezki

Przyczyny niedrożności strangulacyjnej:

• skręt jelita grubego

• zapętlenie jelita

• uwięźnięcie przepukliny z zaciśnięciem naczyń krezki

• zrosty

• wgłębienie (wciągnięcie jelita do jego światła)

Przyczyny niedrożności w zależności od wieku:
16-20 lat	20-40 lat	40-60 lat	Powyżej 60 lat
zapalenie otrzewnej zrosty pozapalne uchyłki przepuklina uwięźnięta wgłobienie	taśmy zrosty pozapalne przepuklina uwięźnięta zapalenie otrzewnej skręt guz zapalny kątnicy	przepuklina uwięźnięta nowotwory złośliwe taśmy zrosty pozapalne zapalenie uchyłków skręt	przepuklina uwięźnięta nowotwory złośliwe zapalenie uchyłków taśmy zrosty zapalne niedrożność naczyń

Obraz kliniczny zależy od:

• umiejscowienia przeszkody

• typu niedrożności

• stopnia zamknięcia światła

• przyczyny wywołującej

• wieku chorego

Patofizjologia:

• odwodnienie

• zapalenie otrzewnej

• wstrząs

Objawy podmiotowe:

• bóle brzucha

• wymioty

• zatrzymanie wiatrów i stolca

• wzdęcia

Ocena badania laboratoryjnego:

• Ht - określenie (pośrednio) objętości płynu pozakomórkowego (wzrostu Ht o 3% świadczy o utracie około 1000ml płynów)

• Hb - wzrost zagęszczania krwi

• KCz - umiarkowany wzrost

• stężenie mocznika powyżej 6,7 mmol/l - rozpad masy krwinkowej z niedrożności z zadzierzgnięcia.

• stężenie elektrolitów: Na, K, Cl - zaburzenie gospodarki wodno-elektrolitowej

• ogólne badanie moczu - wzrost gęstości względnej

• utrata objętości płynu pozakomórkowego

Objawy przedmiotowe:

• oglądanie brzucha (falowanie jelit widoczne u szczupłych)

• osłuchiwanie brzucha

• opukiwanie brzucha (wypuk nadmiernie jawny bębękowy)

• obmacywanie brzucha

• badanie wewnętrzne (per rectum)

• badanie tętna

• badanie RR

• temperatura ciała.

Leczenie niedrożności- zasady ogólne:

• zmniejszenie wzdęcia brzucha

• zapobieganie wymiotom

• wyrównanie zaburzeń wodno-elektrolitowych

• zapobieganie rozwojowi zakażenia

• przywrócenie drożności jelit

• leczenie operacyjne

Leczenie nieopoeracyjne można stosować tylko u chorych u których nie ma podejrzeń zmian zagrażających martwicy jelit.

Badają chorego pamiętaj o:

• zebraniu dokładnego wywiadu

• przeprowadzeniu starannego badania fizykalnego

W drodze do szpitala:

• zapewnić dostęp do żyły (najlepiej 2), podłączyć płyny

• założyć sondę dożołądkową

• nie podawaj leków p/bólowych

• nie odprowadzaj przepuklin uwięźniętych

• monitoruj ciśnienie i tętno chorego

---