PTAKI
CHOROBA GUMBORO (bursitis infectiosa galinare)
ETIO:Birnaviridae, Chorują:kury,bazanty,kaczki,indyki
ZAKAZ:bezp,posr,woda,pasza,obsluga,narzedzia
PRZEBIEG:I f.ostra(4-5dni) II F.wygasania(osowiale,brak apetyt.,
Kal pienisty,plynny
AP:powiekszenie t.fabryc->zanik, wysklepienie kloaki,odwodnie
m.szkieletowych,wybroczyny:mm.mostka,konczyn,nasierdziu,bl.sluz
HISTt:namnozenie Limf., potem zanik w grudkach chl.
BIALACZKA
ETIO:retroviridae (RNA),Choruja:kury,indyki,bazanty,perlic,strusie
ZAKAZ:chore,nosiciele,bezp. I pion., posredni(obsluga,narzedzia)
AP:I limfoidalna-aleukemiczna,linia B, naciek guz/rozl:watr,sledz
Nerki,jajniki, zatarcie struktury, II erytroblastyczna-naciek:szpiku
Watroby,sledziony, spada ilosc erytrocytow i Hb.
III mieloidalna(szpikowa) a)rozlana(mieloblastoza)-naciek mielobl,
Promielocyt., w szpiku b) ogniskowa(mielocytomatoza)-naciek w
mm. miedzyzebrowych,n.wewnetrznych
CHOROBA MAREKA(necrolymphomatosis galinarum,
Polyneuritis)
ETIO:herpesviridae B, choruja:kurczeta,bazanty,indyki
ZAKAZ:bezp,posr(woda,pasza,aerogennie,wydzieliny)
PRZEBIEG:I inkubacja: (2-3mce)-f.namnazania w kom. Ukl.limfatycz.
II zajecie: nerki,brodawki pior,n.miazszowe
AP: I postac nerw: naciek kom.limfohistiocyt. w nerwach obwodowych
(splot bark,n.kulszowy) II postac trzewiowa: naciek w zol,ner,wat,ser,
sledz,trzustce. IIIpostac oczna: naciek w teczowce i cialku rzeskowym
OSPA (variola avium)
ETIO:poxvirus avium. Choruja:kury,golebie,indyki,inne
PRZEBIEG: inkubacja-(4-20dni), Iwiremia:wirus w watrobie i szpiku
Iiwiremia:wirus w narzadach docelowych
AP:w skorze i bl.sluz./Ipostac skorna/II sluzowkowa/III mieszana-
Wszedzie tworza się guzki,przeksztalcaja się w strupy,najczesciej na
Nieopierzonych partiach skory,bl.sluz. dzioba,j.ustnej
HIST:guzek zbudowany z: kom.nablonkowatych,które w centrum
Ulegaja martwicy,ich cytoplazma zawiera wtrety bollingera
KOLIBAKTERIOZA
ETIO:Esch.Coli, ZAKAZ:aerogenie,alimentarnie
AP:I ostry niezyt jelit,- zap.niezytowo ropne i wloknik, Iiuogolnienie
Zajecie wat,osierdzia,otrzewnej,jajnika,jajowoduzoltaczka,wodobrzu.
Zwyrodnienie osierdzia
KOLIGRANULOMATOZA
ETIO:szczep sluz. E.Coli,Pseudomonas,Salmonela
ZAKAZ:aliment,aerogennie
AP:W przew.pok. i jajowodzieziarniniaki wieloguzkowe
HIST:centrum guzkow ulega martwicy,otacza ja tk.ziarninowa z
Kom.nablonkowatymi,limfocyt,pseudoeozynofilami
SALMONELOZA
ETIO:S.galinarum,pullorum,enteritidis,typhimurium
ZAKAZ:aerog,aliment
AP: I Ostra: (kurczeta):gipsowate masy,biala sraka,ogniska martw.
W sercu/ (kury): ziarniniaki w sercu,martwica w wat,sledz,pluc
Niezyt j.cienkich,zapalenie jader i jajowodu, kule zoltkowe-suche,ser.
Iiposocznica/przewlekla: (dzikie) martwica:wat,pluc,serca, zap. J.cienk.
i slepych.
PATERELOZA (pasterelosis/cholera)
ETIO:P.multicida, ZAKAZ: aero,aliment,uszkodzona skora
AP:I p.nadostra:posocznicasmierc bez objawow/II ostra:wybroczyn.
Na bl.surowiczych,zap.osierdzia,krwotoczne zap.dwunastnicy,
Zwyrodnienie watroby-martwicze/ IIIprzewlekla:ropnie w skorze
Martwica dzwonkow,wysiek serowaty w stawach,zap.ropne pluc.
RODENCJOZA
ETIO:Yersinia pseudotuberculosis ZAKAZ:gryzonie,aliment,przez
Skore.
AP:ostra:poszocznica,obrzek wat,sledz,niezyt dwunastnicy
Przewlekla:powieksznie wat,sledz,serowacenie w n.wewn.
HIST:ziarniniaki-centrum:martwica skrzepowa otoczona
Histiocytami i kom.limfoidalnymi, calosc otacza ziarnina nieswoista
ENCEPHALOMALATIA
ETIO:niedobor wit.E
AP:rozmiekanie mozgu i mozdzku- przekrwienie miejsc.przesiek
zmiany zwyrodnieniowezapaleniestan sitowaty(status cribrosus)
powstanie jamekzanik oslonek mielinowych
PSY
PARWOWIROZA(canine parvoviral enteritis)
ETIO:parvovirus ZAKAZ:chore,nosiciele(slina,wymioty,kal
Mocz)
PRZEBIEG:miocarditis: ostre,nieropne zap. Mm.serc L.K. z
Naciekiem+zmiany wsteczne+srodjadrowe wtrety w kom.mm.
Enteritis:zolw czesci odziwiernikowej krwawiace owrzodzenia
+ nadzerki/ j.cienkiebl.sluzowa pasmowato ptzekrwiona +wybr.
j.biodroweostry stan zapalny+przekrwienie,wybroczyny
trescplynna,krwista
AP:w.chlonneobrzek,przekrwienie/sledzpowiekszenie
Pluca&watrobaogniskowe przekrwienia/sercerozstrzen,wybr.
HIST:w kryptach-torbielowate rozszerzenia+sluz+zluszcz.nablonek
+leukocyty/ nabl.kryptzanik lub przerost
CH.RUBARTHA(hepatis contagiosa canuum)
ETIO:adenowirus-namnaz. Sie w kom.siateczki,kom.watr.
&sridblonku naczyn
LISY:zakazne zapalenie mozgu i rdzenia
AP:watrobapowiekszona,na torebce wloknik,na przekroju
Czerwono-brunat.,silnie ocieka krwia,w czesci zrazikow-zolte
pstry,mozaikowy wyglad/ pech.zolciowypowiekszony,sciana
obrzekla i gruba/ j.brzusznaplyn surowiczo-krwawy
HIST:w hepatocytach&kom.gwiazdzistychzasadochl. wtrety
Hepatocytyzwyrodnienie miazszowe-tluszczowe-martwica
Wylewy krwi w watrobie, przestrzenie Dissego-powiekszone
LEPTOSPIROZA
ZAKAZ:chore,nosiciele,gryzoniemocz,kal,slina
PRZEBIEG:leptospiry wnikaja przez bl.sluzowa,uszkodzonaskore
we krwi namnazaniapo 2-7dniach sa w watrobie i nerkach
tu dalej się namnazaja (faza posocznicowa)powstaja Igliza
leptospir i uwolnienie znich hematoksyn (stadium toksyczne)
bakterie pozostaja w kan.kretych nereksrodmiazszowe zap.
Powoduja: a)uszkodzenie naczyn b)uszkodzenie erytrocytow
(zoltaczka,anemia,hemoglobinuria) c)uszkodzenie:nerek,watroby
mozgu,serca d)martwica bl.sluzowych i skory
AP:zoladekkrwotocznie zap., obrzek bl.sluz.,
TRESCbrazowy,sluzowaty plyn(czosnek)
Dwunastnica/grube/prostnicaostry stan zap., wpochwienia jelita
Watrobawybroczyny,zwyrodnienie tluszczowe
Nerkiprzekrwienie,zapalenie srodmiazszowe/ Plucaniezyt.zap.
Sercezwyrodnienie/ Sledziona/w.chlonneobrzek
NOSOWKA(febris catharralis infectiosa canum)
ETIO:paramyskowirus, ZAKAZ:per os,aerogennie/wirus namnaza
Się w tk.limforetikularnej
PRZEBIEG: wiremia (3-10dni)wirus dostaje się do narzadow
HISTO:kwasochlonne cialka wtretowe w kom.nabl. i mezenchym.
Spotyka się je w cytoplazmie i w jadrze
AP: 1)p.plucna: niezyt bl.sluzowej gornych drog oddechowych,w
plucach wybroczyny, ogniska niedodmy i zrazikowe ogniska rozedmy
pecherzykowej, w oskrzelach-krople sluzu (czeste nadkazenia bakt.)
odoskrzelowe,platowe zapalenie pluc
2)p.skorna: skora brzucha i wewn.pow.udpojawiaja się pecherzyki
wtorne zakazeniekrostypecherzyki pekaja i zasychajastrup
bez blizny
3)p.nerwowa:zmiany zapalne w OUNprzekrwienie i zastoj krwi+
surowiczy wysiek do przestrzeni Virchov-Robina i przestrzeni pajeczyn.
zwyronienie kom.nerwowychproliferacja kom. Limfoid. Wokół
naczyn i w oponachrozpad gleju i nerogleju (kwasochlonne cialka
w cytoplazmie i w jadrze mikro i makro gleju)
4)demielinizujace zapalenie mozgu i rdzenia(postac twardej lapy)
glownie w istocie bialej mozdzku-rozlegle zmiany obrzekowe, pojawia
się czynnoisc fagocytarna gleju
dochodzi do stwardnienia opuszekbo nadmierne i wadliwe rogowacenie
5)postac zolodkowo-jelitowa-biegunki,wymioty,odwodnienie,sszybkie
zejscie
KORONAWIROZA
ETIO:RNAwirus,koronawirus psow CCV,jest podobny do w.swin i kotow
Dlatego możliwe jest zakazenie miedzygatunkowe
PRZEBIEG:wirus wydalany z kalem przez 6-9dni, droga alimentarna
KAL:zolto-zielony lub pomaranczowy-zagnily zapach
AP:dochodzi do zerwania wierzchniej warstwy enterocytow w kosmkach
BIALACZKA
W.CHLONNE-powiekszone,miekkie,zatarta granica rdzen-kora
Na przekroju wylewy,ogniska martwicy,ogniska rozmiekania
Forma guzowata:liczne ostro odgraniczone sloninowate guzy
Które z czasem się zlewaja
SLEDZIONA-powiekszona(10-30kg), podtorebkowe krwawnienia
Uwypuklony miazsz,bialoszare grudki malphigiego,ogniska martwicy
Rozsiane
HIST:silne powiekszenie grudek,nacieczenie kom.limfoidalnymi
potem zlanie grudek i naciek calego miazszu
WATROBA-forma rozlana: powiekszenie(do 40kg),brzegi zaokragl.
Konsystencja miekka, zraziki wyrazne bo rozrost tk.miedzyzrazikowej
Forma guzowata:watroba usiana malymi,szarymi guzkami
NERKI-usiane licznymi guzami, które wyrastaja ponad powierzchnie
Guzy-sloninowate,miekkie,zawieraja krwawr ogniska
SERCE- guzowatazmiany glownie w P.P. w postaci guzow rozniej
Wielkosci, może być calkowicie wypelniony guzami, które pokryte sa
Niezmienionym wsierdziem/ rozlanasciana serca zgrubiala, szara,
Sloninowata, postac ta rozpoczyna się ogniskowo w miesniach
Przedsionka i komor
HIST:namnozenie komorek limf. Pod wsierdziem i m-y wl. Miesniow.
Zanik wlokien
BL.SLUZOWE
p.pok/p.moczowego/ukl.rozrodczegozgrubienie do kilku cm
kom.limf. mogą naciekac tez warstwe miesniowa. W formie guzowatej
guzy mogą być olbrzymmie w ich obrebie widac zolte ogniska martw.