Styl przywództwa
Styl przewodzenia - powtarzające się sposoby wykonywania zadań obejmujących budowanie relacji z otoczeniem, gromadzenia informacji i podejmowania decyzji.
Style przewodzenia:
Zakres zainteresowań politycznych - czy przywódca czuje się uczestnikiem działań czy jako obserwator - ponad wydarzeniami
poziom tolerancji konfliktów w ramach grupy - uczestnictwo różnego typu doradców
dominująca motywacja - przykładowo: przywódca głosi ideologie, jej popularyzację i rozwiązywanie problemów ( ZNANIECKI: „człowiek zabawy” - liczy się gra i jej wynik - zdobycie popularności)
zainteresowanie na rozwiązywanie zadań - orientacja zadaniowa
orientacja na stosunki interpersonalne
strategia gromadzenia informacji - źródła informacji (jakie dopuszcza, a jakie nie)
stopień syntezy - informacja rozproszona (zbyt szczegółowa) jest Malo przydatna
sposób rozwiązywania konfliktów - 1) narzucenie swojej woli (zamrożenie konfliktu) 2) próba przekonania do swoich racji 3) budowanie porozumienia
2 zasadnicze typy przywództwa:
przywódca autokratyczny - samodzielnie ustala kierunki polityki, próbuje zdobyć pełną kontrolę działaniami i jej duży zakres, dąży do podporządkowania zwolenników i swojej ideologii
przywódca demokratyczny - godzenie sprzecznych interesów (integracja), środki: negocjacje, kompromis, porozumienia
O efektywności stylu nie da się rozstrzygnąć - są zależne od sytuacji. Styl autokratyczny będzie bardziej efektywny tam, gdzie cel jest jasno określony (bezdyskusyjny) lub słabo zarysowany (narzucenie celu). Styl demokratyczny -umiarkowana jasność celu, słaby przywódca.
Funkcje przywództwa: (efekty jakie daje przywództwo)
Koordynacja działań
Ustalenie celu i polityki grupy
Planowanie sposobów i środków osiągnięcia celu
Wykonywanie ekspertyz (bycie ekspertem)
Reprezentacja na zewnątrz
Kontrola stosunków w grupie
Karanie i nagradzanie
Arbitraż i mediacja
Wzór zachowania
Symbol grupy
Jest tym, który zwalnia od odpowiedzialności za podejmowanie decyzji
Ideolog grupy
Jest tym z którym zwolennicy wiążą się uczuciowo (bycie ojcem)
Kozioł ofiarny (zwolennicy mogą na niego zrzucać winę za niepowodzenie)
Zalety przywództwa:
Mobilizacja i inspiracja ludzi do działań, których w innym wypadku by się nie podjęli
Sprzyja spójności grupy (zachęca do jedności)
Wzmocnienie organizacyjne grupy (nawet poprzez samo pojawienie się przywódcy)
Wady przywództwa:
Koncentracja władzy (może prowadzić do tyranii; wywoływać korupcję - silnie legitymizowany przywódca wzmacnia przymus; może użyć legitym. przemocy)
Podporządkowanie , uległość (może wywoływać bierność, zniechęcenie ludzi do brania odpowiedzialności)
Ograniczenie debaty publicznej (może ograniczać spory, przepływ idei - jednokierunkowy - z góry na dół)
Determinanty przywództwa w państwie demokratycznym:
Model systemu wyborczego - system proporcjonalny nie jest funkcjonalny w wyborze przywództwa (podkreśla partie); system większościowy - osoby
Typy partii i model systemu partyjnego - przywódca musi być odpowiednie dla wielu środowisk (uniwersalny)
Nurty ideologiczne i program polityczny - np. pragmatyzacja moralności (dobre jest to co nam się przydaje - może oznaczać odchodzenie od ideologii, od religii jako pewnego rodzaju legitymizacji przywództwa)
Model systemu polityczno - prawnego - uprawnienia łączące się z poszczególnymi pozycjami i ich możliwości
Zakres decentralizacji pastwa - w państwie bardziej zdecentralizowanym są lepsze warunki dla wyłaniania przywódców lokalnych, regionalnych
Stopień instytucjonalizacji - stopień indywidualizacji przywództwa
Znaczenie marketingu politycznego w procesie wyłaniania przywództwa (1) wybory zdominowane przez media; nagminna rola Internetu, 2) dawniej wybory: polityk z programem -> jego wybór; dziś: wyborcy-> zapotrzebowanie na polityka-> program (demokracja sondażowa)
Poziom praworządności - na ile przywództwo dotyczy intencji egoistycznych(bogacenie, zwiększ. władzy), a na ile społecznych
Cechy kultury politycznej - jakie zachowania są lub nie są akceptowalne przez przywódców - dominuje nieufność)
Rodzaj i siła konfliktów społecznych - przywódca może skupić się na kwestiach bieżących lub na realizacji programu naprawczego - wizja zapobiegająca powstawaniu konfliktów)
Ocena ze strony przywódców innych państw - element wzmacniający lub osłabiający przywództwo
Nowe wyzwania i umiejętność odpowiedzi na owe wyzwania
Internet
Techniki pozwalające na stałą kontrole (TV, reporterzy, prowokacje)