Peelingi
Rys historyczny rozwoju peelingu
-peelingi były znane już w czasach starożytnych - stosowano tłuszcze zwierzęce, sól, alabaster, kąpiele w kwaśnym mleku
-1882 rok - niemiecki dermatolog P.G. Unna zastosował po raz pierwszy w peelingach: kwas salicylowy, rezorcynę, fenol i kwas trójchlorooctowy
-pod koniec lat 70-tych Van Scott i Yu wykazali korzystne działanie alfa-hydroksykwasów w zaburzeniach keratynizacji
-w ostatnim okresie zaczęto stosować połączenia różnych typów peelingów tj. mechanicznych, fizycznych i chemicznych
Peelingi są stosowane w dermatologii od wielu lat
-celem ich jest spowodowanie równomiernego, kontrolowanego pozbycia się kilku warstw uszkodzonych komórek
-dochodzi do powstawania nowej, świeżej warstwy skóry, z gładszą strukturą i równiejszym zabarwieniem
-zabieg ten stymuluje rozwój nowych komórek, co prowadzi do zmniejszenia zmarszczek
U młodzieży peelingi wykonuje się głównie w przypadkach trądzika grudkowego i zaskórnikowego oraz blizn potrądzikowych
Osoby dorosłe zgłaszają się najczęściej celem usunięcia plam soczewicowatych, rogowacenia posłonecznego, zmarszczek powierzchownych i posłonecznych oraz przebarwień pozapalnych
Ze względu na głębokość penetracji peelingi dzielimy na:
-bardzo powierzchowne - do warstwy ziarnistej naskórka
-powierzchowne - naskórek i warstwa brodawkowa skóry właściwej
-średnio-głębokie - powierzchowne części warstwy siateczkowej
-głębokie - środkowe części warstwy siateczkowej
Złuszczanie samej warstwy rogowej naskórka określa się „ złuszczaniem kosmetycznym”
WYWIAD
omówienie z pacjentem jego oczekiwań w stosunku do efektów zabiegu i na tej podstawie kwalifikacja chorego do zabiegu
przebyte choroby:
- choroby serca, nerek, wątroby, cukrzycę
- brodawki wirusowe
- kolagenozy
- alergie
- infekcje wirusowe - zwłaszcza opryszczkę
W przypadku występowania nawrotowej opryszczki wskazane jest stosowanie preparatów przeciwwirusowych zapobiegawczo, gdyż sporadycznie zabieg może wywołać objawy opryszczki. Dlatego pacjenci ci powinni stosować doustne leki przeciwwirusowe 2 -5 dni przed zabiegiem i 5 dni po zabiegu.
W przypadku stosowania przez pacjentów :
-isotretinoiny doustnie, peeling można wykonać dopiero po ok. roku od momentu zakończenia leczenia (min. 6 miesięcy), ze względu na możliwość wystąpienia blizn
-krioterapii, peeling można wykonać po ok. 6 miesiącach
-po zabiegach plastycznych peeling możemy wykonać po 6 -12 miesiącach
-hormonalna terapia zastępcza zwiększa wrażliwość na światło - ryzyko wystąpienia przebarwień
Jeśli pacjent był ostatnio leczony:
światłem
miał wykonany wcześniej peeling, dermabrazję, uległ poparzeniu słonecznemu lub ma skłonność do powstawania bliznowców
wówczas jest wskazana znaczna ostrożność w doborze parametrów peelingu
Chemioterapia - opóźnia gojenie
Antykoagulanty - skóra po peelingu może wolniej powracać do normalnego stanu
Palenie papierosów może także wpływać na proces gojenia
Dotychczas nie stosowano preparatów do peelingu u kobiet w ciąży
Biorąc pod uwagę możliwość wystąpienia objawów niepożądanych, nie poleca się stosowania peelingów u kobiet w czasie ciąży
BADANIE PRZEDMIOTOWE
przed wykonaniem peelingu, pacjenta należy dokładnie obejrzeć
Jeśli stwierdzimy przeczosy, nadżerki, zadrapania, otwarte rany, bliznowce lub zmiany ropne bądź wirusowe, to w takim przypadku nie należy wykonywać zabiegu
Analiza typu skóry (klasyfikacja Fitzpatricka - najlepsze efekty leczenia typ I, II, III)
Przeciwwskazaniami do złuszczania naskórka są również:
wiotka, cienka wrażliwa skóra
rozszerzone naczynia krwionośne (teleangiektazje)
starszy wiek pacjenta
liczne znamiona melanocytowe
Przygotowanie pacjenta do peelingu
-najpóźniej 2 tyg. przed planowanym zabiegiem należy zastosować krem, żel lub lotion z kwasami owocowymi o stężeniu 8-10% w celu zmniejszenia pH skóry z 5,5 do 4,5
-na tydzień przed planowanym zabiegiem nie należy wykonywać depilacji woskiem, elektrolizy, trwałej ondulacji, farbowania włosów
-na 2 dni przed planowanym zabiegiem nie powinno się stosować żadnych kosmetyków z wyjątkiem preparatów nawilżających
-w dniu wykonywania peelingu pacjent do gabinetu lekarza powinien przyjść bez makijażu, tego dnia nie powinien również używać kosmetyków zawierających alkohol
W dniu planowanego peelingu pacjent do gabinetu lekarza powinien przyjść bez makijażu, tego dnia nie powinien używać wody kolońskiej ani wody po goleniu
Technika wykonywania peelingu
-składa się z aplikacji jednej lub kilku warstw preparatu na skórę w celu sprowokowania kontrolowanego oparzenia chemicznego
-wiąże się to zazwyczaj z kilkuminutowym uczuciem pieczeniem skóry, które zanika w ciągu kilku lub kilkunastu minut
Postępowanie po peelingu:
-po zabiegu skóra może być zaczerwieniona i lekko obrzęknięta, jak po oparzeniu słonecznym, okres ten może trwać kilka dni
-w tym czasie pacjent może odczuwać niewielkie pieczenie, swędzenie i palenie skóry
później skóra staje się bardziej napięta i ulega złuszczeniu
-sporadycznie u chorych mogą pojawić się strupki i większe obrzęki
-podczas procesu odnowy pacjent nie odczuwa bólu
Po peelingu należy zastosować:
-kremy z filtrami przeciwsłonecznymi (SPF 15 - 30)
-w przypadku dużego obrzęku i rumienia - preparaty kortykosteroidowe niefluorowane przez okres 2-3 dni
-kremy z alfa-hydroksykwasami (podtrzymujące stosowanie małych i średnich stężeń AHA zapobiega ponownemu pogrubieniu warstwy rogowej)
Postępowanie po peelingu:
-większość osób po zabiegu złuszczania może od razy wrócić do pracy
-przeciętnie po peelingu w gabinecie dermatologicznym potrzeba 2 - 3 dni na regenerację skóry
-głębsze peelingi, w przypadku skóry z dużymi zmianami posłoneczymi, zmarszczkami lub bliznami wymagają 6 - 7 dni
Jeśli skóra jest bardzo delikatna należy unikać robienia makijażu przez 7 dni po zabiegu, w innych przypadkach makijaż można wykonać następnego dnia
Proces peelingu może spowodować:
-przejściowe nasilenie objawów trądzikowych
-wystąpienie opryszczki, u pacjentów u których wcześniej występowała; a szczególnie u tych, którzy nie podjęli leczenia zapobiegawczego
-stan zapalny (zaczerwienienie i swędzenie) okolic ust
-u niektórych osób po zabiegu mogą pojawić się przejściowo plamy hyper- lub hypopigmentacyjne, które zwykle (nawet nie leczone) mijają po ok. 4 tygodniach
Peeling mechaniczny
Mikrodermabrazja (kremy, żele, urządzenia mechaniczne) - która pozwala na powolne ścieranie powierzchni skóry, warstwa po warstwie, aż do pożądanego poziomu, pod stałą kontrolą wizualną
-dostępna aparatura umożliwia wykonywanie szybkich zabiegów, które nie powodują, krwawienia, urazów i rzadko wymagają miejscowego znieczulenia
korundowa - kryształki tlenku glinu o średnicy 150 mikronów
diamentowa - wirujące tarcze diamentowe
Mikrodermabrazja korundowa
-popularna metoda peelingu mechanicznego
-podczas zabiegu dokonuje się abrazji powierzchownych warstw skóry za pomocą strumienia kryształów tlenku glinu (ř150 µm) wyrzucanych na powierzchnię skóry
-zaletą metody jest możliwość kontrolowania głębokości ścierania
Wskazania do mikrodermabrazji
-trądzik pospolity (odmiana zaskórnikowa i grudkowa)
-blizny potrądzikowe (przerosłe i zanikowe)
-powierzchowne zaburzenia pigmentacyjne
-rozstępy skórne
-fotostarzenie się skóry (płytkie zmarszczki)
-rogowacenie starcze
-rogowacenie mieszkowe
-łojotok, rozszerzone pory
Przeciwwskazania do mikrodermabrazji
-aktywne zakażenia wirusowe, bakteryjne i grzybicze skóry
-aktywne zmiany chorobowe w przebiegu łuszczycy, liszaja płaskiego, łojotokowego zapalenia skóry
-zapalne odmiany trądzika (krostkowy, ropowiczy, skupiony, piorunujący)
-trądzik różowaty
-nadżerki i przeczosy
-skłonność do keloidów
-doustna terapia przeciwtrądzikowa retinoidami (do 3 m-cy od jej zakończenia)
-zabiegi chirurgiczne w obrębie twarzy (do 2 m-cy od zabiegu)
-naczyniaki płaskie i jamiste
-znamiona barwnikowe w miejscach poddawanych zabiegowi
-nowotwory skóry