Wybór producenta

Koszty produkcji, produktywność i wybór producenta w krótkim okresie

1. Stałe i zmienne czynniki produkcji

Czynniki produkcji: ziemie, praca, kapitał są klasyfikowane jako stałe i zmienne

Zmienne: to te czynniki których ilość może być szybko i łatwo zmieniana. Zaliczamy do nich przede wszystkim pracę, ale i: surowce paliwo energie narzędzia ręczne, których wartość nie przekracza 3 tys. złotych

Zatrudniając mniej lub więcej czynników zmiennych firma może zmieniać wielkość produkcji w przeciągu kilku dni lub tygodni.

Stałe: ilość czynników stałych nie może być szybko łatwo zmieniana, potrzeba względnie dużo czasu aby je zbudować, zmontować i zainstalować są to np.: budynki, maszyny, urządzenia produkcyjne.

2. Krótki i długi okres czasu w ekonomii

W ekonomii rozróżnienie między długi i krótki okresem czasu opiera się na czasie potrzebnym firmie do zmiany ilość czynników stałych, które zatrudnia.

Okres krótki: to czas którym ilość przynajmniej jednego czynnika produkcyjnego jest stała, w tej sytuacji firma może zmieniać swoją produkcję jedynie przez zwiększanie lub zmniejszanie zużycia czynników zmiennych. Np. Wydawnictwo drukujące podręczniki może zwiększyć swoją produkcje z krótkim okresie zatrudniając więcej pracowników

Okres długi: to czas potrzebny firmie na zmiany ilości wszystkich czynników produkcyjnych które wykorzystuje (tj. stałych i zmiennych). Np. Jeżeli wydawnictwo zauważy że popyt na jego produkty cały czas się zwiększa to może zdecydować się na powiększenie swojego majątku produkcyjnego i zainstalowanie nowych urządzeń - będzie to zmiana długookresowa.

Pojęcie czynniki stałe ma zastosowanie tylko w krótkim okresie, natomiast w długi okresie wszystkie czynniki produkcyjne są zmienne. Nie można określić krótkiego okresu liczbą dni czy tygodni gdyż zależy on od rodzaju przemysłu. Np. dla przemysłu zatrudniającego niewykwalifikowana siłą robocza i proste urządzenia krótki okres może oznaczać kilka tygodni.

Takich przemysłach jak np. hutnictwo, wytwarzanie energii elektrycznej, rafinacja ropy naftowej, górnictwo głębinowe. Krótki okres rozciąga się na kilkanaście lat gdyż tyle potrzeba na wybudowanie nowego zakładu.

3. Krótkookresowe zmiany produkcji - produkt całkowity, przeciętny i krańcowy

Zależność między wielkością nakładów czynnika zmiennego produkcji to jest w pracy a wielkości produkcji jest badana przy pomocy krzywej produktu całkowitego (jednoczynnikowej funkcji produkcji).

Produkt całkowity (TP- w pieniądzach / Q - metry) produkt całkowity co całkowita ilość dóbr wyprodukowanych w danym okresie przez daną liczbę pracowników.

Rysunek 1 - krzywa produktu całkowitego

0 5 7 10 15

Zakładamy że krzywa obrazuje produkcje przedsiębiorstwa połowu ryb:

kapitał firmy - kuter i jego wyposażenie - jest stały w krótkim okresie, jedynie liczba pracowników może ulegać zmianie.

W przedziale od 0 do 5 zwiększanie pracowników - proporcjonalnie w stosunku do zatrudnienie. Gdy zatrudniona zostaje coraz większa liczba pracowników produkcja całkowita rośnie w dalszym ciągu ale w coraz mniejszym emaż do chwili gdy zostaje zatrudnionych 15 pracowników

Zatrudnienie większej liczby pracowników niż 15 zmniejsza produkcje całkowitą. Powód dla którego krzywa produktu całkowitego ma taki kształt można wyśnić analizując krzywe produktu przeciętnego i krańcowego.

Rysunek 2 - Krzywe produktu przeciętnego i krańcowego

AP

MPL MPL maksimum wydajności pracy

AP

0 5 7 15 L

Produkt przeciętny- AP - (wydajność pracy/ produktywność pracy) AP = Q/L

Krańcowy produkt pracy MPL = przyrost produktu całkowitego MPL = delta Q/ delta L

Krańcowy produkt pracy MPL

Produkt Całkowity AP - Produkt całkowity podzielony przez wielkość nakładów pracy

Maksymalna Wydajność Pracy MWP - nasze przedsiębiorstwo ma optymalną liczbę ludzi

Wartość Produktu Krańcowego WPK

To zmiana produktu całkowitego spowodowana zwiększeniem (lub zmniejszeniem) liczby zatrudnionych pracowników o 1

W przedziale od 0 do 5 produkt krańcowy i przeciętny zwiększają się, w przedziale od 5 do 7 krańcowy produkt pracy maleje chociaż produkt przeciętny rośnie w dalszym ciągu. Max produktywność pracy jest osiągana przy stanie 7 pracowników.

Po przekroczeniu stanu zatrudnienia 7 produkt całkowity rośnie w dalszym ciągu ale już coraz mniejszym tempie, gdyż zaczyna działać prawo malejących przychodów krańcowych.

Mówi ono że jeżeli kolejne jednostki danego czynnika wytwórczego zmiennego czyli pracy, są zużywane wraz ze stałą ilością innego (co najmniej jednego) czynnika wytwórczego stałego to w pewnym momencie procesu produkcyjnego produkcja dodatkowa otrzymana z kolejnej jednostki czynnika zmiennego zacznie maleć. Przy zatrudnieniu 7 pracowników produkt krańcowy zrównuje się z produktem przeciętnym który osiąga w tym punkcie swoją wartość maksymalną, w miarę zwiększania liczby pracowników ich przeciętny produkt spada.

Dopóki produkt krańcowy ma wartość dodatnią więcej pracy oznacza więcej produkcji, a krzywa produktu całkowitego ma nachylenie dodatnie. Po zwiększeniu zatrudnienia ponad 15 pracowników produkt krańcowy przywiera wartość ujemną i produkt całkowity zaczyna spadać. Aby zwiększyć produkcję po osiągnięciu stanu 15 zatrudnionych przedsiębiorstwo musi zwiększyć ilość czynników stałych produkcji czyli zakupić drugi np. skuter.

Wykład 4

---