Legenda:
Wiadomości z lekcji
Informacje dodatkowe
Referat o romantyzmie
Romantyzm to prąd literacki, artystyczny oraz ideowy, który rozwinął się przede wszystkim w Europie Zachodniej i objawiał się przeważnie w poezji, malarstwie i muzyce. Jest to najpiękniejsza i zarazem najtrudniejsza omawiana epoka, której początki datuje się na lata 60. XVIII w. (we Francji i w Niemczech). Prekursorem romantyzmu był preromantyzm, który przyniósł wzrost zainteresowania twórczością ludową, tradycjami lokalnymi, narodowymi, jak również średniowieczem.
W romantyzmie, w przeciwieństwie do oświecenia, sposobem postrzegania świata są głównie uczucia. Dla romantyków ważne było to, co przeżywają w sercu, silne emocje, jednakże nie twierdzili, że rozum nie nadaje się do poznawania otoczenia. Miłość nieszczęśliwa to była miłość, która nie mogła się spełnić. Dla romantyków był to bardzo ważny aspekt życia. Człowiek nie zakochany nieszczęśliwie nie był romantykiem i nie mógł w pełni przeżywać i poznawać świata uczuciem.
Młodość była cechą rozpoznawczą epoki. W literaturze czy sztuce opisywani, bądź malowani, byli ludzie młodzi, ze względu na to, że emocje nimi targające były zawsze największe. To właśnie oni popełniali samobójstwa z miłości (nieszczęśliwej) i buntowali się przeciwko temu co już poznane, przeciwko utartym schematom i autorytetom.
Kolejną ważną cechą romantyzmu jest szaleństwo, które w tej epoce nie było uznawane za chorobę, a za przymiot wyjątkowości, oryginalności. Człowiek dotknięty szaleństwem żył na granicy dwóch światów - normalnego, rzeczywistego i tego chorego, wyimaginowanego, tajemniczego w umyśle szaleńca. Ludzie szaleni byli postrzegani jako medium, kontaktowali się ze światem nadprzyrodzonym. Dzisiaj powiedzielibyśmy, że byli schizofrenikami, wtedy byli po prostu utalentowani, naznaczeni, wyjątkowi.
Każdy romantyk starał się być indywidualistą, ponieważ było to ważne. Indywidualista to była jednostka wybitna, doskonała pod każdym względem. Właśnie poeci byli uważani za ludzi wyjątkowych - za indywidualistów.
Cierpienie romantyków znajdowało się raczej w kręgu duchowym, umysłowym a nie fizycznym. Dla nich obce jest spokojne czy racjonalne rozpatrywanie sytuacji - popadają w skrajne emocje, w szalone cierpienie duszy, uczucie spalające i wyniszczające od wewnątrz, prowadzące nawet do obłędu. Cierpią bo spotkała ich nieziemska, ale nieszczęśliwa miłość, bo świat ich nie rozumie i są samotni, dlatego, że są poetami, a poezja wyniszcza. Cierpią tak bardzo, że nie są w stanie żyć i odbierają sobie życie. Jednakże w literaturze jest mowa również o cierpieniu cielesnym, o torturach i morderstwach.
Motyw podróży był kolejnym ważnym elementem w życiu każdego romantyka. Musieli oni albo emigrować z powodu problemów z zaborcami (przymusowo), albo z powodu problemów zdrowotnych, albo po prostu chcieli. W literaturze była to zazwyczaj podróż w czasie do epoki średniowiecza, którą romantycy postrzegali jako ciemną, tajemniczą, z lochami i zakamarkami. Takie nawiązania do średniowiecza nazywano gotyzmem. Istniała również podróż w przestrzeni (tzw. orientalizm). Romantyków bardzo fascynował Wschód i jego kultura oraz tradycje. Orientalność umożliwiała kreację pożądanych przez romantyków walorów literackich - niepospolitego bohatera, lokalnego kolorytu, bajecznego, odmiennego, tajemniczego i nieznanego świata (przykładem literatury orientalnej mogą być „Sonety krymskie” Mickiewicza).
Romantyzm w pełni wykorzystał urok tajemnicy, niewyjaśnionych zdarzeń, uroczych przestrzeni, atmosfery spisku i tajemnych sytuacji. Aura tajemniczości nadawała utworom romantycznym specyficzną atmosferę, wielce pożądaną przez twórców. Równie ważny był element fantastyczny - ogół nadprzyrodzonych, magicznych, niezwykłych mocy, postaci, miejsc. Bardzo często autorzy wplatali do swych dzieł duchy jako przedstawicieli świata nadnaturalnego.
Główną inspiracją romantyków były wierzenia ludowe. Pogląd o przenikaniu się dwóch światów - ziemskiego i duchowego, żywych i zmarłych był podstawowym światopoglądem ludowym. Sprawiedliwość za popełnione winy nie wymierzają ludzie, a światem nie rządzą prawdy ludzkie. Ludowa romantyczność łączyła w sobie problematykę społeczną, filozoficzną, moralną i narodową.
Mistycyzm zakładał możliwość duchowego kontaktu z bóstwem, dlatego często w literaturze romantycznej spotykane są sceny mistyczne np., widzenia, objawienia, sny. Mistycy takie wydarzenia traktują jako najprawdziwszą formę poznania świata. Wierzą, że każda rzecz i każda sprawa ma ponadzmysłowy, niepoznawalny, nierealny byt, a człowiek widzi tylko jedną realną stronę zjawisk. Istotą miłości romantycznej była komunia dusz, która nosiła w sobie znak mistycyzmu, - tajemnicze połączenie między kobietą a mężczyzną tak silne, że jedno bez drugiego nie mogło żyć, często naznaczone cierpieniem.
Do najwybitniejszych przedstawicieli romantyzmu na świecie zalicza się m.in. Georga Hegela (XVIII-XIX w.) - niemieckiego filozofa, księdza, twórcę klasycznego systemu idealistycznego. Jako pierwszy opracował pełny system filozoficzny („Fenomenologia ducha”).
Eugène Delacroix - francuski malarz Był przede wszystkim kolorystą, artystą malującym ze swobodą, co po okresie bardzo oszczędnej kolorystyki i sztywnej kompozycji czasu klasycyzmu, wniosło element żywiołu już samą formą. Jego jednym z najsłynniejszych obrazów jest „Barka Dantego”.
William Turner był malarzem angielskim, znanym przede wszystkim z romantycznych pejzaży. Uważany za prekursora impresjonizmu, doskonale oddawał zjawiska atmosferyczne na swych dziełach („Holenderskie statki w wichurze”, „Śnieżyca: Hannibal ze swoim wojskiem przekracza Alpy”).
Caspar David Friedrich (ur. 5 września 1774 r. w Greifswaldzie, zm. 7 maja 1840 r. w Dreźnie) - niemiecki malarz, uznawany za jednego z najwybitniejszych przedstawicieli malarstwa romantycznego. Specjalizował się w malowaniu ruin zamków i cmentarzy. Do jego najwybitniejszych dzieł należą „Wędrowiec przed morzem mgły”, „Krzyż w górach”, „Skały kredowe na Rugii”.
Kolejnym przedstawicielem jest Johann Wolfgang von Goethe - najwybitniejszy niemiecki poeta okresu romantyzmu. Do jego najważniejszych dzieł należą „Faust” oraz „Cierpienia młodego Wertera”.
Victor Hugo - francuski pisarz, poeta, dramaturg i polityk. Jego twórczość jest bardzo bogata i zróżnicowana, a najwybitniejszymi dziełami są „Katedra Marii Panny w Paryżu”, znana też jako „Dzwonnik z Notre Dame”, i „Nędznicy”.
Romantyzm w Polsce datuje się na rok 1822. Jest to umowna data ustanowiona przez wydanie w Wilnie „Ballad i romansów” Mickiewicza, który jest głównym przedstawicielem polskiego romantyzmu.
Adam Mickiewicz ur. 24 grudnia 1798 w Zaosiu albo Nowogródku, zm. 26 listopada 1855 w Stambule. Zaliczany jest to grona Trzech Wieszczów polskich (obok Słowackiego i Krasińskiego). Znany przede wszystkim jako autor ballad („Ballady i romanse”), powieści poetyckich („Konrad Wallenrod”), sonetów („Sonety krymskie”), dramatu „Dziady” oraz epopei narodowej „Pan Tadeusz”.
Juliusz Słowacki (ur. 4 września 1809 w Krzemieńcu, zm. 3 kwietnia 1849 w Paryżu na gruźlicę) za życia rywalizował z Mickiewiczem. Utwory Słowackiego, zgodnie z duchem epoki i ówczesną sytuacją narodu polskiego, podejmowały istotne problemy związane z walką narodowo-wyzwoleńczą, z przeszłością narodu i przyczynami niewoli, ale także poruszały uniwersalne tematy egzystencjalne. Jego twórczość wyróżniała się mistycyzmem, wspaniałym bogactwem wyobraźni, poetyckich przenośni i języka. Spod jego pióra wyszły m.in. „Kordian” i „Balladyna” a także wiele innych dzieł.
Hrabia Zygmunt Krasiński (ur. 19 lutego 1812 w Paryżu - zm. 23 lutego 1859 w Paryżu) debiutował jako autor przepojonych makabrą opowieści gotyckich. Już wtedy ujawniły się najbardziej charakterystyczne cechy jego utworów: obsesja cierpienia, zagłady i śmierci, dały obfity plon w postaci twórczości literackiej pełnej frenezji, obrazów piekielnych oraz ostrych dysonansów na tle religijnym i społecznym.